सामवेदी बोली
विक्शनरी, या मुक्त शब्दकोशात पाहा/तपासा/अद्याप नसलेले शब्द/वाक्यांश जोडा अथवा सूची:मराठी बोलीभाषातील शब्द येथे मराठी बोलीभाषांची सामायिक शब्दसूची पहा
सामवेदी बोली ही महाराष्ट्राच्या वसई उत्तर भागात,[१] साधारण सहाव्या [२] शतकापासून बोलली जाते. सामवेदी ब्राह्मण, पाचकळशे व सामवेदी ख्रिस्ती लोकांमध्ये ही भाषा बोलली जाते. ही भाषा मुख्यत्वे मराठी कोकणी आणि गुजराती भाषेशी मेळ खाते.[ संदर्भ हवा ][ दुजोरा हवा] या बोलीस कादोडी[ दुजोरा हवा] बोली असेही म्हणतात. आजमितीला साधारण पन्नास हजार लोक ही बोलीभाषा बोलतात.
क्षेत्र
वसई जिल्ह्यातील मुख्यत्वे १)भुईगाव, २)वाघोली, ३)कोफराड, ४ गास, ५) उमराळे, ६) बोळींज, ७)गावधनी, ८)वटार, ९)वाळून्जे, १०)वंडा( मर्देस ) ११)पढाई १२)करमाळे, १३) नावळे, १४) सोमाडी, १५) बानकर, १६) मांडपे, या गावांमध्ये सामवेदी बोली बोलली जाते. [३]
साहित्य
नंदाखाल गावातील एक शिक्षक पॉल रुमाव यांनी "सामवेदी लोकगीते', "मधाच्या घागरी', "सामवेदी ख्रिस्ती समाज', 'वसई परिसरातील म्हणी' इत्यादी सामवेदी बोली संदर्भातील ग्रंथांचे संपादन केले आहे. [४] [ दुजोरा हवा]
नाटके/पुस्तके
- कादोडी बोलीतील नाटकाबद्दल आयबीएन लोकमत दूचित्रवाहिनीवरील वृत्तांकन यूट्यूबवर
- 'सामवेदी बोली-संरचना आणि स्वरूप' या ग्रंथासाठी विरारचे डॉ. नरेश नाईक यांना कृष्ण मुकुंद उजळंबकर स्मृती पुरस्कार मिळाला आहे.
- याच पुस्तकासाठी नाईक यांना प्रा० ना.गो. कालेलकर यांच्या नावाचा पुरस्कार (२०१८)
शब्द आणि वाक्ये
आलो, जेवलो ही क्रियापदे सामवेदीत 'आलॉ','जिवलॉ' अशी होतात. 'च'चा 'स' होतो. जेवणं उरकायची असतील तर जेवलात का या प्रश्नाचं उत्तर सामवेदीत 'जिव्यासा हाय' असं येतं.[५]'स' ने सुरू होणारे शब्द काही ठिकाणी 'ह' ने सुरू होतात. उदा. सुकेळी(हुकेळी), शेणी(हेनी).
- तू कडे साल्लो ?[ दुजोरा हवा]
- तू कोहो हा ?[ दुजोरा हवा]
- तूआ बापा का जाते ?[ दुजोरा हवा]
बाह्यदुवे
- कादोडी बोलीतील अनियतकालिकाबद्दल आयबीएन लोकमत दूरचित्रवाहिनीवरील वृत्तांकन
- कादोडी बोलीतील ऑनलाईन अनियतकालिकाचा अंक (पीडीएफ) Archived 2021-11-29 at the Wayback Machine.
- कादोडी बोलीतील ऑनलाईन अनियतकालिकाचा अंक [permanent dead link]