संसार (बौद्ध धर्म)
विविध भाषेत नाव संसार | |
---|---|
इंग्रजी | cycle of existence, endless rebirth, wheel of suffering |
पाली | saṃsāra, संसार |
संस्कृत | saṃsāra, sangsara (Dev: संसार) |
बंगाली | সংসার (sôngsarô) |
बर्मी | साचा:My (साचा:IPA-my) |
चीनी | 生死, 輪迴, 流轉 (pinyin: shēngsǐ, lúnhuí, liúzhuǎn) |
जपानी | 輪廻 (rōmaji: rinne) |
ख्मेर | សង្សារ , សង្សារវដ្ដ , វដ្ដសង្សារ (Sangsa, Sangsaravord, Vordsangsa) |
कोरियन | 윤회, 생사유전 (RR: Yunhoi, Saengsayujeon) |
मंगोलियन | ᠣᠷᠴᠢᠯᠠᠩ, орчлон (orchilang, orchlon) |
सिंहला | සංසාරය (sansāra) |
तिबेटी | འཁོར་བ་ (khor ba) |
थाई | วัฏสงสาร |
व्हियेतनामी | Luân hồi |
बौद्ध धर्म |
---|
संसार (संस्कृत व पाली भाषेत) या बौद्ध धर्मातील संज्ञेनुसार जन्म, सांसारिक अस्तित्व आणि निर्वाण असे पुर्वारंभ नसलेले जीवनचक्र आहे. [१] संसाराला दुःख, असमाधानकारक आणि वेदनादायी मानले जाते.[२] तृष्णा, अविद्येमुळे याचा परिणाम कर्मात असतो.[३][४][५]
पुनर्जन्म अस्तित्वाच्या सहा अवस्था होत, पैकी तीन चांगल्या (स्वर्गीय, अर्ध-देव, मानव) आणि तीन वाईट अवस्था (प्राणी, भूत, नरक)[note १] व्यक्ती निर्वाणानंतर संसार त्या व्यक्ती पुरता संपतो.[note २] "इच्छाशक्ती" त्यागातून खरी अंतर्दृष्टी प्राप्त करता येते.[७][८][९]
वैशिष्ट्ये
बौद्ध धर्मात संसार म्हणजे पुनर्जन्म व निर्वाण यांचे दुःखाने भरलेले व ज्याचा प्रारंभ व शेवट नसलेले जीवनचक्र आहे.[२][१०] In several suttas of the Samyutta Nikaya's chapter XV in particular it's said "From an inconstruable beginning comes transmigration. A beginning point is not evident, though beings hindered by ignorance and fettered by craving are transmigrating & wandering on".[११] It is the never ending repetitive cycle of birth and death, in six realms of reality (gati, domains of existence),[१२] wandering from one life to another life with no particular direction or purpose.[१३][१४]{{refn|group=note|name="realms"|Samsara is the continual repetitive cycle of rebirth within the six realms of existence:
संदर्भ आणि नोंदी
- ^ a b Wilson 2010.
- ^ Juergensmeyer & Roof 2011, पान. 271-272.
- ^ McClelland 2010, पान. 172, 240.
- ^ Williams, Tribe & Wynne 2012, पान. 18–19, chapter 1.
- ^ Buswell 2004, पान. 711-712.
- ^ Buswell & Gimello 1992, पान. 7–8, 83–84.
- ^ Choong 1999, पान. 28–29, Quote: "Seeing (passati) the nature of things as impermanent leads to the removal of the view of self, and so to the realisation of nirvana.".
- ^ Rahula 2014, पान. 51-58.
- ^ Laumakis 2008, पान. 97.
- ^ http://suttacentral.net/en/sn15.3 - SN 15.3 Assu-sutta
- ^ Bowker 1997.
- ^ Gethin 1998, पान. 119.
- ^ Ajahn Sucitto 2010, पाने. 37-38.
चुका उधृत करा: "note" नावाच्या गटाकरिता <ref>
खूणपताका उपलब्ध आहेत, पण संबंधीत <references group="note"/>
खूण मिळाली नाही.