संत रामपाल

संत रामपाल दास
संत रामपाल दास
जन्म	८ सप्टेंबर, १९५१ (1951-09-08) (वय: ७२) धनाना, पंजाब (आता हरियाणा)
संप्रदाय	कबीर पंथ
कार्य	सतलोक आश्रमाचे संस्थापक

संत रामपाल दास एक भारतीय कबीर पंथी संत आहेत, जे कबीर साहेब यांच्या गरीबदास पंथाशी संबंधित आहेत. त्यांचा जन्म ८ सप्टेंबर १९५१ ला धनाणा गावामध्ये झाला, जे हल्ली हरियाणा राज्याच्या सोनीपत जिल्ह्यामध्ये आहे. सर्व धर्म ग्रंथांच्या अनुकूल प्रमाणित साधना करणे आणि आपल्या अनुयायांकडून करवून घेत असल्यामुळे, त्यांचे अनुयायी त्यांना संसारातील एकमात्र खरे सतगुरू असण्याचा दावा करीत आहेत.^[१]

ते वादात राहतात कारण ते त्यांचे ज्ञान शास्त्रोक्त असल्याचा दावा करतात आणि इतर कथित संतांचे ज्ञान आणि साधना शास्त्राच्या विरुद्ध आहेत आणि त्यांना नेहमी आध्यात्मिक ज्ञानाच्या चर्चेचा संदर्भ देतात. काही नियमांचे काटेकोरपणे पालन केल्याने त्यांच्या शिष्यांची समाजात एक वेगळी ओळख आहे.

या भागात त्यांनी महर्षी दयानंद लिखित सत्यार्थ प्रकाश या पुस्तकात नोंदवलेली काही तथ्ये राष्ट्रीय वाहिन्यांवर दाखवली. यामुळे संतप्त झालेल्या आर्य समाजी संघटनेने सन २००६ मध्ये त्यांच्या आश्रमावर हल्ला केला. या मूळ मुद्द्यावरून अनेकवेळा मोठे वाद झाले आहेत. त्यांच्या पुस्तकांना न्यायालयात आव्हान देण्यात आले आहे.

संत रामपाल यांचा जन्म ८ सप्टेंबर १९५१ रोजी सोनीपत येथील धनाना गावात झाला. शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर ते हरियाणा सरकारच्या पाटबंधारे विभागात अभियंता झाले.^[२] संत रामपाल जी 1995 मध्ये जे.ई. च्या पोस्ट वरून त्यागपत्र दिला, जो १६ मे २००० रोजी हरियाणा सरकारकडे पत्र क्रमांक 3493500 मध्ये मंजूर केलेला आहे. रामपाल जी यांनी अनारो देवी यांच्याशी विवाह केला, ज्यापासून त्यांना दोन मुले आणि दोन मुली आहेत.^[३]

त्यांच्या अधिकृत चरित्रानुसार, ते लहानपणापासूनच सर्व हिंदू देवी-देवतांचे कट्टर भक्त होते. परंतु या भक्तीमुळे त्यांना कधीही आध्यात्मिक शांती मिळाली नाही. एके दिवशी त्याला कबीर पंथी गुरू स्वामी रामदेवानंद भेटले. त्यांची पूजा करण्याची पद्धत आपल्याच धर्मग्रंथांशी सुसंगत नाही हे त्यांना कोणी समजावून सांगितले. आणि त्यांनी १७ फेब्रुवारी १९८८ रोजी त्यांचे गुरू स्वामी रामदेवानंद यांच्याकडून प्रवचन घेतले, जो त्यांचे शिष्य बुद्ध दिन म्हणून साजरा करतात.^[४] या भक्तिमार्गाने तो मोक्षाची प्राप्ती करू शकत नाही, कारण श्रीमद् भगवद्गीता अध्याय १६ श्लोक २३ नुसार, जो मनुष्य शास्त्राशिवाय स्वतःच्या स्वैर आचरणाचे पालन करतो, त्याला सिद्धी, सुख किंवा केवळ परम गती प्राप्त होणार नाही.^[५]

संत रामपाल दास म्हणतात की यानंतर त्यांनी भगवद्गीता, कबीर सागर, गरीबदास रचित सत् ग्रंथ, पुराण, वेद आणि इतर अनेक ग्रंथ वाचले. त्यांचा असा विश्वास आहे की त्यांना या पुस्तकांमध्ये स्वामी रामदेवानंदांनी दाखवलेल्या वचनाचा पुरावा सापडला, त्यानंतर त्यांनी स्वामी रामदेवानंदांनी दिलेल्या मंत्रांचा अधिक जप केला, त्यानंतर त्यांना आध्यात्मिक शांती वाटू लागली.^[५]

१९९४ मध्ये स्वामी रामदेवानंद यांनी त्यांना गुरुपद दिले. त्यानंतर ते ‘संत रामपाल दास’ झाले.^[२]

१९९५ मध्ये, त्यांनी अभियंता पदाचा राजीनामा दिला, जो २००० मध्ये स्वीकारला गेला.^[२] आणि नंतर करोंथा गावात सतलोक आश्रम ची स्थापना केली, जरी २००६ मध्ये त्याच्या अटकेपासून आश्रम सरकारी निगराणीखाली आहे.^[५]

संत रामपाल, सर्व धर्मांच्या धर्मग्रंथांचा संदर्भ देत, कबीरजींना सर्व देवी-देवतांना^[६] संपूर्ण विश्वाचा प्रवर्तक, आणि भक्ती सर्व सांसारिक कर्मे आणि सर्व दुष्कृत्यांपेक्षा श्रेष्ठ मानणे.^[७] एक कबीर सोडून देवाच्या भक्तीची प्रेरणा देतो. वाईट गोष्टींचा त्याग करा.^[७] समाजसुधारणेसाठी आणि त्यासाठी काही नियम केले गेले आहेत ज्यांना भक्ती मर्यादा असे म्हणतात.^[१]

1. हुक्का, दारू, बिअर, तंबाखू, बिडी, सिगारेट, हुलास, गुटखा, मांस,^[८] अंडी, सल्फा, अफू, गांजा आणि इतर मादक पदार्थांच्या सेवनापासून दूर राहा, आणूनही देऊ नका.
2. जुगार, पत्ते, चोरी, फसवणूक इत्यादी करू नका.^[१]
3. मृत्यूचे भोग, हुंडा, दिखाऊपणाच्या नावाखाली फालतू खर्च, मुंडण इत्यादी करू नका.^[१]
4. एक कबीर देव सोडून इतर देवदेवतांची पूजा न करणे, सर्वांचा आदर करणे.^[१]
5. असभ्य गाणे, नाचणे, वर्तन करणे इत्यादी सक्त मनाई आहे.^[१]

संत रामपाल यांची व्यक्तिगत कोणतीही कल्पना नाही. ते मुख्यतः कबीरसागर, सद्ग्रंथसाहेब, वेद, श्रीमद्भगवद्गीता, गुरू ग्रंथ साहिब, बायबल, कुराण इत्यादींचा दाखला देऊन सृष्टि रचनेची माहिती देतात.^[९] याचा उल्लेख त्यांनी लिहिलेल्या पुस्तकांमध्ये, ज्ञान गंगा, जगण्याचा मार्ग इत्यादींमध्ये सुद्धा वाचायला मिळतो, जो खालीलप्रमाणे आहे:

सर्व प्रथम फक्त एक स्थान 'अनामी (अनामय) लोक' होते, ज्याला 'अकह लोक' सुद्धा म्हंटले जाते. पूर्ण परमेश्वर त्या अनामी लोकामध्ये एकटा राहत होता. त्या परमेश्वराचे वास्तविक नाव 'कविर्देव' अर्थात 'कबीर परमेश्वर' आहे. सर्व आत्मे त्या पूर्ण मालकांच्या शरीरामध्ये सामावलेली होती. याच कविर्देवाचे रूपकात्मक (पदवीचे) नाव 'अनामी पुरूष' असे आहे. अनामी पुरुषाच्या रोम कूपाचा प्रकाश असंख्य सुर्यांच्या प्रकाशापेक्षा जास्त आहे.

विशेष:- जसे एखाद्या देशाच्या पंतप्रधानाचे शरीराचे नाव वेगळे असते, परंतु पदाचे रूपकात्मक (पदवीचे) नाव 'पंतप्रधान' असते. बऱ्याच वेळेस पंतप्रधानाच्या खाली विविध विभाग सुद्धा ठेवतात. जेव्हा त्या विभागांच्या कागदपत्रांवर ते हस्ताक्षर करतात, तेव्हा त्याच पदाचा उल्लेख केला जातो. जसे, गृहमंत्रालयाच्या कागदपत्रांवर हस्ताक्षर केले तर 'गृहमंत्री' लिहितात. तिथे त्या व्यक्तीच्या हस्ताक्षराची किंमत कमी होते.

अशाच प्रकारे भिन्न-भिन्न लोकांमध्ये कबीर परमेश्वरांच्या (कविर्देव) प्रकाशामध्ये फरक असतो. पूर्ण परमेश्वर कविर्देव (कबीर परमेश्वर) यांनी खाली आणखी तीन लोकांची (अगमलोक, अलखलोक, सतलोक) रचना शब्दाने (वचनाने) केली. हाच पूर्णब्रह्म परमेश्वर कविर्देव (कबीर परमेश्वर) अगम लोकांमध्ये प्रकट झाला, तसेच कविर्देव (कबीर परमेश्वर) अगम लोकाचा सुद्धा स्वामी आहे, आणि तसेच याचे रूपकात्मक (पदवीचे) नाव अगम पुरूष अर्थात अगम प्रभू आहे. याच अगम प्रभूचे मानव सदृश शरीर खूप तेजोमय आहे. त्याच्या एका केस बीजकोशाचा प्रकाश एक लाख कोटी सूर्यांच्या प्रकाशापेक्षा सुद्धा जास्त आहे. हा पूर्ण परमात्मा कविर्देव (कबीर परमेश्वर) अलख लोकाचा सुद्धा स्वामी आहे. म्हणून तिथे त्याचे रूपकात्मक (पदवीचे) नाव अलख पुरूष आहे. इथे त्याचा प्रकाश एक अब्ज सूर्यापेक्षा जास्त असतो. हाच पूर्ण प्रभू सतलोकामध्ये प्रकट झाला, तसेच सतलोकाचा अधिपति हाच आहे.

यामुळे याचे रूपकात्मक (पदवीचे) नाव सतपुरूष (अविनाशी प्रभू) आहे. याचेच नाव अकालमुर्ती-शब्द स्वरूपी राम, पूर्ण ब्रम्ह, परम अक्षर ब्रम्ह इत्यादी आहे. या सतपुरूष कविर्देवाचे (कबीर प्रभू) मानव सदृश्य शरीर तेजोमय आहे. त्याच्या एका केस बीजकोशाचा प्रकाश कोटी सूर्य तसेच इतक्याच चंद्रांच्या प्रकाशाहून सुद्धा जास्त आहे. या कविर्देवाने सतपुरूष रूपामध्ये प्रकट होऊन, सतलोकामध्ये विराजमान होऊन प्रथम तिथे अन्य रचना केली. एक शब्दाने (वचनाने) सोळा द्वीपांची रचना केली. नंतर सोळा शब्दांनी सोळा पुत्रांची उत्पत्ती केली. एक मानसरोवराची रचना केली, ज्यामध्ये अमृत भरले.

सोळा पुत्रांची नावे:- १) "कूर्म", २) "ज्ञानी", ३) "विवेक", ४) "तेज", ५) "सहज", ६) "सन्तोष", ७) "सुरति", ८) "आनन्द", ९) "क्षमा", १०) "निष्काम", ११) "जलरंगी", १२) "अचिन्त", १३) "प्रेम", १४) "दयाल", १५) "धैर्य", १६) "योग संतायन" अथवा "योगजीत"

सत्यपुरूष कविर्देवांनी त्यांच्या पुत्र अचिंतला, सत्यलोकच्या अन्य रचनेची जबाबदारी सोपविली तसेच शक्ती दिली. अचिंतने अक्षर पुरूषाची (परब्रह्म) शब्दाने उत्पत्ती केली, तसेच त्याला म्हंटले की माझी मदत कर. अक्षर पुरूष स्नान करण्यासाठी मानसरोवरावर गेला. तेथे आनंद घेऊन झोपी गेला तसेच खूप वेळेपर्यंत बाहेर आला नाही.

संतच्या अनुयायांचे म्हणणे आहे की जगभरातील अनेक पैगंबरांचे भाकीत संत रामपाल यांना अचूक बसतात.^[१०] ते एक महान पुरुष म्हणून ओळखले जातील. त्यातील काही खालीलप्रमाणे आहेत.^[११]

• जयगुरुदेव पंथाचे तुळशीसाहेब ७ सप्टेंबर १९७१ रोजी म्हणाले की आपण ज्या महापुरुषाची वाट पाहत आहोत ते आज २० वर्षांचे झाले आहेत. त्या दिवशी संत रामपाल २० वर्षांचे झाले.^[१२]
• नॉस्ट्रॅडॅमस म्हणाले होते की २००६ मध्ये एक संत अचानक प्रकाशात येईल ज्याला प्रथम दुर्लक्ष केले जाईल परंतु नंतर जगाकडून त्याचे कौतुक केले जाईल.^[१३]
• त्याचप्रमाणे अमेरिकेची जगप्रसिद्ध भविष्यवक्ता फ्लोरेन्स, इंग्लंडचा ज्योतिषी 'किरो', हंगेरीची महिला ज्योतिषी "बोरिस्का" इत्यादी इतर भविष्यवेत्त्यांच्या भविष्यवाण्या संत रामपाल यांच्यावर अचूक असल्याचा दावा केला जातो.^[१४]

समाज-सुधारण्याच्या दिशेने संत रामपाल, यांचे प्रयत्न उल्लेखनीय आहेत, कारण कि, त्यांच्या अनुयायांसाठी, नियमांचे सक्तीने पालन करणे आवश्यक आहे.^[१५]

संत रामपाल यांच्या अनुयायांमध्ये हुंडा आणि अनावश्यक खर्च रहित, साध्यापणाने विवाह हा चर्चेचा विषय झाला आहे.^[१६] ज्या प्रमाणे सती प्रथा निर्मूलनासाठी राजा राम मोहन राय यांचे प्रयत्न सफल झाले होते, त्याच प्रमाणे संत रामपाल, हुंडा प्रथा निर्मूलनासाठी क्रांतिकारी सिद्ध झाले आहेत‌.^[१७]

जेथे आजच्या समाजामध्ये हुंडा न दिल्याने किंवा कमी दिल्याने मुलींना त्रास दिला जातो. अगदी हत्या आणि आत्महत्ये पर्यंतच्या घटना समोर येऊ लागल्या असता, संत रामपाल ह्यांचा कोणताही अनुयायी हुंडा देणे-घेणे करीत नाही तसेच दिखावा आणि अनावश्यक खर्च मुक्त १७ मिनिटांमध्ये रमैनी द्वारे विवाह करतात, ज्यामध्ये मोजक्याच लोकांना बोलाविले जाते, तसेच कोणताही खर्च केला जात नाही जो समाजासाठी प्रेरणेचा स्त्रोत आहे.^[१८]

संत रामपाल यांच्या सत्संग समागमामध्ये विशिष्ट लोकांसाठी वेगळी व्यवस्था नसते. सर्व वर्गांतील अनुयायी एकत्र बसून सत्संग ऐकतात, सोबतच आंतरजातीय विवाहाची उदाहरणे सुद्धा जास्त प्रमाणात दिसून येतात. जे जातीयवाद नष्ट करण्याच्या दिशेत एक महत्वाचा पाऊल आहे.^[१९]

संत रामपाल यांनी आपल्या अनुयायांसाठी मूर्तिपूजा, पितृपूजा, अन्न-पाणी न घेण्याचे उपवास,^[२०] तीर्थ स्थानावर स्नान करणे, वास्तु आणि ज्योतिष यांच्यावर विश्वास ठेवणे, जुगार खेळणे, देव धामांवर डोके ठेवण्यासाठी जाणे, मृत्यू भोजन इत्यादींवर पूर्णपणे प्रतिबंध लावले आहेत. याचे कारण असे, काळाच्या जाळ्यातून निघण्याच्या हेतूने परमात्माची भक्ति आवश्यक आहे, जी शास्त्रानुसारच असली पाहिजे.^{[२१][१५]}

संत रामपाल यांच्याशी उपदेश घेण्यासाठी कोणत्याही मादक वस्तू, जसे बीडी, सिगारेट, तंबाखू , तपकीर ओढणे, सुल्फा, गांजा, दारु, अंडी, मास^[२२] इत्यादींचे^[२३] सेवन तर दूरच, पण या गोष्टी कोणाला आणून देण्यावरसुद्धा पूर्णपणे प्रतिबंध आहे. उल्लेखनीय विषय असा आहे कि त्यांचा कोणताही शिष्य ह्या प्रकारच्या मादक वस्तूंचा उपयोग करीत नाहीत.^[१९]

संत रामपाल यांच्या अनुयायांद्वारे रक्तदान शिबिरांचे आयोजन वेळो-वेळी "कबीर परमेश्वर भक्ति मुक्ति ट्रस्ट" च्या देखरेखीखाली केले जाते.^[२४] संतांनी दावा केला आहे युद्ध किंवा आणीबाणीच्या परिंस्थितीत त्यांचे अनुयायी हजारो युनिट रक्त दान करू शकतात.^[२५]

२००६ मध्ये संत रामपाल दास यांनी सत्यार्थ प्रकाशच्या काही भागांवर जाहीरपणे आक्षेप घेतला होता.^[२६] यामुळे संतप्त झालेल्या आर्य समाजाच्या हजारो समर्थकांनी १२ जुलै २००६ रोजी करौथा येथील सतलोक आश्रमाला घेराव घालून हल्ला केला. यातून निर्माण झालेल्या चेंगराचेंगरीत सोनू नावाचा आर्य समाज अनुयायी ठार झाला. ज्यामध्ये संत रामपाल दास यांच्यावर खुनाचा गुन्हा दाखल करून त्यांना अटक करण्यात आली होती. काही महिने तुरुंगात घालवल्यानंतर २००८ मध्ये त्यांची जामिनावर सुटका झाली.^[२७]

या प्रकरणात २० डिसेंबर २०२२ रोजी अतिरिक्त जिल्हा व सत्र न्यायाधीश राकेश सिंह यांच्या न्यायालयाने संतासह २४ आरोपींची निर्दोष मुक्तता केली.^[२८]

नोव्हेंबर २०१४ मध्ये न्यायालयाने पुन्हा त्यांच्या अटकेचे आदेश दिले. मात्र सतलोक आश्रम बारवाला येथे हजारो समर्थकांची उपस्थिती असल्याने पोलिसांना त्यांना अटक करता आली नाही.^[२९] १९ नोव्हेंबर २०१४ रोजी त्यांचे समर्थक आणि पोलिस यांच्यातील हिंसाचारानंतर त्यांना अटक करण्यात आली. २९ ऑगस्ट २०१७ रोजी बंधक ठेवल्याप्रकरणी त्यांची निर्दोष मुक्तता करण्यात आली होती.^{[३०][३१]} ११ ऑक्टोबर २०१८ रोजी, हिसार न्यायालयाने बरवाला घटनेतील हत्येसाठी त्याला आणि त्याच्या काही अनुयायांना दोषी ठरवले आणि जन्मठेपेची शिक्षा सुनावली.^[३२] २६ जुलै २०२१ रोजी, न्यायाधीश वेद प्रकाश सिरोही, सत्र न्यायाधीश हिस्सार, संत रामपाल दास जी आणि डॉ ओम प्रकाश सिंग हुड्डा, राजेंद्र, बलजीत, बिजेंद्र यांच्यासह ४ अनुयायांवर गुन्हा क्रमांक ५, औषध आणि सौंदर्य प्रसाधने कायद्याच्या अभावामुळे गुन्हा दाखल करण्यात आला. कोणताही पुरावा, कारणे आणि आरोप निराधार असल्याचे सिद्ध करून त्याची सन्मानपूर्वक निर्दोष मुक्तता करण्यात आली आहे.^{[३३][३४]}

१८ नोव्हेंबर २०१४ रोजी रामपाल दास आणि त्यांच्या इतर ९०० समर्थकांवर देश विरोधी गतिविधि तसेच शस्त्रास्त्र प्रतिबंध कायद्या अंतर्गत अटक करण्यात आली होती. रामपाल दास वगळता इतर आरोपींना कालांतराने जमानत दिल्या गेली.^[३५]