Jump to content

श्रीलंकेमधील धर्म

श्रीलंकेचा नकाशा, डी.एस. विभागाच्या २०१२ च्या जनगणनेनुसार धार्मिक लोकसंख्या
श्रीलंकेतील बुद्धांचे स्वर्ण मंदिर

श्रीलंकामधील लोक विविध धर्मांचे आचरण करतात. २०११ च्या जनगणनेनुसार, श्रीलंकेत ७०.२% बौद्ध (मुख्यतः थेरवादी ), १२.६% हिंदू, ९.७% मुसलमान (मुख्यतः सुन्नी) आणि ७.४% ख्रिस्ती (६.१% रोमन कॅथलिक आणि १.३% इतर ख्रिश्चन) होते.[१] २००८ मध्ये, गॅलुप सर्वेक्षणानुसार श्रीलंका हा जगातील तिसरा सर्वात धार्मिक देश होता, ९९% श्रीलंकन व्यक्तीचे म्हणणे होते की, 'धर्म' हा त्यांच्या दैनंदिन जीवनातील महत्त्वाचा भाग आहे.[२]

बहुतांश सिंहली लोक बौद्ध आहेत; बहुतांश तमिळ हिंदू आहेत; आणि मूर आणि मलाय बहुतांश मुस्लिम आहेत. सिंहली आणि तमिळ दोघांची संख्या कमी असलेले अल्पसंख्यांक ख्रिस्ती आहेत. बुरघेर लोक मुख्यतः रोमन कॅथोलिक किंवा प्रेस्बायटेरियन आहेत. व्हिक्ट्समध्ये एनिमी आणि बौद्ध पद्धती आहेत. १९७८ मध्ये श्रीलंकन राज्यघटनेने धर्मस्वातंत्र्याची हमी देताना बौद्ध धर्माला "सर्वात महत्त्वाचे स्थान" दिली आहे.[३][४] यामुळे 'बौद्ध धर्म' हा श्रीलंकेचा 'अधिकृत धर्म' किंवा 'राज्य धर्म' ठरला आहे.

देशातील मुख्य धार्मिक गटांचे वितरण

२००१ च्या जनगणनेनुसार फक्त १८ जिल्हे समाविष्ट आहेत. जिल्ह्याची टक्केवारी २००१ च्या जनगणनेनुसार दर्शविली जाते त्याशिवाय १९८१ च्या जनगणनेनुसार ती संख्या तिर्यक आहे. १९८१ नंतर लोकसंख्या चळवळी झाल्या आणि २०११ च्या जनगणनेपर्यंत जी २००१ च्या जनगणनामध्ये समाविष्ट नव्हती त्या जिल्ह्यांसाठी योग्य आकडेवारी उपलब्ध नाही.[५]

बौद्ध धर्म

कॅन्डीमधील पवित्र दंत मंदिराचा बाहेरील भाग

थेरवाद बौद्ध धर्म हा श्रीलंकेतील ७०.२% लोकसंख्येचा धर्म आहे.[६] हे बौद्ध शिष्याचे एक केंद्र राहिले आहे आणि इ.स.पू. तिसऱ्या शतकात बौद्ध धर्माच्या स्थापनेनंतर बुद्धघोषसारख्या प्रख्यात विद्वान आणि भव्य पाली त्रिपीटकाच्या संरक्षणानंतर त्यापासून शिकत आले आहेत. आपल्या बऱ्याचशा इतिहास दरम्यान, बेटाच्या बौद्ध संसाधनांची देखभाल व पुनरुज्जीवन करण्यासाठी सिंहली राजांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. १९ व्या शतकादरम्यान, द्वीपावर एक आधुनिक बौद्ध पुनरुज्जीवन घडले ज्यात बौद्ध शिक्षण आणि शिकणे वाढीस लागले. सुमारे ६,००० बौद्ध मठ असलेल्या श्रीलंकेत सुमारे १५,००० बौद्ध भिक्खू आहेत.[७]

श्रीलंकेत प्रामुख्याने सिंहली लोक बौद्ध धर्म अनुसरतात, परंतु २०१२ च्या श्रीलंकेच्या जनगणनेने श्रीलंकेतील तमिळ लोकसंख्येत ११ भिक्खूंसह २२,२६४ इतकी लोकसंख्या बौद्धांची असल्याचे म्हणले आहे, जे श्रीलंकेच्या सर्व श्रीलंकन तमिळांपैकी १% आहे.[८] इ.स. १९८८ मध्ये श्रीलंकेतील सिंहली भाषक लोकसंख्येत सुमारे ९३% बौद्ध होते.[९]

हिंदू धर्म

कोनेश्वरम मंदिरामधील रावणाचा पुतळा.

श्रीलंकेत १२.६% लोक हिंदू आहेत. धर्मांची उत्पत्ती १०व्या शतकात चोल विजयापासून बेटामधील सुरुवातीच्या तमिळ आप्रवासन सोबत संबंधित आहे किंवा दक्षिण भारतातील सैवेव भक्ती चळवळीशी संबंधित आहे.

इस्लाम धर्म

गाली मधील मशीद

६ व्या शतकात, अरब व्यापाऱ्यांनी श्रीलंका व हिंदी महासागरासह जास्त व्यापारावर नियंत्रण ठेवले होते. यातील अनेक व्यापारकर्ते इस्लामच्या प्रसारास प्रोत्साहन देत, श्रीलंकेत स्थायिक झाले. तथापि, जेव्हा १६ व्या शतकात पोर्तुगीज श्रीलंकेत आले तेव्हा बऱ्याच अरब मुस्लिम लोकांना छळाला सामोरे जावे लागले, त्यामुळे त्यांना मध्य हाईलँड्स आणि पूर्व किनाऱ्यावर स्थलांतर करण्यास भाग पाडले गेले.

आधुनिक काळात, श्रीलंकेतील मुसलमानांमध्ये मुस्लिम धार्मिक आणि सांस्कृतिक व्यवहार विभाग आहेत, ज्याची स्थापना १९८० च्या दशकात उर्वरित मुस्लिम समाजाच्या सतत अलिप्त राहण्यासोबत करण्यात आली. आज, सुमारे ९.७% श्रीलंकन लोक इस्लामचे पालन करतात; यात बेटावरील मुख्यतः मूर आणि मलाय जातीय समुदाय आहे.

ख्रिश्चन धर्म

निगोम्बो मधील St. Sebastian's चर्च

ख्रिश्चन परंपरेनुसार, १ ल्या शतकाच्या काळात थॉमस अपोस्टल यांच्याद्वारे श्रीलंकेत ख्रिस्चन धर्माचे आगमन झाले. त्यानंतर, श्रीलंकेच्या किनारपट्टीवर काही ख्रिश्चन बंधूंची नोंद झाली. साचा:संशयित तथापि, श्रीलंकेतील ख्रिश्चनांची लोकसंख्या नाटकीयपणे १५ व्या शतकात पोर्तुगीज मिशनऱ्यांपर्यंत वाढली नाही. १७ व्या शतकात डचने श्रीलंका व डच मिशनरींवर कब्जा केला होता आणि १६२२ पर्यंत श्रीलंकेची २१% लोकसंख्या ख्रिश्चन बनली होती.

औपनिवेशिक शासनाच्या समाप्तीपासूनच श्रीलंकेमध्ये ख्रिश्चन धर्माचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात कमी होत गेले. १९८० च्या दशकात, ख्रिश्चन लोकसंख्या (मुख्यतः श्रीलंकेच्या वायव्य भागात लक्षणीय प्रमाणात होती) १२,८३,६०० पर्यंत पोचली, आणि श्रीलंकेच्या लोकसंख्येत ८% झाली, यात सुमारे ८८% रोमन कॅथोलिक आणि बाकीचे अँग्लिकन आणि प्रोटेस्टंट आहेत.

लोकसंख्या

१८८१ ते २०१२ या कालावधीतील श्रीलंकेची धर्मनिहाय लोकसंख्या[१०][११][१२]
वर्ष बौद्धहिंदूमुसलमानख्रिस्ती इतर एकूण
संख्या%संख्या%संख्या%संख्या%संख्या%संख्या
१८८१ जनगणना१,६९८,१००६१.५३%५९३,६००२१.५१%१९७,८००७.१७%२६८,०००९.७१%२,३०००.०८%२,७५९,८००
१८९१ जनगणना१,८७७,०००६२.४०%६१५,९००२०.४८%२१२,०००७.०५%३०२,१००१०.०४%८०००.०३%३,००७,८००
१९०१ जनगणना२,१४१,४००६०.०६%८२६,८००२३.१९%२४६,१००६.९०%३४९,२००९.७९%२,५०००.०७%३,५६६,०००
१९११ जनगणना२,४७४,२००६०.२५%९३८,३००२२.८५%२८३,६००६.९१%४०९,२००९.९६%१,१०००.०३%४,१०६,४००
१९२१ जनगणना२,७६९,८००६१.५७%९८२,१००२१.८३%३०२,५००६.७२%४४३,४००९.८६%८०००.०२%४,४९८,६००
१९३१ अंदाज३,२६६,६००६१.५५%१,१६६,९००२१.९९%३५४,२००६.६७%५१८,१००९.७६%१,१०००.०२%५,३०६,९००
१९४६ जनगणना४,२९४,९००६४.५१%१,३२०,४००१९.८३%४३६,६००६.५६%६०३,२००९.०६%२,२०००.०३%६,६५७,३००
१९५३ जनगणना५,२०९,४००६४.३३%१,६१०,५००१९.८९%५४१,५००६.६९%७२४,४००८.९५%१२,१०००.१५%८,०९७,९००
१९६३ जनगणना७,००३,३००६६.१८%१,९५८,४००१८.५१%७२४,०००६.८४%८८४,९००८.३६%११,४०००.११%१०,५८२,०००
१९७१ जनगणना८,५३६,८६८६७.२७%२,२३८,६६६१७.६४%९०१,७८५७.११%१,००४,३२६७.९१%८,२५२०.०७%१२,६८९,८९७
१९८१ जनगणना१०,२८८,३२५६९.३०%२,२९७,८०६१५.४८%१,१२१,७१७७.५६%१,१३०,५६८७.६१%८,३३४०.०६%१४,८४६,७५०
२०१२ जनगणना१४,२७२,०५६७०.१०%२,५६१,२९९१२.५८%१,९६७,५२३९.६६%१,५५२,१६१७.६२%६,४०००.०३%२०,३५९,४३९
१९८१ च्या जनगणना आणि गृहनिर्माणच्या आकडेवारीनुसार, डी.एस. विभाग आणि क्षेत्र पातळीनुसार श्रीलंकेतील भाषा आणि धार्मिक गटांचे वितरण.

संदर्भ

  1. ^ "2011census" (PDF). 2014-12-29 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 2017-11-29 रोजी पाहिले.
  2. ^ http://www.gallup.com/poll/114211/Alabamians-Iranians-Common.aspx
  3. ^ "Chapter III - Fundamental Rights". Constitution of Sri Lanka. Policy Research & Information Unit, Presidential Secretariat, Sri Lanka. 2015-11-13 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2017-12-01 रोजी पाहिले.
  4. ^ "Chapter II - Buddhism". Constitution of Sri Lanka. Policy Research & Information Unit, Presidential Secretariat, Sri Lanka. 2016-03-03 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)
  5. ^ Department of Census and Statistics, Percentage distribution of population by religion and district, Census 1981, 2001 Archived 2013-01-08 at the Wayback Machine.
  6. ^ "Census of Population and Housing of Sri Lanka, 2012 - Table A4: Population by district, religion and sex Archived 2014-12-29 at the Wayback Machine." (PDF). Department of Census & Statistics, Sri Lanka.
  7. ^ Perera, HR, Buddhism in Sri Lanka A Short History, 2007, http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/perera/wheel100.html
  8. ^ Perera, Yohan. "22,254 Tamil Buddhists in SL". Daily Mirror. 31 March 2016 रोजी पाहिले.
  9. ^ The Library of Congress. (2009). A Country Study: Sri Lanka. Available: http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/lktoc.html. Last accessed 3 March 2010.
  10. ^ "Census of Population and Housing of Sri Lanka, 2012 - Table A4: Population by district, religion and sex" (PDF). Department of Census & Statistics, Sri Lanka. 2014-12-29 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 2017-11-29 रोजी पाहिले.
  11. ^ "Table 2.13: Population by religion and census years" (PDF). Statistical Abstract 2013. Department of Census & Statistics, Sri Lanka. 2015-04-02 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. Unknown parameter |deadurl= ignored (सहाय्य)
  12. ^ "Population by religion". LankaSIS Sri Lanka Statistical Information Service. Department of Census & Statistics, Sri Lanka. 2015-04-02 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2023-01-03 रोजी पाहिले.

बाह्य दुवे