शाहरुख खान
| शाहरुख खान | |
|---|---|
 | |
| जन्म | २ नोव्हेंबर, १९६५ नवी दिल्ली |
| इतर नावे | किंग खान, बादशाह ऑफ बॉलिवूड |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| कार्यक्षेत्र | अभिनेता, निर्माता |
| कारकीर्दीचा काळ | इ.स. १९८८ - |
| भाषा | हिंदी भाषा, इंग्लिश भाषा , मराठी भाषा |
| पत्नी | गौरी खान (ल. १९९१) |
| अपत्ये | अबराम, सुहाना, आर्यन |
स्वाक्षरी | |
 | iamsrk |
शाहरुख खान (२ नोव्हेंबर, इ.स. १९६५; शाहरुख नावाने प्रसिद्ध) हा एक भारतीय अभिनेता आणि चित्रपट निर्माता आहे. तो हिंदी चित्रपटांमध्ये काम करतो. प्रसारमाध्यमांमध्ये "बॉलिवुडचा बादशाह" आणि "किंग खान" म्हणून ओळखला जाणारा शाहरुख ९० हून अधिक चित्रपटांमध्ये दिसला आहे, आणि १४ फिल्मफेअर पुरस्कारांसह अनेक पुरस्कार मिळवले आहेत. भारत सरकारकडून पद्मश्री पुरस्काराने तर फ्रान्स सरकारकडून त्याला ऑर्डे डेस आर्ट्स एट डेस लेट्रेस आणि लीजन ऑफ ऑनरने सन्मानित करण्यात आले आहे. त्याचे जगभर आशिया आणि भारतीय उपखंडातील लक्षणीय चाहते आहेत. प्रेक्षक आकार आणि उत्पन्नाच्या बाबतीत अनेक माध्यमांनी त्याचे वर्णन जगातील सर्वात यशस्वी चित्रपट ताऱ्यांपैकी एक म्हणून केले आहे. त्याचे अनेक चित्रपट भारतीय राष्ट्रीय ओळख आणि प्रवासी भारतीय समुदायांशी किंवा लिंग, वांशिक, सामाजिक आणि धार्मिक भेद आणि तक्रारी यांचा विषय मांडतात.
खानने १९८० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात दूरदर्शन मालिकांमधून आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात केली. १९९२ मध्ये दीवाना चित्रपटाद्वारे बॉलिवूडमध्ये पदार्पण केले. सुरुवातीला त्याला बाजीगर (१९९३) आणि डर (१९९३) या चित्रपटांमध्ये खलनायकी भूमिकांसाठी ओळखले गेले. खानने दिलवाले दुल्हनियाँ ले जाएंगे (१९९५), दिल तो पागल है (१९९७), कुछ कुछ होता है (१९९८), मोहब्बतें (२०००), कभी खुशी कभी गम... (२००१), कल हो ना हो (२००३), वीर-झारा (२००४) आणि कभी अलविदा ना कहना (२००६) या चित्रपटांतून सर्वाधिक कमाई करणाऱ्या रोमँटिक चित्रपटांच्या मालिकेत अभिनय करून स्वतःची ओळख निर्माण केली. देवदास(२००२) मधील मद्यपी, स्वदेस (२००४) मधील नासा शास्त्रज्ञ, चक दे इंडिया(२००७) मधील हॉकी प्रशिक्षक आणि माय नेम इज खान (२०१०) मधील एस्पर्जर सिंड्रोम असलेला एक माणूस या भूमिकांसाठी त्याने समीक्षकांची प्रशंसा मिळवली. ओम शांती ओम (२००७) आणि रब ने बना दी जोडी (२००८) हे रोमँटिक नाट्यपट आणि चेन्नई एक्स्प्रेस (२०१३) आणि हॅपी न्यू इयर (२०१४) या विनोदी चित्रपटांसह आणखी व्यावसायिक यश त्याला मिळाले. अनेक अपयशी चित्रपटानंतर खानने पठाण (२०२३) या अॅक्शन चित्रपटाद्वारे पुनरागमन केले, जो दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक कमाई करणारा हिंदी चित्रपट ठरला.
२०१५ पर्यंत, खान चित्रपट निर्मिती कंपनी रेड चिलीज एंटरटेनमेंट आणि तिच्या उपकंपन्यांचा सह-अध्यक्ष आहे. तसेच तो इंडियन प्रीमियर लीग क्रिकेट संघ कोलकाता नाइट रायडर्स आणि कॅरिबियन प्रीमियर लीग संघ त्रिनबागो नाइट रायडर्सचा सह-मालक आहे. त्याच्या अनेक जाहिराती आणि उद्योजकता उपक्रमांमुळे माध्यमे त्याला "ब्रँड एसआरके" म्हणते. अनेकदा तो दूरदर्शन प्रस्तुतकर्ता आणि रंगमंच सादरकर्ता म्हणून दिसतो. खानने आरोग्य सेवा आणि आपत्ती निवारण उपक्रमांमध्ये परोपकारी कामे केली आहेत. मुलांच्या शिक्षणाच्या समर्थनासाठी त्याला २०११ मध्ये युनेस्कोच्या पिरामाइड कॉन मार्नी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आणि २०१८ मध्ये भारतातील महिला आणि मुलांच्या हक्कांचे समर्थन केल्याबद्दल वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमचा क्रिस्टल पुरस्कार देण्यात आला. तो नियमितपणे भारतीय संस्कृतीतील सर्वात प्रभावशाली लोकांच्या सूचीमध्ये सूचीबद्ध केला जातो. २००८ मध्ये न्यूजवीकने त्याला जगातील पन्नास सर्वात शक्तिशाली व्यक्तींपैकी एक म्हणून नाव दिले. २०२२ मध्ये, खानला एम्पायर वाचकांच्या सर्वेक्षणात आतापर्यंतच्या ५० महान अभिनेत्यांपैकी एक म्हणून घोषित करण्यात आले आणि २०२३ मध्ये, टाईम मासिकाने त्याचा उल्लेख जगातील १०० सर्वात प्रभावशाली व्यक्तींंमध्ये केला.
चित्रपटयादी
| वर्ष | चित्रपट | भूमिका | टीपा |
|---|---|---|---|
| इ.स.१९९२ | दीवाना | राजा साहाय्य | फिल्मफेअर सर्वोत्तम पुरुष पदार्पण पुरस्कार |
| चमत्कार | सुंदर श्रीवास्तव | ||
| दिल आशना है | करण सिंह | ||
| राजू बन गया जंटलमन | राज माथूर | ||
| इ.स.१९९३ | माया मेमसाब | ललित कुमार | |
| किंग अंकल | अनिल भन्साळी | ||
| बाजीगर | विकी मल्होत्रा / अजय शर्मा | फिल्मफेअर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| डर | राहुल मेहरा | फिल्मफेर सर्वोत्तम खलनायक पुरस्कार | |
| इ.स.१९९४ | कभी हाँ कभी ना | सुनील | फिल्मफेअर सर्वोत्तम अभिनेता समीक्षक पुरस्कार |
| अंजाम | विजय अग्निहोत्री | ||
| इ.स.१९९५ | करण अर्जुन | करण अर्जुन | |
| जमाना दीवाना | राहुल सिंग | ||
| गुड्डू | गुड्डू बहादूर | ||
| ओ डार्लिंग, ये है इंडिया! | ओ डार्लिंग, ये है इंडिया! | ||
| दिलवाले दुल्हनिया ले जायेंगे | राज मल्होत्रा | फिल्मफेअर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| राम जाने | राम जाने | ||
| त्रिमूर्ती | रोमी सिंग | ||
| इ.स.१९९६ | इंग्लिश बाबू देसी मेम | गोपाळ मयूर / हरी मयूर | |
| चाहत | रूप राठोर | ||
| इ.स.१९९७ | कोयला | शंकर | |
| येस बॉस | राहुल जोशी | ||
| परदेस | अर्जुन सागर | ||
| दिल तो पागल है | राहुल | फिल्मफेअर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| डुप्लिकेट | बबलू चौधरी | ||
| इ.स.१९९८ | दिल से.. | अमरकांत वर्मा | |
| कुछ कुछ होता है | राहुल खन्ना | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| इ.स.१९९९ | बादशाह | राज / बादशाह | |
| इ.स.२००० | फिर भी दिल है हिंदुस्तानी | अजय बक्षी | |
| हे राम | अमजद खान | ||
| जोश | मॅक्स "मॅक्सी" डायस | ||
| मोहब्बतें | राज आर्यन मल्होत्रा | फिल्मफेअर सर्वोत्तम अभिनेता समीक्षक पुरस्कार | |
| इ.स.२००१ | वन टू का फोर | अरुण वर्मा | |
| अशोका | अशोका | ||
| कभी खुशी कभी गम | राहुल रायचंद | ||
| हम तुम्हारे हैं सनम | गोपाळ | ||
| इ.स.२००२ | देवदास | देवदास | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार |
| इ.स.२००३ | चलते चलते | राज माथुरे | |
| कल होना हो | अमान माथूर | ||
| इ.स.२००४ | ये लम्हे जुदाई के | दुष्यंत | |
| मैं हूं ना | राम प्रसाद शर्मा | ||
| वीर-झारा | वीर प्रताप सिंग | ||
| स्वदेस | मोहन भार्गव | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| इ.स.२००५ | पहेली | ||
| इ.स.२००६ | कभी अलविदाना कहना | ||
| डॉन | डॉन | ||
| इ.स.२००७ | चक दे! इंडिया | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार | |
| ओम शांती ओम | ओम मखीजा / ओम कपूर (दुहेरी भूमिका) | ||
| इ.स.२००८ | रब ने बना दी जोडी | सुरींदर सहानी / राज कपूर (दुहेरी भूमिका) | |
| इ.स.२०१० | माय नेम इज खान | खान | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कार |
| इ.स.२०११ | रा.वन | ||
| डॉन २ | |||
| इ.स.२०१२ | जब तक है जान | ||
| इ.स.२०१३ | चेन्नई एक्सप्रेस | राहुल मिठाईवाला | |
| इ.स.२०१४ | हॅपी न्यू इयर | ||
| इ.स.२०१५ | दिलवाले | फिल्मफेर सर्वोत्तम अभिनेता पुरस्कारासाठी नामांकन | |
| इ.स. २०१६ | फॅन | ' | |
| डियर जिंदगी | |||
| इ.स. २०१७ | रईस |
इ. स. 2018
झिरो
बाह्य दुवे
- इंटरनेट मूव्ही डेटाबेस वरील शाहरुख खान चे पान (इंग्लिश मजकूर)
