रासायनिक घटकांची यादी
खाली अणुक्रमांकाच्या वाढत्या क्रमाने रासायनिक घटकांची यादी आहे. विविध प्रकारचे घटक वेगवेगळ्या रंगांनी चिन्हांकित केले जातात. या सूचीमध्ये, प्रत्येक घटकाचे नाव, त्याचे रासायनिक चिन्ह, त्याचा समूह आणि आवर्त सारणीतील कालावधी, रासायनिक मालिका आणि अणू वस्तुमान (सर्वात स्थिर समस्थानिकाचे) दिले आहेत.
| परमाणु क्रमांक (Z) | तत्व का नाम | प्रतीक | आवर्त | समूह | रासायनिक श्रेणी | द्रव्यमान (g/mol) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | हाइड्रोजन | H | 1 | 1 | अधातु | 1.00794(7)[१][२][३] |
| 2 | हीलियम | He | 1 | 18 | अधातु | 4.002602(2)[१][३] |
| 3 | लिथियम | Li | 2 | 1 | क्षार धातु | 6.941(2)[१][२][३][४] |
| 4 | बेरेलियम | Be | 2 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | 9.012182(3) |
| 5 | बोरान | B | 2 | 13 | उपधातु | 10.811(7)[१][२][३] |
| 6 | कार्बन | C | 2 | 14 | उपधातु | 12.0107(8)[१][३] |
| 7 | नाइट्रोजन | N | 2 | 15 | अधातु | 14.0067(2)[१][३] |
| 8 | ऑक्सीजन | O | 2 | 16 | अधातु | 15.9994(3)[१][३] |
| 9 | फ्लोरीन | F | 2 | 17 | हैलोजन | 18.9984032(5) |
| 10 | नियोन | Ne | 2 | 18 | अक्रिय गैस | 20.1797(6)[१][२] |
| 11 | सोडियम | Na | 3 | 1 | क्षार धातु | 22.98976928(2) |
| 12 | मैग्नीशियम | Mg | 3 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | 24.3050(6) |
| 13 | एल्युमिनियम | Al | 3 | 13 | संक्रमण धातु | 26.9815386(8) |
| 14 | सिलिकॉन | Si | 3 | 14 | उपधातु | 28.0855(3)[३] |
| 15 | फास्फोरस | P | 3 | 15 | अधातु | 30.973762(2) |
| 16 | सल्फर | S | 3 | 16 | अधातु | 32.065(5)[१][३] |
| 17 | क्लोरीन | Cl | 3 | 17 | हैलोजन्स | 35.453(2)[१][२][३] |
| 18 | आर्गन | Ar | 3 | 18 | अक्रिय गैस | 39.948(1)[१][३] |
| 19 | पोटैशियम | K | 4 | 1 | क्षार धातु | 39.0983(1) |
| 20 | कैल्सियम | Ca | 4 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | 40.078(4)[१] |
| 21 | स्कैंडियम | Sc | 4 | 3 | संक्रमण धातु | 44.955912(6) |
| 22 | टाइटैनियम | Ti | 4 | 4 | संक्रमण धातु | 47.867(1) |
| 23 | वैनेडियम | V | 4 | 5 | संक्रमण धातु | 50.9415(1) |
| 24 | क्रोमियम | Cr | 4 | 6 | संक्रमण धातु | 51.9961(6) |
| 25 | मैंगनीज | Mn | 4 | 7 | संक्रमण धातु | 54.938045(5) |
| 26 | लोहा(आयरन) | Fe | 4 | 8 | संक्रमण धातु | 55.845(2) |
| 27 | कोबाल्ट | Co | 4 | 9 | संक्रमण धातु | 58.933195(5) |
| 28 | निकिल | Ni | 4 | 10 | संक्रमण धातु | 58.6934(2) |
| 29 | ताम्र (कॉपर) | Cu | 4 | 11 | संक्रमण धातु | 63.546(3)[३] |
| 30 | जस्ता (जिंक) | Zn | 4 | 12 | संक्रमण धातु | 65.409(4) |
| 31 | गैलियम | Ga | 4 | 13 | संक्रमण धातु | 69.723(1) |
| 32 | जरमैनियम | Ge | 4 | 14 | उपधातु | 72.64(1) |
| 33 | आर्सेनिक | As | 4 | 15 | उपधातु | 74.92160(2) |
| 34 | सेलेनियम | Se | 4 | 16 | अधातु | 78.96(3)[३] |
| 35 | ब्रोमिन | Br | 4 | 17 | हैलोजन्स | 79.904(1) |
| 36 | क्रिप्टन | Kr | 4 | 18 | अक्रिय गैस | 83.798(2)[१][२] |
| 37 | रुबिडियम | Rb | 5 | 1 | क्षार धातु | 85.4678(3)[१] |
| 38 | स्ट्रोन्सियम | Sr | 5 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | 87.62(1)[१][३] |
| 39 | इत्रियम | Y | 5 | 3 | संक्रमण धातु | 88.90585(2) |
| 40 | जर्कोनियम | Zr | 5 | 4 | संक्रमण धातु | 91.224(2)[१] |
| 41 | नियोबियम | Nb | 5 | 5 | संक्रमण धातु | 92.906 38(2) |
| 42 | मोलिब्डेनम | Mo | 5 | 6 | संक्रमण धातु | 95.94(2)[१] |
| 43 | टेक्निशियम | Tc | 5 | 7 | संक्रमण धातु | [98.9063][५] |
| 44 | रूथेनियम | Ru | 5 | 8 | संक्रमण धातु | 101.07(2)[१] |
| 45 | रोडियम | Rh | 5 | 9 | संक्रमण धातु | 102.90550(2) |
| 46 | पलाडियम | Pd | 5 | 10 | संक्रमण धातु | 106.42(1)[१] |
| 47 | चाँदी | Ag | 5 | 11 | संक्रमण धातु | 107.8682(2)[१] |
| 48 | कैडमियम | Cd | 5 | 12 | संक्रमण धातु | 112.411(8)[१] |
| 49 | इण्डियम | In | 5 | 13 | संक्रमण धातु | 114.818(3) |
| 50 | टिन | Sn | 5 | 14 | संक्रमण धातु | 118.710(7)[१] |
| 51 | एन्टिमोनी | Sb | 5 | 15 | उपधातु | 121.760(1)[१] |
| 52 | टेलुरियम | Te | 5 | 16 | उपधातु | 127.60(3)[१] |
| 53 | आयोडिन | I | 5 | 17 | हैलोजन्स | 126.90447(3) |
| 54 | ज़ेनान | Xe | 5 | 18 | अक्रिय गैस | 131.293(6)[१][२] |
| 55 | सीज़ियम | Cs | 6 | 1 | क्षार धातु | 132.9054519(2) |
| 56 | बेरियम | Ba | 6 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | 137.327(7) |
| 57 | लांथनम | La | 6 | लेन्थेनाइड | 138.90547(7)[१] | |
| 58 | सेरियम | Ce | 6 | लेन्थेनाइड | 140.116(1)[१] | |
| 59 | प्रासियोडाइमियम | Pr | 6 | लेन्थेनाइड | 140.90765(2) | |
| 60 | नियोडाइमियम | Nd | 6 | लेन्थेनाइड | 144.242(3)[१] | |
| 61 | प्रोमेथियम | Pm | 6 | लेन्थेनाइड | [146.9151][५] | |
| 62 | सैमरियम | Sm | 6 | लेन्थेनाइड | 150.36(2)[१] | |
| 63 | युरोपियम | Eu | 6 | लेन्थेनाइड | 151.964(1)[१] | |
| 64 | ग्याडोलिनियम | Gd | 6 | लेन्थेनाइड | 157.25(3)[१] | |
| 65 | टर्बियम | Tb | 6 | लेन्थेनाइड | 158.92535(2) | |
| 66 | डिस्प्रोसियम | Dy | 6 | लेन्थेनाइड | 162.500(1)[१] | |
| 67 | होल्मियम | Ho | 6 | लेन्थेनाइड | 164.93032(2) | |
| 68 | अर्बियम | Er | 6 | लेन्थेनाइड | 167.259(3)[१] | |
| 69 | थुलियम | Tm | 6 | लेन्थेनाइड | 168.93421(2) | |
| 70 | यिट्टरबियम | Yb | 6 | लेन्थेनाइड | 173.04(3)[१] | |
| 71 | लुटेटियम | Lu | 6 | 3 | लेन्थेनाइड | 174.967(1)[१] |
| 72 | हाफ्नियम | Hf | 6 | 4 | संक्रमण धातु | 178.49(2) |
| 73 | टैंटेलम | Ta | 6 | 5 | संक्रमण धातु | 180.9479(1) |
| 74 | टंग्स्टन | W | 6 | 6 | संक्रमण धातु | 183.84(1) |
| 75 | रेनियम | Re | 6 | 7 | संक्रमण धातु | 186.207(1) |
| 76 | अस्मियम | Os | 6 | 8 | संक्रमण धातु | 190.23(3)[१] |
| 77 | इरिडियम | Ir | 6 | 9 | संक्रमण धातु | 192.217(3) |
| 78 | प्लाटिनम | Pt | 6 | 10 | संक्रमण धातु | 195.084(9) |
| 79 | सोना | Au | 6 | 11 | संक्रमण धातु | 196.966569(4) |
| 80 | पारा | Hg | 6 | 12 | संक्रमण धातु | 200.59(2) |
| 81 | थैलियम | Tl | 6 | 13 | संक्रमण धातु | 204.3833(2) |
| 82 | सीसा | Pb | 6 | 14 | संक्रमण धातु | 207.2(1)[१][३] |
| 83 | बिस्मथ | Bi | 6 | 15 | संक्रमण धातु | 208.98040(1) |
| 84 | पोलोनियम | Po | 6 | 16 | उपधातु | [208.9824][५] |
| 85 | एस्टाटिन | At | 6 | 17 | हैलोजन्स | [209.9871][५] |
| 86 | रेडन | Rn | 6 | 18 | अक्रिय गैस | [222.0176][५] |
| 87 | फ्रान्सियम | Fr | 7 | 1 | क्षार धातु | [223.0197][५] |
| 88 | रेडियम | Ra | 7 | 2 | क्षारीय पार्थिव धातु | [226.0254][५] |
| 89 | एक्टिनियम | Ac | 7 | ऐक्टिनाइड | [227.0278][५] | |
| 90 | थोरियम | Th | 7 | ऐक्टिनाइड | 232.03806(2)[१][५] | |
| 91 | प्रोटैक्टीनियम | Pa | 7 | ऐक्टिनाइड | 231.03588(2)[५] | |
| 92 | युरेनियम | U | 7 | ऐक्टिनाइड | 238.02891(3)[१][२][५] | |
| 93 | नेप्ट्यूनियम | Np | 7 | ऐक्टिनाइड | [237.0482][५] | |
| 94 | प्लूटोनियम | Pu | 7 | ऐक्टिनाइड | [244.0642][५] | |
| 95 | अमेरिशियम | Am | 7 | ऐक्टिनाइड | [243.0614][५] | |
| 96 | क्यूरियम | Cm | 7 | ऐक्टिनाइड | [247.0703][५] | |
| 97 | बर्केलियम | Bk | 7 | ऐक्टिनाइड | [247.0703][५] | |
| 98 | कैलीफोर्नियम | Cf | 7 | ऐक्टिनाइड | [251.0796][५] | |
| 99 | आइंस्टीनियम | Es | 7 | ऐक्टिनाइड | [252.0829][५] | |
| 100 | फर्मियम | Fm | 7 | ऐक्टिनाइड | [257.0951][५] | |
| 101 | मेण्डेलीवियम | Md | 7 | ऐक्टिनाइड | [258.0986][५] | |
| 102 | नोबेलियम | No | 7 | ऐक्टिनाइड | [259.1009][५] | |
| 103 | लॉरेंशियम | Lr | 7 | 3 | ऐक्टिनाइड | [260.1053][५] |
| 104 | रदरफोर्डियम | Rf | 7 | 4 | संक्रमण धातु | [261.1087][५] |
| 105 | डब्नियम | Db | 7 | 5 | संक्रमण धातु | [262.1138][५] |
| 106 | सीबोर्गियम | Sg | 7 | 6 | संक्रमण धातु | [263.1182][५] |
| 107 | बोरियम | Bh | 7 | 7 | संक्रमण धातु | [262.1229][५] |
| 108 | हसियम | Hs | 7 | 8 | संक्रमण धातु | [265][५] |
| 109 | मेइट्नेरियम | Mt | 7 | 9 | संक्रमण धातु | [266][५] |
| 110 | डार्मस्टेडियम | Ds | 7 | 10 | संक्रमण धातु | [269][५] |
| 111 | रॉन्टजैनियम | Rg | 7 | 11 | संक्रमण धातु | [272][५] |
| 112 | कोपरनिसियम | Cn | 7 | 12 | संक्रमण धातु | [285][५] |
| 113 | निहोनियम | Nh | 7 | 13 | संक्रमण धातु | [284][५] |
| 114 | फ्लेरोवियम | Fl | 7 | 14 | संक्रमण धातु | [289][५] |
| 115 | [मोस्कोवियम]] | Mc | 7 | 15 | संक्रमण धातु | [288][५] |
| 116 | [लिवरमोरियम]] | Lv | 7 | 16 | संक्रमण धातु | [292][५] |
| 117 | टेनेसिन | Ts | 7 | 17 | हैलोजन्स | [295][६] |
| 118 | ओगनेसन | Og | 7 | 17 | अक्रिय गैस | [294][५] |
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am कुछ भूवैज्ञानिक नमूनों में इस तत्व की समस्थानिक रचना भिन्न होती है और यह परिवर्तन सूची में दर्शाई गयी अनिश्चिता की सीमा से अधिक हो सकता है।
- ^ a b c d e f g h इस तत्व की समस्थानिक संरचना वाणिज्यिक पदार्थ के संबंध में बदल सकती है, जिसके कारण परमाणु भार संख्या उल्लिखित संख्या से भिन्न हो जाती है।
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o इस तत्व की समस्थानिक संरचना स्थलीय पदार्थ के संबंध में बदलती रहती है, इसलिए निश्चित परमाणु भार नहीं दिया गया है।
- ^ वाणिज्यिक लीथियम का परमाणु भार 6.939 से 6.996 तक रहता है (विशिष्ट पदार्थ का विश्लेषण करने से अधिक निकटतम संख्या प्राप्त की जा सकती है।)
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj स्थिर न्यूक्लाइड्स रहित तत्व और कोष्ठक की संख्या तत्व के अधिकतम आयु युक्त समस्थानिक की द्रव्यमान संख्या को इंगित करता है जैसे [209]। किन्तु थोरियम, प्रोटॅक्टिनियम और यूरेनियम के विशेष गुण धर्म, स्थलीय समस्थानिक रचना के होते है। इसलिए परमाणविक द्रव्यमान उल्लखित है।
- ^ यह तत्व अभी तक खोजा या विश्लेषित नहीं किया गया है।