राष्ट्रीय रचनाकार पुरस्कार

राष्ट्रीय रचनाकार पुरस्कार
दिनांक	मार्च ८, इ.स. २०२४ (2024-03-08)
देश	भारत
प्रदानकर्ता	भारताचे पंतप्रधान
Hosted by	इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय (भारत)
प्रथम पुरस्कार	2024

राष्ट्रीय रचनाकार पुरस्कार हा २०२४ मध्ये डिजिटल कंटेंट स्पेसमधील निर्मात्यांमध्ये उत्कृष्टता आणि सकारात्मक प्रभाव ओळखण्यासाठी आणि साजरा करण्यासाठी स्थापन करण्यात आलेला एक भारतीय पुरस्कार आहे.^{[१][२][३]}

राष्ट्रीय रचनाकार पुरस्कार प्राप्तीसाठीचे काही विशिष्ट निकष आहेत जे निर्मात्यांनी नामांकनासाठी पात्र होण्यासाठी पूर्ण केले पाहिजेत. पैकी काही निकष पुढीप्रमाणे आहेत:^[४][५]

• वय: नामांकनाच्या वेळी सहभागी व्यक्तीचे वय १८ वर्षे किंवा त्याहून अधिक असणे आवश्यक आहे.
• राष्ट्रीयत्व:
  • भारतीय निर्माते: या पुरस्काराचे १९ श्रेणी केवळ भारतीय राष्ट्रीयत्व असलेल्या व्यक्तींसाठी राखीव आहेत.
  • आंतरराष्ट्रीय निर्माते: एक विशिष्ट समर्पित श्रेणी भारताबाहेरील उत्कृष्ट निर्मात्यांसाठी राखीव आहे.
• सामग्री प्लॅटफॉर्म: खालीलपैकी एक किंवा अधिक डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर सामग्री प्रकाशित करणे आवश्यक आहे:
  • इन्स्टाग्राम
  • यूट्यूब
  • ट्विटर
  • लिंक्डइन
  • फेसबुक
• भाषा: सामग्री सबमिशन हिंदी/इंग्रजी किंवा इतर कोणत्याही भारतीय भाषेत असू शकते.
• नामांकन:
  • स्व-नामांकन: निर्माते स्वतःला जास्तीत जास्त तीन संबंधित श्रेणींमध्ये नामनिर्देशित करू शकतात.
  • इतरांना नामनिर्देशित करणे: एक व्यक्ती इतर कोणत्याही व्यक्तीला नामनिर्देशित करू शकते.

तज्ञ परीक्षक मंडळ पुढील पूर्वनिर्धारित निकषांवर आधारित उर्वरित नामांकित व्यक्तींचे मूल्यांकन करते:

• सर्जनशीलता: सामग्रीची मौलिकता आणि विशिष्टता.
• प्रभाव: सामग्रीद्वारे प्रेरित सकारात्मक प्रभाव आणि सामाजिक बदल.
• पोहोच: निर्मात्याची प्रतिबद्धता आणि प्रेक्षक आधार.
• इनोव्हेशन: सामग्री डोमेनमध्ये नवीन दृष्टिकोन आणि अंमलबजावणी.
• टिकाऊपणा: निर्मात्याच्या कार्याची दीर्घकालीन क्षमता आणि व्यवहार्यता.
• ध्येयांसह संरेखन: सकारात्मक सामाजिक प्रभावाच्या राष्ट्रीय निर्माते पुरस्काराच्या दृष्टीकोनातून सामग्री किती चांगल्या प्रकारे संरेखित करते

परीक्षकांच्या मूल्यांकनावर आधारित, प्रत्येक श्रेणीतील विजेत्यांना पुरस्कार देण्याचा अंतिम निर्णय घेतला जातो.^[६] ज्युरी रचना आणि मूल्यमापन पद्धतींचे विशिष्ट तपशील सार्वजनिकरित्या उपलब्ध नसले तरी, पुरस्कार पारदर्शकतेसाठी प्रयत्न करतो:

• मूल्यमापन निकषांचा सु-परिभाषित संच असणे.
• खुल्या नामांकनाद्वारे लोकसहभागाला प्रोत्साहन देणे.

राष्ट्रीय रचनाकार पुरस्काराचा प्रथम उद्घाटन सोहळा ८ मार्च २०२४ रोजी महाशिवरात्रीच्या शुभ मुहूर्तावर आयोजित करण्यात आला होता. भारतातील डिजिटल सामग्री निर्मात्यांचा वाढता प्रभाव ओळखण्यासाठी हा समारंभ महत्त्वाचा क्षण होता. नवी दिल्लीतील भारत मंडपम या भव्य कार्यक्रमाची पार्श्वभूमी होती.^{[७][८][९][१०]}

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्री आणि परीक्षक मंडळाच्या उपस्थितीत पंतप्रधानांच्या हस्ते हा पुरस्कार प्रदान केला जातो.^{[११][१२][१३]}

ह्या लेखाचा/विभागाचा इंग्रजी किंवा अमराठी भाषेतून मराठी भाषेत भाषांतर करावयाचे बाकी आहे. अनुवाद करण्यास आपलाही सहयोग हवा आहे. ऑनलाईन शब्दकोश आणि इतर सहाय्या करिता भाषांतर प्रकल्पास भेट द्या.