राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था
राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने (National Institutes of Technology, नॅशनल इन्स्टिट्यूट्स ऑफ टेक्नॉलॉजी) ह्या भारतातील अव्वल दर्जाच्या अभियांत्रिकी व तंत्रशिक्षणाच्या संस्था आहेत. रीजनल इंजिनियरींग कॉलेज ह्या नावाने पूर्वी ओळखल्या जात असलेल्या ह्या १७ संस्थाचे अद्ययावत शैक्षणिक व अनुसंधान केंद्रांमध्ये रूपांतर करण्याचा निर्णय केंद्र सरकारने २००२ साली घेतला. २००७ साली भारत सरकारने राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थानांना राष्ट्रीय महत्त्व असलेल्या संस्था असा दर्जा दिला. सध्या भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थानांखालोखाल राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने देशामधील सर्वोत्तम सरकारी अभियांत्रिकी महाविद्यालये मानली जातात.
भारताच्या प्रत्येक राज्यामध्ये १ अशी एकूण ३० स्वायत्त दर्जाची राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थाने सध्या देशात कार्यरत आहेत. ह्या शैक्षणिक संस्थानांमध्ये अभियांत्रिकी व तंत्रज्ञान क्षेत्राच्या अनेक शाखांमध्ये पदवी, उच्चपदवी व डॉक्टरेट हे तीन शैक्षणिक कार्यक्रम चालवले जातात. कोणत्याही इतर विद्यापीठासोबत संलग्न नसणाऱ्या राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्थाना संपूर्ण स्वायत्तता दिली गेली असून अभ्यासक्रम ठरवण्याचे सर्व अधिकार त्यांना आहेत. येथे प्रवेश मिळवण्यासाठी विद्यार्थ्यांना जॉइंट एन्ट्रन्स एक्झॅमिनेशन (जे.ई.ई.) ही परिक्षा द्यावी लागते.
यादी
# | नाव | संक्षिप्त नाव | स्थापना | एनआयटी म्हणून मान्यता | शहर | प्रदेश | NIRF Rank[२] | परिसराचा आकार (एकर) | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
अभियांत्रिकी | एकूणच | संकेतस्थळ | ||||||||
१ | मोतीलाल नेहरू राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था अलाहाबाद | MNNIT | १९६१ | २००२ | प्रयागराज | उत्तर प्रदेश | ४२ | ८८ | २२३ | mnnit.ac.in |
२ | मौलाना आझाद राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था भोपाळ | MANIT | १९६० | २००२ | भोपाळ | मध्य प्रदेश | ६० | - | ६५० | manit.ac.in |
३ | विश्वेश्वरय्या राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था नागपूर | VNIT | १९६० | २००२ | नागपूर | महाराष्ट्र | ३० | ५४ | २१५ | vnit.ac.in Archived 2009-05-06 at the Wayback Machine. |
४ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था दुर्गापूर | NITDGP | १९६० | २००२ | दुर्गापूर | पश्चिम बंगाल | २९ | ७१ | १८७ | nitdgp.ac.in |
५ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था हमीरपूर | NITH | १९८६ | २००२ | हमीरपूर | हिमाचल प्रदेश | ९९ | - | ३२० | nith.ac.in |
६ | मालवीय राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था जयपूर | MNIT | १९६३ | २००२ | जयपूर | राजस्थान | ३७ | ७२ | ३१२ | mnit.ac.in Archived 2013-05-06 at the Wayback Machine. |
७ | डॉ. बी.आर. आंबेडकर राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्थान, जालंधर | NITJ | १९८७ | २००२ | जलंधर | पंजाब | ४९ | ७८ | १५४ | nitj.ac.in |
८ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था जमशेदपूर | NITJSR | १९६० | २००२ | जमशेदपूर | झारखंड | ८६ | - | ३२५ | nitjsr.ac.in Archived 2017-06-13 at the Wayback Machine. |
९ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कुरुक्षेत्र | NITKKR | १९६३ | २००२ | कुरुक्षेत्र | हरियाणा | ४४ | - | ३०० | nitkkr.ac.in |
१० | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कालिकत | NITC | १९६१ | २००२ | कोळिकोड | केरळ | २५ | - | २९६ | nitc.ac.in |
११ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था रुरकेला | NITR | १९६१ | २००२ | राउरकेला | ओडिशा | २० | ४१ | १२०० | nitrkl.ac.in |
१२ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सिलचर | NITS | १९६७ | २००२ | सिलचर | आसाम | ४८ | ९३ | ६२५ | www.nits.ac.in |
१३ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था कर्नाटक | NITK | १९६० | २००२ | सुरतकल | कर्नाटक | १० | ३२ | २९५ | nitk.ac.in |
१४ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था वरंगळ | NITW | १९५९ | २००२ | वरंगल | तेलंगणा | २३ | ५९ | २५६ | nitw.ac.in |
१५ | सरदार वल्लभभाई राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सुरत | SVNIT | १९६१ | २००२ | सुरत | गुजरात | ४७ | ९८ | २५०[३] | svnit.ac.in Archived 2019-08-27 at the Wayback Machine. |
१६ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था तिरुचिरापल्ली | NITT | १९६४ | २००२ | तिरुचिरापल्ली | तमिळनाडू | ९ | २३ | ८०० | nitt.edu |
१७ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था श्रीनगर | NITSRI | १९६० | २००३ | श्रीनगर | जम्मू आणि काश्मीर | ६९ | - | १०० | www.nitsri.net Archived 2009-04-16 at the Wayback Machine. |
१८ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था पाटणा | NITP | १८८६ | २००४ | पाटणा | बिहार | ७२ | - | ४० | nitp.ac.in |
१९ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था रायपूर | NITRR | १९५६ | २००५ | रायपूर | छत्तीसगढ | ६४ | - | १०० | nitrr.ac.in |
२० | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था आगरताळा | NITA | १९६५ | २००६ | आगरताळा | त्रिपुरा | ९२ | - | ३६५.६ | nita.ac.in |
२१ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था अरुणाचल प्रदेश | NITAP | २०१० | २०१० | युपिआ | अरुणाचल प्रदेश | १६० | - | www.nitap.in | |
२२ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था दिल्ली | NITD | २०१० | २०१० | नवी दिल्ली | दिल्ली | - | - | ५१ | nitdelhi.ac.in |
२३ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था गोवा | NITG | २०१० | २०१० | फार्मगुडी | गोवा | ८५ | - | ३०० | nitgoa.ac.in |
२४ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मणिपूर | NITMN | २०१० | २०१० | इंफाळ | मणिपूर | ११४ | - | ३४१ | nitmanipur.ac.in |
२५ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मेघालय | NITM | २०१० | २०१० | शिलाँग | मेघालय | ५९ | - | ३०० | nitm.ac.in |
२६ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था मिझोरम | NITMZ | २०१० | २०१० | ऐजॉल | मिझोरम | - | - | १९० | nitmz.ac.in/ |
२७ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था नागालँड | NITN | २०१० | २०१० | Chümoukedima | नागालँड | - | - | ३०० | nitnagaland.ac.in |
२८ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था पुदुच्चेरी | NITPY | २०१० | २०१० | करैकल | पुदुच्चेरी | १४४ | - | २५८ | nitpy.ac.in |
२९ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था सिक्कीम | NITSKM | २०१० | २०१० | रावंग्ला | सिक्कीम | - | - | nitsikkim.ac.in | |
३० | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था उत्तराखंड | NITUK | २०१० | २०१० | श्रीनगर, उत्तराखंड | उत्तराखंड | १८६ | - | २०० | nituk.ac.in |
३१ | राष्ट्रीय तंत्रज्ञान संस्था आंध्र प्रदेश | NITANP | २०१५ | २०१५ | तडेपल्लीगुडेम | आंध्र प्रदेश | - | - | १७८ | nitw.ac.in/nitandhra |
- ^ "National Institutes of Technology | Government of India, Ministry of Human Resource Development". mhrd.gov.in (इंग्रजी भाषेत). 2017-06-29 रोजी पाहिले.
- ^ "National Institutional Ranking Framework 2021 (Engineering)". National Institutional Ranking Framework. Ministry of Education. 9 September 2021. 2021-09-09 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-02-27 रोजी पाहिले.
- ^ "SVNIT Annual Report 2019-20" (PDF). SVNIT.