रशियामधील बौद्ध धर्म

बौद्ध धर्म
त्रिरत्न बुद्ध धम्म संघ
इतिहास कालानुक्रम संगीती रूपरेषा
संकल्पना व शिकवण धम्म चार आर्यसत्य खंध (स्कंध) अनिच्च (अनित्य) दुःख अष्टांगिक मार्ग अनत्ता (अनात्मन) पटिच्चसमुप्पाद (प्रतीत्यसमुत्पाद) मध्यम मार्ग सुञ्ञता (शून्यता) कर्म पुनर्जन्म संसार विश्वउत्पत्तिशास्त्र
बौद्ध साहित्य बुद्धवचन त्रिपिटक महायान सूत्र पाली त्रिपिटक तिबेटी त्रिपिटक चिनी त्रिपिटक भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म
आचरण त्रिरत्न बावीस प्रतिज्ञा मुक्तीसाठी बौद्ध मार्ग शील पारमिता चिंतन तात्विक कारण स्मृती प्रज्ञा करूणा बोधिपक्खीया धम्म विहारवाद सामान्य लोक
निर्वाण चार अवस्था अर्हत बुद्धत्व बोधिसत्व
संप्रदाय थेरवाद महायान हीनयान चिनी वज्रयान तिबेटी नवयान
देशनिहाय बौद्ध धर्म भारत महाराष्ट्र चीन थायलंड जपान म्यानमार श्रीलंका लाओस कंबोडिया कोरियन तैवान तिबेट भूतान मंगोलिया सिंगापूर व्हियेतनाम मलेशिया रशिया नेपाळ

बौद्ध धर्म हा रशियातील एक प्रमुख धर्म आहे. ऐतिहासिकदृष्ट्या, बौद्ध धर्माचा १७व्या शतकाच्या सुरुवातीला रशियन भूमीमध्ये समावेश करण्यात आला. बौद्ध धर्माला रशियाच्या पारंपरिक धर्मांपैकी एक मानले जाते व कायदेशीररित्या रशियन ऐतिहासिक वारसांचा एक भाग आहे. बुर्यातिया, काल्मिकिया आणि तुवाच्या ऐतिहासिक मठांच्या परंपरांव्यतिरिक्त, बौद्ध धर्म आता अनेक जातीय रशियन धर्मांतरासह रशियामध्ये सर्वत्र पसरलेला आहे. रशियामध्ये सुमारे २० लाख बौद्ध अनुयायी आहेत, ज्यांचे देशातील एकूण लोकसंख्येतील प्रमाण १.५% आहे.^[१]

रशियातील बौद्ध धर्माचे मुख्य स्वरूप तिबेटी बौद्ध धर्माची गोलुकपा शाखा आहे, ज्याला अनौपचारिकरित्या "पिवळी टोपी" परंपरा म्हणून ओळखले जाते, इतर तिबेटी आणि गैर-तिबेटी शाखा अल्पसंख्याक म्हणून आहेत. तिबेटी बौद्ध धर्माचा बहुतेकदा तिबेटशी संबंध असला तरी तो मंगोलियामध्ये आणि मंगोलिया मार्फत रशियामध्ये पसरला आहे.