Jump to content

महा विषुव संक्रांती

बली जटा लंकेश्वारी मंदिर ओरिसा येथील उत्सव

महा विषुव संक्रांती हा ओरिसा राज्यातील हिंदू आणि बौद्ध उपासकांचा नवीन वर्ष स्वागताचा महत्त्वाचा सण मानला जातो.[१] यालाच पान संक्रांत (ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି) असेही म्हणले जाते. सौर कालगणनेवर आधारित असलेला हा दिवस मेष या पारंपरिक महिन्याच्या पहिल्या दिवशी साजरा केला जातो. ग्रेगोरियन कालगणनेनुसार हा दिवस १४ एप्रिल या दिवशी येतो.

स्वरूप

या दिवशी शिव, शक्ती आणि हनुमान यांच्या मंदिरात जाऊन दर्शन घेतले जाते. हा दिवस हनुमानाची जन्मतिथी मानला जातो.[२][३] तीर्थक्षेत्री जाऊन लोक नदीमध्ये पवित्र मानले गेलेले स्नान करतात. जत्रांचे आणि मेळ्याचे आयोजन या दिवशी केले जाते. नारळाचे पाणी, कैरीचा रस आणि दही घातलेले पेय या दिवशी आवर्जून प्यायले जाते.या दिवसाचे पान संक्रांत हे नाव या पेयामुळे पडले आहे.[४] या दिवशी मिठाई वाटली जाते. आनंदोत्सव साजरा केला जातो.

  • पान संक्रांतीला जे पेय विशेषत्वाने केले जाते त्याची कृती- दही किंवा दुधात साखर घालावी. त्यानंतर त्यात आंब्याचा रस, नारळाचे पाणी, वेलची पूड असे घालून ढवळावे. आवडीप्रमाणे त्यात सफरचंद, द्राक्ष, केळे या फळांचे तुकडे घालावेत. सुकामेवा घालून सजावट करावी आणि प्यायला द्यावे.[५]
पेय

मंदिरातील पूजा

हा दिवस ओरिसा राज्यातील लोक देवदर्शनाने साजरा करतात. जगन्नाथपुरी येथील मंदिरात कृष्ण, बलराम आणि सुभद्रा यांच्या मूर्तीची विशेष पूजा केली जाते.[६]

संदर्भ

  1. ^ Orissa (India). Orissa District Gazetteers: Ganjam (इंग्रजी भाषेत). Superintendent, Orissa Government Press.
  2. ^ Behera, Jyoshnarani (1997). Political Socialization of Women: A Study of Teenager Girls (इंग्रजी भाषेत). Atlantic Publishers & Dist. ISBN 978-81-85495-21-7.
  3. ^ "Odisha Observes 'Maha Vishuva Sankranti'". Odisha 360. 14.1.2017. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  4. ^ Bhargava, S. C. Bhatt, Gopal K. (2005). Land and people of Indian states and union territories : (in 36 volumes). 21. Orissa (इंग्रजी भाषेत). Gyan Publishing House. ISBN 978-81-7835-377-7.
  5. ^ Patnaik, Sujata (2010). Classic Cooking of Orissa (इंग्रजी भाषेत). Allied Publishers. ISBN 978-81-8424-584-4.
  6. ^ "Odisha celebrates New Year Maha Vishuva Sankranti". The Hindu. 14.4.2016. 25.1.2020 रोजी पाहिले. |access-date=, |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)