भोगी

भोगी
तामिळनाडूतील भोगी
अधिकृत नाव	भोगी
साजरा करणारे	दक्षिण भारत, श्रीलंका, सिंगापूर, मलेशिया, इंडोनेशिया तील हिंदू [१]
प्रकार	हंगामी, पारंपारिक
महत्त्व	संक्रांतीच्या अगोदरचा दिवस
दिनांक	हिंदू सौर दिनदर्शिका मार्गशीर्ष महिन्यात
यांच्याशी निगडीत	मकर संक्रांत बिहू (तमिळमध्ये भोगली / भोगी) लोहरी

भोगी हा सण मकर संक्रांतीच्या आदल्या दिवशी साजरा करतात.^[२] हा सण मार्गशीर्ष महिन्यात येतो. ग्रेगोरियन कॅलेंडरनुसार, हे सहसा १३ जानेवारी रोजी साजरे केले जाते. हा सण तमिळनाडू, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, कर्नाटक आणि महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जातो.^{[३][४][५][६]} भोगी आणि मकरसंक्रांत हे कृषीशी संबंधित सण आहेत.^[७]

भोगी हा उपभोगाचा सण होय असे मानले जाते.^[८] या दिवशी स्त्रिया अभ्यंगस्नान करतात. तमिळनाडूमध्ये संक्रांतीच्या आधी तीन दिवस पोंगल नावाचा उत्सव साजरा करतात.^[९] त्यातल्या पहिल्या दिवसाला ‘भोगी पोंगल’ असे म्हणतात. या दिवशी उपभोगाचे आणि आनंदाचे प्रतीक असलेल्या देवराज इंद्राची पूजा केली जाते.^{[१०][११]}

भोगी वर, लोक जुन्या आणि दुर्लक्षित गोष्टी टाकून देतात आणि नवीन गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करतात ज्यामुळे बदल किंवा परिवर्तन होते. पहाटेच्या वेळी, लोक लाकूड, इतर घन-इंधन आणि घरातील लाकडी फर्निचरसह शेकोटी पेटवतात जे यापुढे उपयुक्त नाहीत. हे वर्षाच्या खात्यांची समाप्ती आणि दुसऱ्या दिवशी कापणीच्या पहिल्या दिवशी नवीन खात्यांची सुरुवात दर्शवते.^{[१२][१३][१४]}

यावेळेस मटार, गाजर, वांगी, तीळ आदी पीक विपुल प्रमाणात तयार होते. त्यामुळे या कालखंडात मिळणाऱ्या सर्व भाज्या एकत्र करून, त्यात तिळाचे कूट घालून भाजी तयार करतात.^[१५] तीळ लावून बाजरीची भाकरी करतात. ती लोण्यासह खातात. विशेषत्वाने, मुगाच्या डाळीची खिचडीही या दिवशी केली जाते.^[१६]

बाजरी आणि तीळ हे दोन्ही उष्ण गुणधर्माचे पदार्थ आहेत. थंडीच्या काळात शरीराला उष्णता मिळवून देण्यासाठी भोगीच्या दिवशी या पदार्थांचा जेवणात विशेष समावेश केला जातो.^[८]

दक्षिण भारतात विशेषतः भोगी पंडीगायी नावाने हा दिवस साजरा केला जातो. तमिळनाडू, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा या राज्यात विविध नावांनी साजरा केला जातो. मत्तू पोंगल,कान्नुम पोंगल अशी याला नावे आहेत.^[१७]

• पोंगल
• मकरसंक्रांत
• ऋषीची भाजी

• 
  भोगी
• 
  पोंगल