भारतीय रुपयाची नाणी
सुरुवातीला सन १९५०मध्ये भारतीय रुपयाची नाणी (आयएनआर) तयार केली गेली [१] . त्यानंतर दरवर्षी नवीन नाणी तयार केली जातात आणि ती भारतीय चलन प्रणालीचा एक हिस्सा आहेत. आज (२०२० साली), १ रुपया, २ रुपया, १० रुपया आणि २० रुपया या किमतीची नाणी वापरात आहेत. या सर्वांची निर्मिती भारतातील कोलकाता, मुंबई, हैदराबाद आणि नोएडा येथील [२] चार टांकसाळीत होते.
प्रकार | प्रतिमा | धातू | आकार | व्यास | कोणत्या वर्षात निघाले? | |
---|---|---|---|---|---|---|
सुलट | उलट | |||||
एक रुपया | निकेल | वर्तुळाकार | 28 मिमी | 1947 | ||
अर्धा रुपया (अधेली-आठ आणे) | 24 मिमी | 1946–1947 | ||||
पाव रुपया (पावली) | १२. मिमी | 1946–1947 | ||||
दोन आणे (चवली-एक अष्टमांश रुपयाचे नाणे) | निकेल - पितळ | चौरस | 25.1 मिमी | 1945 | ||
तांबे - निकेल | 22 मिमी | 1946–1947 | ||||
एक आणा | निकेल - पितळ | १२ कोनी नागमोडी कडा | 21 मिमी | १९४५ | ||
तांबे - निकेल | 21 मिमी | १९४६-१९४७ | ||||
अर्धा आणा | चौरस | 19.7 मिमी | 1946–1947 | |||
एक पैसा | कांसे | एका भोकासह वर्तुळाकार | 21.32 मिमी | 1943–1947 |
प्रकार | प्रतिमा | धातू | आकार | व्यास | कोणत्या वर्षात निघाले? | |
---|---|---|---|---|---|---|
उलट | उलट | |||||
एक रुपया | निकेल | वर्तुळाकार | 28 मिमी | 1962–1974 | ||
पन्नास नवे पैसे | 24 मिमी | 1957–1963 | ||||
पंचवीस नवे पैसे | १. मिमी | 1957–1963 | ||||
दहा नवे पैसे | तांबे-निकेल | नागमोडी कडा असलेले अष्टकोनी | 23 मिमी (सर्व कडा वगळून) | 1957–1963 | ||
पाच नवे पैसे | चौरस | 22 मिमी (कोपरे सोडून) | 1957–1963 | |||
दोन नवे पैसे | नागमोडी कडा असलेले अष्टकोनी | 18 मिमी (सर्व कडा सोडून) | 1957–1963 | |||
एक नया पैसा | कांसे | वर्तुळाकार | 16 मिमी | 1957–1962 | ||
निकेल+पितळ | 1962–1963 |
प्रकार | प्रतिमा | धातू | आकार | व्यास | कोणत्या वर्षात निघाले? | |
---|---|---|---|---|---|---|
उलट | उलट | |||||
50 पैसे | निकेल | वर्तुळाकार | 24 मिमी | 1964–1971 | ||
25 पैसे | निकेल | १. मिमी | 1964–1972 | |||
10 पैसे | तांबे+निकेल | नागमोडी कडा असलेले अष्टकोनी | 23 मिमी | 1964–1967 | ||
निकेल+पितळ | 1968–1971 | |||||
5 पैसे | तांबे+निकेल | चौरस | 22 मिमी | 1964–1966 | ||
ॲल्युमिनियम | 1967–1971 | |||||
2 पैसे | तांबे+निकेल | नागमोडी कडा असलेले अष्टकोनी | 18 मिमी | 1964 | ||
1 पैसे | निकेल+पितळ | वर्तुळाकार | 16 मिमी | 1964 |
प्रकार | प्रतिमा | एकाच धातूचे/दॊन धातूंचे | धातू | आकार | व्यास | कोणत्या वर्षात निघाले? | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
उलट | उलट | ||||||
. 10 दहा रुपये | दोन धातूंच्या मिश्रणाचे | मधला भाग : तांबे+निकेल; कडा : ॲल्युमिनियम+कांसे | वर्तुळाकार | 27 मिमी | 2011–2018 | ||
. 5 पाच रुपये | दोन धातूंच्या मिश्रणाचे | निकेल+पितळ | 27 मिमी | 2011–2018 | |||
. 2 दोन रुपये | एकाच धातूचे | स्टेनलेस स्टील | 25 मिमी | 2011–2018 | |||
. 1 एक रुपया | एकाच धातूचे | स्टेनलेस स्टील | 21.93 मिमी | 2011–2018 | |||
50 पी पन्नास पैसे | एकाच धातूचे | स्टेनलेस स्टील | २२. मिमी | 2011–2018 |
संदर्भ
- ^ "Modern Coins | Modern Indian Coins | Coins of Modern India | Mintage World". www.mintageworld.com.
- ^ "History". www.spmcil.com. 2019-04-15 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2019-07-31 रोजी पाहिले.