Jump to content

भारतातील पर्वतरांगा

भारत आणि भारतीय उपखंडात उत्तरेकडून दक्षिणेस आणि पूर्वेकडील पश्चिमेकडे विविध पर्वत आहेत. या पर्वतरांगांनी ह्या प्रदेशांच्या हवामान, जीवनशैली आणि अन्नाच्या सवयींवर परिणाम होतो. त्यांचा भारताच्या इतिहासावरही परिणाम झाला आहे.

सर्वोच्च प्रमुख शिखरे

कमीतकमी ५०० मीटर उंच भाग असलेले भारतातील शिखरे
क्रमांक (भारत) क्रमांक (पृथ्वी) नाव चित्र उंची (मीटर)[a]उंची (फूट) पर्वतरांग उंच भाग (मीटर)[b][c]निर्देशांक राज्य
१३ कंचनजंगा८,५८६२८,१६९ हिमालय३,९२२27°42′09″N 88°08′48″E / 27.70250°N 88.14667°E / 27.70250; 88.14667सिक्कीम
२२३ नंदादेवी७,८१६२५,६४३ गढवाली हिमालय३,१३९30°22′33″N 79°58′15″E / 30.37583°N 79.97083°E / 30.37583; 79.97083उत्तराखंड
३२९ कामेत ७,७५६२५,४४६ गढवाली हिमालय२,८१७30°55′12″N 79°35′30″E / 30.92000°N 79.59167°E / 30.92000; 79.59167उत्तराखंड
४३१ साल्टोरो कांग्री / के१० ७,७४२२५,४०० साल्टोरो काराकोरम पर्वतरांग२,१६०35°23′57″N 76°50′53″E / 35.39917°N 76.84806°E / 35.39917; 76.84806 *लडाख
५३५ सासेर कांग्री १ / के२२ ७,६७२२५,१७१ सासेर काराकोरम पर्वतरांग२,३०४34°52′00″N 77°45′09″E / 34.86667°N 77.75250°E / 34.86667; 77.75250लडाख
६४८ मॅमोस्टोंग कांग्री / के३५ ७,५१६२४,६५९ रिमो काराकोरम पर्वतरांग१,८०३35°08′31″N 77°34′39″E / 35.14194°N 77.57750°E / 35.14194; 77.57750लडाख
७४९ सासेर कांग्री २ ई 7,51324,649 सासेर काराकोरम पर्वतरांग1,45034°48′17″N 77°48′24″E / 34.80472°N 77.80667°E / 34.80472; 77.80667लडाख
८५१ सासेर कांग्री ३ ७,४९५२४,५९४ सासेर काराकोरम पर्वतरांग८५०34°50′44″N 77°47′06″E / 34.84556°N 77.78500°E / 34.84556; 77.78500लडाख
९५६ तेराम कांग्री १ 7,46224,482 सियाचीन काराकोरम पर्वतरांग1,70235°34′48″N 77°04′42″E / 35.58000°N 77.07833°E / 35.58000; 77.07833लडाख
१०५७ जोंगसोंग शिखर 7,46224,482 कंचनजंगा, हिमालय1,29827°52′54″N 88°08′09″E / 27.88167°N 88.13583°E / 27.88167; 88.13583सिक्कीम
११६१ के १२ 7,42824,370 साल्तोरो काराकोरम पर्वतरांग1,97835°17′45″N 77°01′20″E / 35.29583°N 77.02222°E / 35.29583; 77.02222लडाख
१२६५ काब्रु एन 7,41224,318 कंचनजंगा, हिमालय७८०27°38′02″N 88°07′00″E / 27.63389°N 88.11667°E / 27.63389; 88.11667सिक्कीम
१३६९ घेंट कांग्री 7,40124,281 साल्तोरो काराकोरम पर्वतरांग1,49335°31′04″N 76°48′02″E / 35.51778°N 76.80056°E / 35.51778; 76.80056लडाख
१४७१ रीमो १ 7,38524,229 रीमो काराकोरम पर्वतरांग1,43835°21′18″N 77°22′08″E / 35.35500°N 77.36889°E / 35.35500; 77.36889लडाख
१५७३ तेराम कांग्री ३ 7,38224,219 सियाचीन, काराकोरम पर्वतरांग५२०35°35′59″N 77°02′53″E / 35.59972°N 77.04806°E / 35.59972; 77.04806लडाख
१६७६ कितट चूली 7,36224,153 कंचनजंगा, हिमालय1,16827°47′16″N 88°11′43″E / 27.78778°N 88.19528°E / 27.78778; 88.19528सिक्कीम
१७९२ माना पर्वत 7,27223,858 गढवाली हिमालय७३०30°52′50″N 79°36′55″E / 30.88056°N 79.61528°E / 30.88056; 79.61528उत्तराखंड
१८९६ अप्सरासस् कांग्री ७,२४५२३,७७० सियाचीन, काराकोरम पर्वतरांग६३५35°32′19″N 77°08′55″E / 35.53861°N 77.14861°E / 35.53861; 77.14861लडाख
१९९७ मुकुट पर्वत ७,२४२२३,७६० गढवाली हिमालय८४०30°56′57″N 79°34′12″E / 30.94917°N 79.57000°E / 30.94917; 79.57000उत्तराखंड
२०९८ रीमो ३ ७,२३३२३,७३० रीमो काराकोरम पर्वतरांग६१५35°22′31″N 77°21′42″E / 35.37528°N 77.36167°E / 35.37528; 77.36167लडाख
२१ १०८ सिंगी कांग्री 7,202 23,629 सियाचीन काराकोरम पर्वतरांग790 35°35′59″N 76°59′01″E / 35.59972°N 76.98361°E / 35.59972; 76.98361Ladakh
22 Hardeol 7,161 23,494 Kumaon

Himalaya

1,291 30°34′N 80°01′E / 30.567°N 80.017°E / 30.567; 80.017Uttarakhand
23 Chaukhamba I / Badrinath Peak 7,138 23,418 गढवाली हिमालय 1,594 30°44′53″N 79°17′19″E / 30.74806°N 79.28861°E / 30.74806; 79.28861Uttarakhand
24 Nun-Kun 7,135 23,408 Zanskar Himalaya2,404 33°59′N 76°01′E / 33.983°N 76.017°E / 33.983; 76.017Ladakh
25 Pauhunri 7,128 23,385 Sikkim Himalaya2,035 27°57′N 88°51′E / 27.950°N 88.850°E / 27.950; 88.850Sikkim
26 Pathibhara / The Pyramid 7,123 23,369 Kangchenjunga Himalaya900 27°49′N 88°10′E / 27.817°N 88.167°E / 27.817; 88.167Sikkim
27 Trisul I 7,120 23,359 Kumaon Himalaya1,616 30°18′57″N 79°46′36″E / 30.31583°N 79.77667°E / 30.31583; 79.77667Uttarakhand
28 Satopanth 7,075[१]23,212 गढवाली हिमालय 1,250 30°50′45″N 79°12′48″E / 30.84583°N 79.21333°E / 30.84583; 79.21333Uttarakhand
29 Tirsuli 7,074 23,209 गढवाली हिमालय 674 30°35′N 80°01′E / 30.583°N 80.017°E / 30.583; 80.017Uttarakhand
30 Chong Kumdang Ri 7,071[२]23,199 रीमो काराकोरम पर्वतरांग851 35°12′N 77°35′E / 35.200°N 77.583°E / 35.200; 77.583Ladakh
31 Dunagiri 7,066 23,182 गढवाली हिमालय 1,346 30°30′55″N 79°51′56″E / 30.51528°N 79.86556°E / 30.51528; 79.86556उत्तराखंड
३२ Kangto 7,060 23,163 Assam Himalaya 2,195 27°51′57″N 92°31′53″E / 27.86583°N 92.53139°E / 27.86583; 92.53139अरुणाचल प्रदेश
३३ Nyegyi Kansang 7,047[३]23,120 Assam Himalaya 1,752 27°56′N 92°40′E / 27.933°N 92.667°E / 27.933; 92.667Arunachal Pradesh
३४ पद्मनाभ 7,030[२]23,064 रीमो काराकोरम पर्वतरांग870 35°26′N 77°11′E / 35.433°N 77.183°E / 35.433; 77.183Ladakh
35 Shudu Tsempa 7,024[४]23,045 Sikkim Himalaya524 27°56′N 88°52′E / 27.933°N 88.867°E / 27.933; 88.867सिक्कीम
36 Chamshen कांग्री / Tughmo Zarpo 7,017 23,022 सासेर काराकोरम पर्वतरांग657 34°53′N 77°48′E / 34.883°N 77.800°E / 34.883; 77.800लडाख
37 Aq Tash 7,016[५]23,018 रीमो काराकोरम पर्वतरांग1,176 35°05′N 77°38′E / 35.083°N 77.633°E / 35.083; 77.633लडाख
३८ Chong Kumdang Ri II 7,004[२]22,979 रीमो काराकोरम पर्वतरांग624 35°12′N 77°32′E / 35.200°N 77.533°E / 35.200; 77.533लडाख
३९ऋषी पहाड 6,99222,940 कुमाऊं प्रांत, हिमालय६२२30°31′57″N 79°59′52″E / 30.53250°N 79.99778°E / 30.53250; 79.99778उत्तराखंड
४०थलय सागर 6,98422,913 गढवाली हिमालय1,00430°51′36″N 78°59′45″E / 30.86000°N 78.99583°E / 30.86000; 78.99583उत्तराखंड
४१लक्ष्मी शिखर 6,98322,910 रीमो काराकोरम पर्वतरांग८००35°27′N 77°10′E / 35.450°N 77.167°E / 35.450; 77.167लडाख
४२केदारनाथ पर्वत 6,96822,769 गढवाली हिमालय१,४००30°47′50″N 79°04′03″E / 30.79722°N 79.06750°E / 30.79722; 79.06750उत्तराखंड
४३लांपो 6,965[६]22,851 सिक्कीम हिमालय५६०27°51′13″N 88°11′47″E / 27.85361°N 88.19639°E / 27.85361; 88.19639सिक्कीम
४४सरस्वती पर्वत १ 6,940[१]22,769 गढवाली हिमालय९००30°01′N 79°30′E / 30.017°N 79.500°E / 30.017; 79.500उत्तराखंड
४५शाही कांग्री ६,९३४२२,७४९ मध्य तिबेट पठार१,६४४35°10′N 77°50′E / 35.167°N 77.833°E / 35.167; 77.833लडाख
४६श्री कैलाश ६,९३२२२,७४३ गढवाली हिमालय१,०९२31°01′03″N 79°10′39″E / 31.01750°N 79.17750°E / 31.01750; 79.17750उत्तराखंड
४७कलंका ६,९३१२२,७३९ गढवाली हिमालय८५०30°30′8″N 79°56′20″E / 30.50222°N 79.93889°E / 30.50222; 79.93889उत्तराखंड
४८चोर्तेन न्यीमा री ६,९२७[६]२२,७२६ सिक्कीम हिमालय८०७27°57′00″N 88°10′42″E / 27.95000°N 88.17833°E / 27.95000; 88.17833सिक्कीम
४९सफ मिनल / पी ६९११ ६,९११[७]२२,६७३ गढवाली हिमालय५३१30°31′N 79°58′E / 30.517°N 79.967°E / 30.517; 79.967उत्तराखंड
५०पंचाचुली २ ६,९०४[७]२२,६५१ कुमाऊं प्रांत, हिमालय१,६१४30°13′N 80°26′E / 30.217°N 80.433°E / 30.217; 80.433उत्तराखंड


तळटीप
  1. ^ Hartemann & Hauptman 2005, pp. 233–244 is used as a reference for most peaks. Peaks not in the citation are referenced separately.
  2. ^ The table below only lists the 100 summits with at least 500 m (1,640 ft) prominence. A few spectacular peaks such as Abi Gamin (prominence of 217m) and Gimmigela Chuli (prominence of 432m) are therefore not included in the table.
  3. ^ Peakbagger is used as a reference for this column.

इतर महत्त्वपूर्ण पर्वत

  • आगतमलाई
  • अनमुडी
  • अंगिंडा
  • अफरवत पीक
  • बांबा धुरा
  • बंडरपंच
  • बेटलिंगशिप
  • ब्लू माउंटन
  • ब्रमा
  • बुरफू धुरा
  • चंद्रशिला
  • चंगुच
  • चौधारा
  • चेअरिंग आम्ही
  • चुरधर
  • देओ टिब
  • डीओओमाली
  • डोडडाबेटा
  • डोली गुट्टा
  • गंगोट्री ग्रुप
  • गौरी परबत
  • गिमिगेला चुली
  • गिरनर
  • गोरी चेन
  • गुरू शिखर
  • ग्या
  • हनुमान तिब्बा
  • हार्मुख
  • हथी परबत
  • इंद्रसन
  • जपफे
  • Jorkanden
  • कलरायन हिल्स
  • कालसुबाई
  • कांग यत्झ
  • कांगजू कांगरी
  • किन्नर कैलास
  • कोडाचद्री
  • कोलाहोई पीक
  • कोलारिबेटा
  • कोलुक्कुमलाई
  • कुमारा पर्वथ
  • कुन पीक
  • मायक्टोली
  • मनीरंग
  • मीसापुलिमाला
  • मेंटोक (माउंटन)
  • मोल लेन
  • Mukurthi
  • मुलयनागीरी
  • नाग टिब्बा
  • नागलाफू
  • नंदा घुन्टी
  • नंदा गोंड
  • नंदा खत
  • नंदा कोट
  • नंदा पाल
  • निलकंथा
  • नन पीक
  • ओम पर्वत
  • पंडिम
  • पॅरासनाथ
  • पठार शिखर
  • पिचालबेटा
  • राजभु
  • रीओ पुरगीइल
  • संगथंग
  • सरमती
  • शेवारॉय हिल्स
  • शिला
  • सिकल मून पीक
  • सिनिओलचू
  • Sispara
  • सिटमा कोंडा
  • सुज टिला पूर्व
  • सुज टिला वेस्ट
  • सुजार्कमिल्टन
  • सुली टॉप
  • सनसेट पीक
  • स्वारगरोहिनी
  • टाटाकुटी पीक
  • टेंप
  • मातंगा हिल

पर्वत रांगा

संदर्भ

  1. ^ a b Kapadia (Garwhal) 1999.
  2. ^ a b c Kapadia 2010.
  3. ^ Bisht 2008.
  4. ^ Weare 2009.
  5. ^ Kapadia (Karakoram) 1999.
  6. ^ a b Kapadia (Sikkim) 1999.
  7. ^ a b Kapadia (Kumaun) 1999.

संदर्भग्रंथ

  • Bisht, Ramesh Chandra (2008), International Encyclopaedia Of Himalayas (5 Vols. Set), Mittal Publications, ISBN 978-81-8324-265-3
  • Hartemann, Frederic; Hauptman, Robert (2005), The Mountain Encyclopedia: An A to Z Compendium of Over 2,250 Terms, Concepts, Ideas, and People, Taylor Trade Publishing, ISBN 978-1-4617-0331-0
  • Kapadia, Harish (2010), Siachen Glacier: The Battle of Roses, Rupa & Company, ISBN 978-81-291-1687-1
  • Kapadia, Harish (1999), Across Peaks & Passes in Garhwal Himalaya, Indus Publishing, ISBN 978-81-7387-097-2
  • Kapadia, Harish (1999), Across Peaks & Passes in Ladakh, Zanskar & East Karakoram, Indus Publishing, ISBN 978-81-7387-100-9
  • Kapadia, Harish (1999), Across Peaks & Passes in Kumaun Himalaya, Indus Publishing, ISBN 978-81-7387-096-5
  • Kapadia, Harish (2001), Across Peaks & Passes in Darjeeling & Sikkim, Indus Publishing, ISBN 978-81-7387-126-9
  • World 7200-meter Peaks, peakbagger.com, 15 February 2015 रोजी पाहिले
  • Weare, Gary (2009), Trekking in the Indian Himalaya, Lonely Planet, ISBN 978-1-74059-768-5, 2015-08-17 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित, 2015-02-14 रोजी पाहिले