भारताच्या सरन्यायाधीशांची यादी
भारतातील सरन्यायाधीश हे देशातील सर्वोच्च न्यायाधीश असतात. १९५० मध्ये भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या स्थापनेपासून एकूण ५० सरन्यायाधीशांनी काम केले आहे. या न्यायालयाने पूर्वीच्या फेडरल कोर्टाची जागा घेतली आहे.
विद्यमान आणि ५० वे मुख्य न्यायाधीश हे न्यायमूर्ती धनंजय चंद्रचूड आहेत. त्यांनी ९ नोव्हेंबर २०२२ रोजी पदभार स्वीकारला.[१]
पूर्वगामी
फेडरल कोर्ट ऑफ इंडिया (१९३७ - ५०)
१ ऑक्टोबर १९३७ रोजी फेडरल कोर्ट ऑफ इंडिया अस्तित्वात आले. दिल्लीतील संसद भवनातील चेंबर ऑफ प्रिन्सेस हे न्यायालयाचे आसन होते. त्याची सुरुवात एक सरन्यायाधीश आणि दोन प्युझन न्यायाधीशांपासून झाली. पहिले सरन्यायाधीश सर मॉरिस ग्वायर होते आणि इतर दोन न्यायाधीश सर शाह मुहम्मद सुलेमान आणि एमआर जयकर होते. २८ जानेवारी १९५० रोजी भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या स्थापनेपर्यंत ते कार्यरत होते.
No. | प्रतिमा | नाव (जन्म-मृत्यू) | कार्यालयाचा कालावधी | मुदतीची लांबी | बार | यांनी नियुक्ती केली ( भारताचे गव्हर्नर जनरल ) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
१ | सर मॉरिस लिनफोर्ड ग्वायर (१८७८-१९५२) | 1 October 1937 | 25 April 1943‡ | 5 years, 206 days | इन्नर टेंपल | लिनलिथगोचा मार्क्वेस | |
चालू | सर श्रीनिवास वरदचारीर | 25 April 1943 | 7 June 1943 | 43 days | मद्रास | ||
2 | सर विल्यम पॅट्रिक स्पेन्स (१८८५-१९७३) | 7 June 1943 | 14 August 1947 | 4 years, 68 days | इन्नर टेंपल | ||
3 | हिरालाल जयकिसनदास केन्या (१८९०-१९५१) | 14 August 1947 | 26 January 1950 | 2 years, 165 days | मुंबई उच्च न्यायालय | बर्माचा व्हिस्काउंट माउंटबॅटन |
सरन्यायाधीशांची यादी
भारताचे सर्वोच्च न्यायालय (१९५० पासून)
२६ जानेवारी १९५० रोजी भारतीय प्रजासत्ताकाच्या जन्मापासून, ४९ न्यायाधीशांनी भारताचे सरन्यायाधीश म्हणून काम केले आहे. [२] एच.जे. कानिया हे भारताचे पहिले सरन्यायाधीश होते. सध्याचे पदाधिकारी उदय उमेश ललित आहेत, ज्यांनी २७ ऑगस्ट २०२२ रोजी पदभार स्वीकारला. त्यांचा कार्यकाल ७४ दिवसांचा असेल.[३]
अनुक्रमांक | प्रतिमा | नाव (जन्म-मृत्यू) | कार्यालयाचा कालावधी | कालावधी | पालक उच्च न्यायालय | यांनी नियुक्ती केली | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
१ | हिरालाल जयकिसनदास केन्या (१८९०-१९५१) | 26 January 1950 | 6 November 1951† | 1 year, 284 days | मुंबई उच्च न्यायालय | राजेंद्र प्रसाद | |
2 | मंडकोलाथुर पतंजली शास्त्री (१८८९-१९६३) | 7 November 1951 | 3 January 1954 | 2 years, 57 days | मद्रास | ||
3 | मेहरचंद महाजन (१८८९-१९६७) | 4 January 1954 | 22 December 1954 | 352 days | लाहोर | ||
4 | बिजनकुमार मुखर्जी (१८९१-१९५६) | 23 December 1954 | 31 January 1956‡ | 1 year, 39 days | कलकत्ता | ||
५ | सुधी रंजन दास (१८९४-१९७७) | 1 February 1956 | 30 September 1959 | 3 years, 241 days | कलकत्ता | ||
6 | भुवनेश्वर प्रसाद सिन्हा (१८९९-१९८६) | 1 October 1959 | 31 January 1964 | 4 years, 122 days | पाटणा | ||
७ | प्रल्हाद बालाचार्य गजेंद्रगडकर (१९०१-१९८१) | 1 February 1964 | 15 March 1966 | 2 years, 42 days | मुंबई उच्च न्यायालय | सर्वेपल्ली राधाकृष्णन | |
8 | अमल कुमार सरकार (१९०१-२००१) | 16 March 1966 | 29 June 1966 | 105 days | कलकत्ता | ||
९ | कोका सुब्बा राव (१९०२-१९७६) | 30 June 1966 | 11 April 1967‡ | 285 days | मद्रास | ||
10 | कैलासनाथ वांचू (1903-1988) | 12 April 1967 | 24 February 1968 | 318 days | अलाहाबाद | ||
11 | मोहम्मद हिदायतुल्ला (१९०५-१९९२) [४] | 25 February 1968 | 16 December 1970 | 2 years, 294 days | मुंबई उच्च न्यायालय | झाकिर हुसेन | |
12 | जयंतीलाल छोटेलाल शहा (१९०६-१९९१) | 17 December 1970 | 21 January 1971 | 35 days | मुंबई उच्च न्यायालय | वराहगिरी वेंकट गिरी | |
13 | सर्व मित्र सिक्री (१९०८-१९९२) | 22 January 1971 | 25 April 1973 | 2 years, 93 days | बार कौन्सिल | ||
14 | अजितनाथ रे (१९१२-२००९) | 26 April 1973 | 28 January 1977 | 3 years, 276 days | कलकत्ता | ||
१५ | मिर्झा हमीदुल्ला बेग (१९१३-१९८८) | 29 January 1977 | 21 February 1978 | 1 year, 24 days | अलाहाबाद | फखरुद्दीन अली अहमद | |
16 | यशवंत विष्णू चंद्रचूड (1920-2008) | 22 February 1978 | 11 July 1985 | 7 years, 139 days | मुंबई उच्च न्यायालय | नीलम संजीव रेड्डी | |
१७ | प्रफुल्लचंद्र नटवरलाल भगवती (१९२१-२०१७) | 12 July 1985 | 20 December 1986 | 1 year, 161 days | गुजरात उच्च न्यायालय | झैल सिंग | |
१८ | रघुनंदन स्वरूप पाठक (१९२४-२००७) | 21 December 1986 | 18 June 1989‡ | 2 years, 209 days | अलाहाबाद | ||
१९ | इंगलगुप्पे सीतारामय्या वेंकटरामय्या (१९२४-१९९७) | 19 June 1989 | 17 December 1989 | 181 days | कर्नाटक | रामास्वामी व्यंकटरमण | |
20 | सब्यसाची मुखर्जी (१९२७-१९९०) | 18 December 1989 | 25 September 1990† | 281 days | कलकत्ता | ||
२१ | रंगनाथ मिश्रा (१९२६-२०१२) | 26 September 1990 | 24 November 1991 | 1 year, 59 days | ओरिसा | ||
22 | कमल नारायण सिंग (१९२६–) | 25 November 1991 | 12 December 1991 | 17 days | अलाहाबाद | ||
23 | मधुकर हिरालाल कानिया (१९२७-२०१६) | 13 December 1991 | 17 November 1992 | 340 days | मुंबई उच्च न्यायालय | ||
२४ | ललित मोहन शर्मा (1928-2008) | 18 November 1992 | 11 February 1993 | 85 days | पाटणा | शंकरदयाल शर्मा | |
२५ | मानेपल्ली नारायणराव व्यंकटचल्या (१९२९–) | 12 February 1993 | 24 October 1994 | 1 year, 254 days | कर्नाटक | ||
26 | अझीझ मुशब्बर अहमदी (१९३२-) | 25 October 1994 | 24 March 1997 | 2 years, 150 days | गुजरात | ||
२७ | जगदीश शरण वर्मा (१९३३-२०१३) | 25 March 1997 | 17 January 1998 | 298 days | मध्य प्रदेश | ||
२८ | मदन मोहन पुच्छी (१९३३-२०१५) | 18 January 1998 | 9 October 1998 | 264 days | पंजाब आणि हरियाणा | के आर नारायणन | |
29 | आदर्श सीन आनंद (१९३६-२०१७) | 10 October 1998 | 31 October 2001 | 3 years, 21 days | जम्मू आणि काश्मीर | ||
३० | सॅम पिरोज भरुचा (१९३७-) | 1 November 2001 | 5 May 2002 | 185 days | मुंबई उच्च न्यायालय | ||
३१ | भूपिंदरनाथ किरपाल (१९३७-) | 6 May 2002 | 7 November 2002 | 185 days | दिल्ली | ||
32 | गोपाल बल्लव पट्टनाईक (१९३७-) | 8 November 2002 | 18 December 2002 | 40 days | ओरिसा | एपीजे अब्दुल कलाम | |
33 | विश्वेश्वरनाथ खरे (१९३९–) | 19 December 2002 | 1 May 2004 | 1 year, 134 days | अलाहाबाद | ||
३४ | एस. राजेंद्र बाबू (१९३९–) | 2 May 2004 | 31 May 2004 | 29 days | कर्नाटक | ||
३५ | रमेशचंद्र लाहोटी (१९४०-२०२२) | 1 June 2004 | 31 October 2005 | 1 year, 152 days | मध्य प्रदेश | ||
३६ | योगेशकुमार सभरवाल (१९४२-२०१५) | 1 November 2005 | 13 January 2007 | 1 year, 73 days | दिल्ली | ||
३७ | कोनकुप्पकटील गोपीनाथन बालकृष्णन (१९४५–) | 14 January 2007 | 11 May 2010 | 3 years, 117 days | केरळा | ||
३८ | सरोश होमी कपाडिया (1947-2016) | 12 May 2010 | 28 September 2012 | 2 years, 139 days | मुंबई उच्च न्यायालय | प्रतिभा पाटील | |
३९ | अल्तमास कबीर (१९४८-२०१७) | 29 September 2012 | 18 July 2013 | 292 days | कलकत्ता | प्रणब मुखर्जी | |
४० | पलानीसामी सथाशिवम (१९४९–) | 19 July 2013 | 26 April 2014 | 281 days | मद्रास | ||
४१ | राजेंद्र मल लोढा (१९४९–) | 27 April 2014 | 27 September 2014 | 153 days | राजस्थान | ||
४२ | हंडयाला लक्ष्मीनारायणस्वामी दत्तू (१९५०–) | 28 September 2014 | 2 December 2015 | 1 year, 65 days | कर्नाटक | ||
४३ | तीरथसिंग ठाकूर (१९५२–) | 3 December 2015 | 3 January 2017 | 1 year, 31 days | जम्मू आणि काश्मीर | ||
४४ | जगदीश सिंग खेहर (१९५२–) | 4 January 2017 | 27 August 2017 | 235 days | पंजाब आणि हरियाणा | ||
४५ | दिपक मिश्रा (१९५३-) | 28 August 2017 | 2 October 2018 | 1 year, 35 days | ओरिसा | रामनाथ कोविंद | |
४६ | रंजन गोगोई (१९५४–) | 3 October 2018 | 17 November 2019 | 1 year, 45 days | गुवाहाटी | ||
४७ | शरद अरविंद बोबडे (१९५६–) | 18 November 2019[५] | 23 April 2021 | 1 year, 156 days | मुंबई उच्च न्यायालय | ||
४८ | नुथलपती व्यंकट रमणा (१९५७–) | 24 April 2021 | 26 August 2022 | 1 year, 124 days | आंध्र प्रदेश उच्च न्यायालय | ||
४९ | उदय उमेश ललित (१९५७–) | 27 August 2022 | 8 November 2022 | ० वर्षे, ७३ दिवस | अखिल भारतीय वकील परिषद | द्रौपदी मुर्मू | |
५० | धनंजय चंद्रचूड (१९५९–) | 9 November 2022 | पदस्त | १ वर्ष, ३०२ दिवस | मुंबई उच्च न्यायालय |
नोट्स
- † - मृत्यूची तारीख
- ‡ – राजीनाम्याची तारीख
संदर्भ
- ^ Uday Umesh Lalit
|access-date=
requires|url=
(सहाय्य) - ^ "List of Retired Hon'ble Chief Justices". 2016-12-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 6 Jan 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "संग्रहित प्रत". 2021-12-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-08-29 रोजी पाहिले.
- ^ Also served as Acting President of India and Vice President of India.
- ^ "Justice Sharad Arvind Bobde takes oath as 47th CJI". Times of India. 18 November 2019.