बेबी कांबळे

बेबी कांबळे
जन्म	इ.स. १९२९ वीरगाव, तालुका पुरंदर पुणे, महाराष्ट्र, भारत
मृत्यू	२१ एप्रिल २०१२ फलटण
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
कार्यक्षेत्र	साहित्य
भाषा	मराठी
साहित्य प्रकार	आत्मचरित्र

बेबी कांबळे (माहेरच्या काकडे) (जन्म : वीरगाव-पुरंदर, इ.स. १९२९; - फलटण, २१ एप्रिल २०१२) या दलित कार्यकर्त्या व लेखिका होत्या. त्यांच्यावर बाबासाहेब आंबेडकर यांचा प्रभाव होता. मराठीमध्ये आत्मचरित्र लिहिणाऱ्या त्या पहिल्या दलित महिला आहेत.^{[१][२][३]}

         बेबीताईचा जन्म महाराष्ट्रातील पुरंदर तालुक्यातील वीरगाव येथे झाला. त्यांचे सारे बालपण आजोळी गेले. मुळात त्यांचे माहेरातील नाव बेबीताई पंढरीनाथ कांबळे असे होते. त्यांचे वडील हे ठेकेदार होते. त्यांचा स्वभाव अतिशय परोपकारी होता. बेबीताई यांच्यावर देखील वडिलांचा बराच अंशी प्रभाव होता. बेबीताई यांचे आजोबा ब्रिटिश अधिकाऱ्याकडे बटलर अर्थात स्वयंपाक घरातील प्रमुख सेवक म्हणून काम करत असत.

 वयाच्या आठव्या वर्षी बेबीताई वीरगावहून फलटणला शिक्षणासाठी आल्या. चौथीपर्यंतचे शिक्षण बाहुलीच्या शाळेत झाल्यावर त्यांनी मुधोजी विद्यालयातून पुढील शालेय शिक्षण घेतले.

वयाच्या तेराव्या वर्षी त्यांचा कोंडिबा कांबळे यांच्याशी विवाह झाला. विवाहानंतर त्यांनी आपल्या मुलांनाही शिक्षण दिले.पुढे उदरनिर्वाहासाठी त्यांनी किराणा मालाचे दुकान सुरू केले होते. दरम्यान डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचार-प्रेरणेचे वारे अधिक प्रखरतेने वाहू लागले. याच काळात स्वतःही समाजासाठी काहीतरी योगदान द्यावे या विचाराने बेबीताई लिखाण करू लागल्या.

• २००१ : मातोश्री भीमाबाई आंबेडकर पुरस्कार