बाई बायनाई

बाई बायनाई (याकुट: Байанай, रशियन: Байанай or Барилах, Altay: Баянай, तुर्की: Bayanay) ही जंगले, प्राणी आणि शिकारींचा संरक्षक याकूत आत्मा आहे. शिकारी आग लावतात आणि प्रार्थना करतात की त्यांचे कार्य सुपीक आणि अपघाताशिवाय होईल. काही संस्कृतींमध्ये ती मुलांचे रक्षण करते. ती वंशाची संरक्षक मानली जाते.

प्राचीन काळातील बायनाई ही वन्यजीव, संपत्ती आणि प्रजननक्षमतेची तुर्कि देवी होती. या भागात ख्रिश्चन धर्माचा विस्तार होण्यापूर्वी तिची आत्ताच्या अल्ताई, सखा आणि सायबेरियामध्ये पूजा केली जात असे. तिच्या नावाचा अर्थ "श्रीमंत, सुपीक, श्रीमंत" असा होतो. ती कायराची मुलगी होती.

बायनाई ही कधी कधी तुर्कि-अल्ताईक लोककथा आणि पौराणिक कथांमध्ये आढळणारी वुडलँड परी किंवा संरक्षक आत्मा असते. मध्य आशियात तिला पायना म्हणून ओळखले जाते. तीन बायनाई आहेत:

1. बाई बायनाई: शिकारीची देवी.
2. ताग बायनाई: जंगलांची देवी.
3. उघू बायनाई: मत्स्यपालनाची देवी.

बायनाई या शब्दाची अल्ताईक-तुर्कि मुळे आहे ज्याचा अर्थ "संपत्ती", "समृद्धी", "भव्यता", "महानता" आणि "देवत्व" असा आहे. 

बायनाई हे सामान्यतः चित्रित केले जाताना त्यात लांब मोकळे केस असलेली, कधी कधी पंख असलेली सुद्धा देवी दाखवली जाते. तीने सहसा मुक्त-वाहणारे गाउन घातलेले असतात, त्यांचे कपडे पंखांनी सजलेले असतात ज्याद्वारे ते पक्ष्यांसारखे उडू शकतात. बायनाईचे वर्णन बहुतेकदा एक सोनेरी, उंच आणि सडपातळ फिकट, चमकणारी त्वचा आणि ज्वलंत डोळे असलेली स्त्री म्हणून केले जाते. बायनाई या अतिशय सुंदर स्त्रिया मानल्या जातात. ज्यांना अग्नीची ओढ असते. त्यांच्याकडे दुष्काळ आणण्याचे, शेतकऱ्यांचे पीक जाळण्याचे किंवा गुरेढोरे तापाने मारण्याची शक्ति असते. असे म्हणले जाते की जेव्हा बायनाई रागावते तेव्हा ती तिचे स्वरूप बदलते आणि एक राक्षसी पक्षी बनते, जो तिच्या शत्रूंवर आग उडवण्यास सक्षम असतो.

लोक मान्यतेनुसार, बायनाई मोठ्या जुन्या झाडांच्या आत, सोडलेल्या झोपड्यांमध्ये किंवा गडद गुहांमध्ये, नद्या, तलाव किंवा विहिरीजवळ राहतात. बायनाई मानवी जगात फक्त वसंत ऋतूमध्ये येतात आणि शरद ऋतूपर्यंत राहतात.

• Мифы народов мира — М: Советская энциклопедия, १९९१ (रशियन भाषेत)
• तुर्क मितोलोजिसी अंसिकलोपेडिक सोझलुक, सेलाल बेयदिली, युर्ट यायिनेवी (पृष्ठ - ९५)

• Якутская мифология и шаманы(на руски) Archived 2010-01-07 at the Wayback Machine. (रशियन भाषेत)