परिस्थितीजन्य विनोद
परिस्थितीजन्य विनोद[१] (इंग्रजी:सिटकॉम) म्हणजेच सिच्युएशन कॉमेडी हा विनोदाचा एक प्रकार आहे जो विशिष्ट पात्रांच्या संचावर केंद्रित असतो. सिटकॉम हे स्केच कॉमेडी आणि स्टँड-अप कॉमेडीच्या विरुद्ध असू शकतात. स्केच कॉमेडीत एक गट प्रत्येक स्केचमध्ये नवीन पात्रांचा वापर करू शकतो, तर स्टँड-अप कॉमेडीत विनोदकार हा प्रेक्षकांना विनोद आणि कथा सांगतो. सिटकॉमची उत्पत्ती रेडिओमध्ये झाली, परंतु ते आज मुख्यतः दूरचित्रवाणीवर त्याच्या प्रबळ वर्णनात्मक प्रकारात आढळतात.
genre of comedy | |||
माध्यमे अपभारण करा | |||
विकिपीडिया | |||
प्रकार | comedic genre, radio genre, television series genre | ||
---|---|---|---|
उपवर्ग | serial, comedy television series | ||
पासून वेगळे आहे |
| ||
| |||
सिच्युएशन कॉमेडीचे कार्यक्रम हे स्टुडिओमध्ये प्रेक्षकांसमोर निर्मिती प्रकारावर अवलंबून रेकॉर्ड केले जाऊ शकतात. तसेच लाइव्ह स्टुडिओचा प्रेक्षकांचा प्रभाव हसण्याच्या ट्रॅकच्या वापराद्वारे वाढविला जाऊ शकतो.
या शतकाच्या सुरुवातीपासून अस्तित्वात आलेल्या कार्यक्रमांचे वर्गीकरण करताना "सिटकॉम" या शब्दाच्या वापराबद्दल समीक्षक असहमत आहेत. अनेक समकालीन अमेरिकन सिटकॉम्स हे सिंगल-कॅमेरा सेटअप वापरतात आणि त्यात हसण्याचा ट्रॅक दिसत नाही. त्यामुळे हे कार्यक्रम अनेकदा पारंपारिक सिटकॉमपेक्षा १९८० आणि १९९० च्या दशकातील ड्रामाडी शोसारखे दिसतात.[२]
इतिहास
१९५० च्या दशकापर्यंत "सिच्युएशन कॉमेडी" किंवा "सिटकॉम" हे शब्द सामान्यतः वापरले जात नव्हते. रेडिओवर पूर्वीची उदाहरणे होती, परंतु पहिला दूरचित्रवाणी सिटकॉम हा पिनराईट्स प्रोग्रेस असल्याचे म्हणले जाते; याचे १९४६ आणि १९४७ दरम्यान युनायटेड किंगडममध्ये बीबीसीवर दहा भाग प्रसारित केले जात होते. अमेरिकेत दिग्दर्शक आणि निर्माते विल्यम आशर यांना "सिटकॉमचा शोध लावणारा माणूस" म्हणून श्रेय दिले जाते, त्यांनी १९५० ते १९७० च्या दशकात आय लव्ह लुसीसह दोन डझनहून अधिक आघाडीच्या सिटकॉमचे दिग्दर्शन केले होते.
भारतात सिटकॉम
सिटकॉम १९८० च्या दशकात भारतीय दूरदर्शनवर दिसू लागले. सरकारी दूरदर्शन वाहिनीवर ये जो है जिंदगी (1984) आणि वागले की दुनिया (1988) सारख्या मालिकांसह सिटकॉम भारतात सुरू झाले. हळूहळू खाजगी चॅनेल्सना परवानगी मिळाल्याने, 1990 च्या दशकात आणखी बरेच सिटकॉम आले, जसे की: देख भाई देख (1993), जबान संभालके (1993), श्रीमान श्रीमती (1995), ऑफिस ऑफिस (2001), रमणी विरुद्ध रमणी (2001), अमृतम (तेलुगु - 2001), खिचडी (2002), साराभाई वर्सेस साराभाई (2005) ते F.I.R. (2006-2015), तारक मेहता का उल्टा चष्मा (2008 पासून), उप्पम मुलाकुम (मल्याळम 2015 पासून), आणि भाबीजी घर पर हैं (2015 पासून).
सब टीव्ही हे संपूर्णपणे सिटकॉमला समर्पित भारतातील अग्रगण्य चॅनेल आहे. तारक मेहता का उल्टा चष्मा हा भारतीय दूरचित्रवाणीचा सर्वात जास्त काळ चालणारा सिटकॉम आहे आणि तो सब टीव्हीचा फ्लॅगशिप शो म्हणून ओळखला जातो.[३]
संदर्भ
- ^ मूळ इंग्रजी शब्द: सिटकॉम (Sitcom- Situation Comedy) मराठी भाषांतर: परिस्थितीजन्य विनोद. संदर्भ: लोकसत्ता अग्रलेख (३१ ऑक्टोबर २०२२, "बरणीतला राक्षस" - "पाकिस्तानातील राजकारण पुन्हा एकदा इम्रान खानभोवती भ्रमण करू लागले आहे, हे त्या देशाच्या दृष्टीने एकाच वेळी शोकान्तिका आणि परिस्थितीजन्य विनोद ठरण्याची शक्यता आहे." https://www.loksatta.com/sampadkiya/editorial/loksatta-editorial-pakistani-former-leader-imran-khan-long-march-lahore-to-islamabad-zws-70-3224938/
- ^ Picone, Jack (2014-09-24). "The Evolution Of The Sitcom: The Age of the Single Camera". Student Resources (इंग्रजी भाषेत). 2022-07-28 रोजी पाहिले.
- ^ "TMKOC: The journey of India's longest running TV show - TelevisionPost: Latest News, India's Television, Cable, DTH, TRAI". web.archive.org. 2020-06-22. 2020-06-22 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-07-28 रोजी पाहिले.