पतंजलि
पतंजलि | |
आदिशेषाच्या रूपातील पतंजलिचे शिल्प | |
भाषा | संस्कृत |
तत्त्वप्रणाली | योग |
प्रादेशिक वर्गीकरण | भारतीय तत्त्वज्ञान |
प्रमुख विषय | योग सूत्र |
प्रसिद्ध लिखाण | महाभाष्य |
वडील | अत्रि |
आई | अनसूया |
महर्षि पतंजलि हे योगशास्त्र या ग्रंथाचे कर्ते होत.
महर्षि पतंजलिंनी योगचा अर्थ चित्तातील वृत्तिंवर निरोध (योगः चित्त-वृत्ति निरोध:) सांगितला आहे· त्यांच्या विचारांनुसार योगाचे आठ अंग आहेत, जे खालिल प्रमाणे आहेत:
यम, नियम, योगासन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान आणि समाधी ही योगाची आठ अंगे आहेत. त्यामुळे यास अष्टांगयोग असेही म्हणले जाते.
पतंजली हे शेषनाग यांचे अवतार समजले जातात.
आधुनिक भारतात रामदेव बाबा यांनी पतंजली नावाने अनेक उद्योग स्थापन केले आहेत.