निर्णय क्षमता

निर्णय क्षमता

एखाद्या विषयाबाबत अनेक पर्यायांमधून कोणता पर्याय निवडायचा ते ठरवणे आणि त्यानुसार कृती करणे

काही निर्णय झटकन घेता येतात, तर काहींबाबत खूप काळ लागतो.

वेळेवर, जबाबदारीने, विचारपूर्वक घेतलेले निर्णय अधिक फलदायी ठरतात.

काही निर्णय व्यक्तिगत, तर काही सामूहिक.

मात्र, कोणताही निर्णय कधीही १००% योग्य नसतो!

कसकसा घ्यायचा निर्णय?

‘माझे व्यक्तिगत निर्णय मी घेणार’ असे ठरवायचे. कोणकोणत्या गोष्टींविषयी स्वतः निर्णय घ्यायचे आहेत , त्याचे भान ठेवायचे. स्वतःच्या आवडी-निवडी, सोय-गैरसोयी, प्राधान्ये, मूल्ये हे लक्षात घ्यायचे वेळच्यावेळी निर्णय घायचा. कधी वेळेच्या आधीच घ्यायचा. निर्णय प्रक्रियेचे टप्पे जाणीवपूर्वक चढायचे. या सगळ्यासाठी सारासार विचार, धीटपणा , कणखरपणा जोपासायचा.

निर्णय घेण्याचे टप्पे'

निर्णयविषय समजून घेणे, वस्तुस्थिती जाणणे
निर्णय घेण्यासाठीचे आधार, निकष ठरवणे
निर्णयासाठी अनेक पर्याय शोधणे
निकषांच्या आधारे पर्याय तोलणे
उत्तम पर्याय निवडणे
त्यानुसार कार्यवाही करणे
निवडलेल्या पर्यायाचे परिणाम कालांतराने जोखणे
निर्णय प्रक्रियेमध्ये सुधारणा करत राहणे

पाल्यांमधील निर्णयक्षमता

१. तान्हेपणापासून जोपासणे शक्य! २. प्रतिसादात्मक/लोकशाही पालकत्व शैली उपयुक्त ३. परस्परावलंबन कमी ४. उभयतांमध्ये परिपक्वता, विश्वास, आदर