दीप्ती नवल
दीप्ती नवल (जन्म ३ फेब्रुवारी, १९५२) ही भारतीय वंशाची अमेरिकन अभिनेत्री, दिग्दर्शक आणि लेखिका आहे, जी प्रामुख्याने हिंदी चित्रपटसृष्टीत सक्रिय आहे.[१] भारतातील महिलांच्या बदलत्या भूमिकांवर भर देणाऱ्या तिच्या संवेदनशील आणि कलात्मक चित्रपट क्षेत्रात तिचे मोठे योगदान आहे.
प्रारंभिक जीवन
नवल चा जन्म ३ फेब्रुवारी १९५१ साली पंजाब मधील अमृतसर येथे झाला होता. कालांतराने तिच्या वडिलांना 'सिटी युनिव्हर्सिटी ऑफ न्यू यॉर्क' येथे नोकरी मिळाली आणि तिचे कुटुंब न्यू यॉर्क येथे स्थायिक झाले. तिने हंटर कॉलेजमध्ये फाइन आर्ट्सचे शिक्षण घेतले.[२]
नवलने १९७८ मध्ये श्याम बेनेगल यांच्या जुनून या चित्रपटातून हिंदी चित्रपट सृष्टीत पदार्पण केले. दोन वर्षांनंतर, तिने एक बार फिर या चित्रपटात मुख्य भूमिका साकारली.[२] स्मिता पाटील आणि शबाना आझमी यांच्यासोबत, ती १९८० च्या समांतर सिनेमात अभिनेत्री बनली. कमला (१९८४) तसेच अनकही (१९८५) सारख्या चित्रपटांमध्ये तिने भूमिका जोरदार साकारल्या.[३]
२०१९ मध्ये, ती झोया अख्तर दिग्दर्शित अमेझॉन प्राइम वरील वेब सिरीज 'मेड इन हेवन'च्या एका भागामध्ये ती दीर्घकालाने दिसली.
नवल ने 'दो पैसे की धूप चार आने की बारिश' या मनीषा कोइराला आणि रजित कपूर अभिनित चित्रपटाचे प्रथमच दिग्दर्शन केले. २००९ च्या न्यू यॉर्क इंडियन फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये या चित्रपटाला बेस्ट स्क्रीन प्ले पुरस्कार प्राप्त झाला.[४] हा चित्रपट २०१९ साली नेटफ्लिक्स वर प्रदर्शित झाला.[५] नवल ने थोडासा आसमान या दूरचित्रवाहिणी मालिकेचे लेखन आणि दिग्दर्शन केले. याशिवाय द पाथ लेस ट्रॅव्हल हा कार्यक्रम देखील दिग्दर्शित केला.[२]
वैयक्तिक जीवन
नवलचे लग्न चित्रपट निर्माते प्रकाश झा यांच्याशी झाले होते आणि दोघांना दिशा झा ही दत्तक मुलगी देखील आहे.[६] कालांतराने नवलचे पंडित जसराज यांचे पुतणे दिवंगत विनोद पंडित यांच्याशी नातेसंबंधात होते.[७] ती पूर्वीपासून अमेरिकन नागरिक आहे.[८]
पुरस्कार
- 1988, बंगाल फिल्म जर्नालिस्ट असोसिएशन पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्री, मिर्च मसाला
- 2003, कराची फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्रीचा पुरस्कार [९]
- 2012, इमॅजिन इंडिया फिल्म फेस्टिव्हल (स्पेन) मध्ये सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार
- 2013, न्यू यॉर्क इंडियन फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार [१०]
चित्रपट कारकीर्द
चित्रपट
| वर्ष | चित्रपट | भूमिका | नोंदी |
|---|---|---|---|
| १९७८ | जुनून | राशिद ची पत्नी | |
| १९७९ | जालियान वाला बाग | ||
| १९८० | हम पांच | लजिया | |
| १९८० | एक बार फिर | कल्पना कुमार | |
| १९८१ | चश्मे बद्दूर | नेहा राजन | |
| १९८१ | चिरुटा | ||
| १९८२ | अंगूर | तनु | |
| १९८२ | साथ साथ | गीतांजली गुप्ता | |
| १९८२ | श्रीमान श्रीमती | वीणा | |
| १९८३ | रंग बिरंगी | अनिता सूद | |
| १९८३ | एकबार चले आओ | गुलाब दयाल | |
| १९८३ | कथा | संध्या सबनीस | |
| १९८३ | किसीसे ना केहना | डॉ रमोला शर्मा | |
| १९८४ | मोहन जोशी हाजिर हो! | ||
| १९८४ | कानुन क्या करेगा | अंजू मेहरा | |
| १९८४ | कमला | कमला | |
| १९८४ | हिप हिप हूर्रे | ||
| १९८४ | ये इश्क नही आसान | साहिरा | |
| १९८४ | वॉन्टेड | अँजेला | |
| १९८४ | आंधी गली | ||
| १९८५ | दामुल | ||
| १९८५ | फासले | शीतल | |
| १९८५ | टेलिफोन | ||
| १९८५ | होली | प्रो. सहगल | |
| १९८५ | अनकही | इंदू अग्निहोत्री | |
| १९८५ | औरत पैर की जुती नहीं है | ||
| १९८६ | आशियाना | ||
| १९८६ | बेगाना | आशा माथूर/आशा कुमार | |
| १९८६ | नसिहत | ||
| १९८७ | मेरा सुहाग | अतिथी कलाकार | |
| १९८७ | मिर्च मसाला | सरस्वती | |
| १९८८ | अभिषप्त | ||
| १९८८ | शूरवीर | नंदा | |
| 1988 | Main Zinda Hoon | Bina Tiwari | |
| 1989 | Didi | Didi | Directed by Tapan Sinha |
| 1989 | Marhi Da Deeva | Bhan Kaur/Bhani | Punjabi film |
| 1989 | Jism Ka Rishta | ||
| 1990 | Ghar Ho To Aisa | Sharda V. Kumar | |
| 1991 | Mane | Geeta | Kannada film |
| 1991 | Ek Ghar | ||
| 1991 | सौदागर | Aarti | |
| 1992 | Current | Sita | |
| 1992 | Yalgaar | Sunita (Deepak's wife) | |
| 1994 | Bollywood | ||
| 1994 | Mr. Azaad | Rajlaxmi | |
| 1995 | Dushmani: A Violent Love Story | Rama Oberoi | |
| 1995 | Jai Vikraanta | Harnam's Wife | |
| 1995 | Guddu | Kavita Bahadur | |
| 1996 | Sautela Bhai | Saraswati | |
| 1998 | Aie Sangharsha | ||
| 1999 | Kabhi Pass Kabhi Fail | ||
| 2000 | Bawandar | Shobha Devi | |
| 2002 | Leela | Chaitali | Winner – Best Supporting Actress Award at the 2003 Karachi Film Festival[९] |
| 2002 | Shakti - The Power | Shekhar's mother | |
| 2003 | Freaky Chakra | Ms. Thomas | |
| 2004 | अनाहत | Mahattarika | Marathi film |
| 2006 | Yatra | Smita D. Joglekar/Sharda | |
| 2008 | Firaaq | Arati | |
| 2011 | Tell Me O Kkhuda | Mrs. R. Kapoor | |
| 2010 | Memories in March | Arati S. Mishra | Winner – Best Actress Award at the 2012 ImagineIndia Film Festival (Spain)[११] |
| 2011 | Trapped in Tradition: Rivaaz | Paro | |
| 2011 | जिंदगी ना मिलेगी दोबारा | Rahila Qureshi | |
| 2011 | Bhindi Baazaar Inc. | Bano | |
| 2013 | Mahabharat | कुंति | voice role |
| 2013 | B.A. Pass | Mrs. Suhasini | Special appearance[१२] |
| 2013 | Aurangzeb | Mrs. Ravikant Phogat | |
| 2013 | Inkaar | Mrs. Kamdhar | Nominated – Apsara Award for Best Actress in a Supporting Role |
| 2013 | Listen... Amaya | Leela | Winner – Best Actress Award at the 2013 New York Indian Film Festival[१०] |
| 2014 | Yaariyan | Girls hostel warden [१३] | |
| 2014 | Bang Bang! | Jai and Viren's mother (Shikka Nanda | |
| 2015 | NH10 | Ammaji | |
| 2015 | Heartless | Mother of the protagonist | |
| 2015 | Tevar | Pintoo's mother | |
| 2016 | लायन | Saroj Sood | [१४] |
दूरदर्शन
| वर्ष | दाखवा | भूमिका | नोट्स |
|---|---|---|---|
| 1985 | आपली जहाँ | शांती ए सहानी | दूरदर्शन चित्रपट |
| 1991-1992 | काहकाशन | ||
| 1992 | सौदा | ||
| 1994 | तनाव | सौ मलिक | |
| 2003-2004 | मुकम्मल | सुमिषा | |
| 2011 | मुक्ती बंधन | परिमिता | |
| 2016 | मेरी आवाज ही पेहचान है | कल्याणी गायकवाड | |
| 2017 | The Boy with the Topknot | सथनामची आई | दूरदर्शन चित्रपट |
| 2019 | स्वर्गात केले | गायत्री माथूर | पाहुणे |
| 2020 | पवन आणि पूजा | पूजा कालरा | |
| फौजदारी न्याय: बंद दाराच्या मागे | विजया 'विज्जी' चंद्रा |
संदर्भ
- ^ "Exclusive! Deepti Naval: Character actors are now the big stars - Times of India". The Times of India (इंग्रजी भाषेत). 2021-11-24 रोजी पाहिले.
- ^ a b c "Not just a pretty face". Telegraph India. 12 December 2004. 23 July 2021 रोजी पाहिले.
- ^ "The art of being Deepti Naval". 8 February 2001. 4 March 2016 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 24 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Awards". 17 July 2014 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
Two Paise for Sunshine, Four Annas for Rain by Deepti Naval
- ^ "Words of Love". 16 May 2015. 4 March 2016 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Lesser known facts about Deepti Naval". The Times of India. 2 May 2015 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Movies: 'I was keen to come back'". rediff.com. 24 August 2002. 15 August 2017 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Hafeez, Mateen (30 August 2010). "Working in Bollywood for years, but shy of citizenship?". The Times of India. 2019-04-03 रोजी पाहिले.
- ^ a b "Letter From Pakistan- December 2003 – January 2004". January 2004. 28 September 2018 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ a b "Winners". 1 March 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "ImagineIndia 2012 Awards". 3 February 2016 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Deepti Naval makes friendly appearance in 'BA Pass'". 18 June 2013. 4 March 2016 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 21 October 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Yaariyan movie review". 17 January 2016 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 18 January 2014 रोजी पाहिले.
- ^ "Exclusive: Dev Patel, Priyanka Bose and Deepti Naval Talk 'Lion' At NY Premiere - The Knockturnal". The Knockturnal (इंग्रजी भाषेत). 2016-11-21. 7 January 2018 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 2018-01-07 रोजी पाहिले.