खांड

खांड हे भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील उत्तर कोकणातील पालघर जिल्ह्यातील विक्रमगड तालुक्यातील एक गाव आहे.

पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व अनेकदा सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे भातशेती, नागलीशेती केली जाते.येथे ४.५०० दशलक्ष घनमीटर पाणीसाठ्याची क्षमता असलेला लघु पाटबंधारा आहे.^[१]

हे मध्यम आकाराचे गाव आहे.२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार गावात ३५१ कुटुंबे राहतात. एकूण १९३० लोकसंख्येपैकी ९५४ पुरुष तर ९७६ महिला आहेत. मुख्यतः आदिवासी व कुणबी समाजातील लोक येथे राहतात. कुणबी समाजाचा शेती हा मुख्य व्यवसाय असून आदिवासी समाज शेतमजूर, वीटभट्टीमजूर, कामगार म्हणून काम करतात. ते काही प्रमाणात कुक्कुटपालन, बकरीपालन सुद्धा करतात.हल्ली येथील स्थानिक आदिवासींनी फुलशेती सुरू केलेली आहे. मुख्यतः मोगरा फुलांची शेती केली जाते. मोगरा फुलांना दादर, कल्याण, सुरत, नाशिक भागात भरपूर प्रमाणात मागणी आणि बाजारपेठ आहे.विशेषतः श्रावण,चैत्र, भाद्रपद, आश्विन महिन्यांच्या उत्सवाच्या काळात मागणी जास्त असल्याने शेतकऱ्यांना बाजारभाव सुद्धा चांगला मिळतो.

गावात प्राथमिक शिक्षण,प्राथमिक आरोग्यसेवा, रस्ते वीजपुरवठा, सार्वजनिक स्वच्छता,पाणी पुरवठा इत्यादी आवश्यक गोष्टी उपलब्ध आहेत.महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाच्या बस विक्रमगड बस स्थानकावरून येथे येण्यासाठी ठराविक वेळी उपलब्ध असतात. रिक्षा सुद्धा विक्रमगडवरून उपलब्ध असतात.

साखरे, अंधारी, टेंभोळी, पोचडे, वाकी, ओंदे, माण, देहरजे, टेटावळी,बांधण, खांडेघर ही जवळपासची गावे आहेत.ओंदे ग्रामपंचायतीमध्ये खांड, आणि ओंदे ही गावे येतात.

१. https://www.census2011.co.in/data/subdistrict/4163-palghar-thane-maharashtra.html

२. https://villageinfo.in/maharashtra/thane/palghar.html

३. https://www.mapsofindia.com/lat_long/maharashtra/

४. http://tourism.gov.in/

५. http://districts.nic.in/districtsdetails.php?sid=MH&disid=MH036

६. https://palghar.gov.in/

७. https://palghar.gov.in/tourism/

1. ^ महाराष्ट्र टाईम्स, वसई विरार पुरवणी, शनिवार दिनांक ६ जुलै २०२४