खरसोली (पंढरपूर)

खरसोली हे सोलापूर जिल्ह्याच्या पंढरपूर तालुक्यातील गाव आहे. भीमा नदीच्या काठी वसलेल्या या गावाचे ग्रामदैवत रोकडलिंग आहे.

२०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात ५१८ कुटुंबे व एकूण २४१२ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर पंढरपूर २३ किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये १२४७ पुरुष आणि ११६५ स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे लोक ४०० असून अनुसूचित जमातीचे १०० लोक आहेत.ह्या गावाचा जनगणना स्थल निर्देशांक ५६२३८३ आहे. या गावाचे क्षेत्रफळ ५३६ हेक्टर आहे. ^[१]

• एकूण साक्षर लोकसंख्या: २४१२
• साक्षर पुरुष लोकसंख्या: १००० (८०%)
• साक्षर स्त्री लोकसंख्या: ८०० (६८%)

गावातील अंर्तगत रस्ते सिमेंट कॉंक्रीटचे आहेत. पण गावातून इतर गावांना जोडणारे सर्व रस्ते खराब झाले आहेत. त्याचे कारण वाळू व दगड वाहतूक आहे. या गावच्या आसपासच्या गावातून बेसुमार अवैध वाळू उपसा व दगड खाण उत्खनन होत असून सततच्या अवजड वाहतुकीने रस्ते खूपच खराब झाले आहेत. खड्डे व प्रदूषणामुळे जनतेला आरोग्य व इतर समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे.^[२]

गाव भीमा नदीच्या काठी असल्यामुळे मुळात पाण्याची कमतरता नाही. या गावातील प्रमुख पीक ऊस आहे. गावामध्ये पाटबंधारे आहेत. पण अलीकडे दुष्काळामुळे पाण्याची कमतरता भासत आहे, त्यामुळे शेतकऱ्याचा कल सिंचनाकडे वळला आहे.

गावात ३ शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा आहेत. गावात १ खाजगी माध्यमिक शाळा आहे.^[३]

सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र ८ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य केंद्र ८ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील प्रसूति व बालकल्याण केंद्र ८ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळचे क्षयरोग उपचार केंद्र २३ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील ॲलोपॅथी रुग्णालय २३ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पर्यायी औषधोपचार रुग्णालय ८ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील दवाखाने १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात १ पशुवैद्यकीय रुग्णालय आहे. सर्वात जवळील फिरते दवाखाने १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील कुटुंबकल्याण केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

गावात ४ बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा, १ निवासी व बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा. गावात १ औषधाची दुकाने आहेत.

गावात शुद्धीकरण केलेल्या व शुद्धीकरण न केलेल्या नळाच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात न झाकलेल्या विहिरीच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात हॅन्डपंपच्या, ट्यूबवेलच्या/बोअरवेलच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात नदी / कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात तलाव /तळे/सरोवर यातील पाण्याचा पुरवठा आहे.

गावात बंद गटारे व उघडी गटारे आहेत. सांडपाणी थेट जलस्रोतांमध्ये सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे. गावात न्हाणीघरासह व न्हाणीघर नसलेले सार्वजनिक स्वच्छता गृह उपलब्ध आहे. गावात ग्रामीण उत्पादक केंद्रे किंवा सॅनिटरी हार्डवेरचे दुकान उपलब्ध आहे.

सर्वात जवळील उपपोस्ट ऑफिस ८ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावाचा पिन कोड ४१३३०४ आहे. गावात सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र उपलब्ध आहे. गावात मोबाईल फोन सुविधा ; इंटरनेट सुविधा उपलब्ध आहे ; खाजगी कूरियर उपलब्ध आहे. गावात शासकीय बस सेवा ; खाजगी बस सेवा उपलब्ध आहे. गावात ट्रॅक्टर उपलब्ध आहेत.

राष्ट्रीय महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग ४० किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. राज्य महामार्ग गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील राज्य महामार्ग१५ किलोमीटर अंतरावर आहे. जिल्यातील मुख्य रस्ता गावाला जोडलेला नाही.सर्वात जवळील जिल्यातील मुख्य रस्ता ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. जिल्ह्यातील दुय्यम रस्ता गावाला जोडलेला आहे.

गावात एटीएम उपलब्ध नाही . गावात व्यापारी बँका; सहकारी बँका; शेतकी कर्ज संस्था उपलब्ध नाही . गावात स्वयंसहाय्य गट आहेत. गावात रेशन दुकान आहे. गावात मंडया / व आठवड्याचा बाजार आहे. गावात कृषी उत्पन्न बाजार समिती नाही .

गावात एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र); अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) तसेच इतर पोषण आहार केंद्रे उपलब्ध आहेत. गावात 'आशा' कर्मचारी उपलब्ध आहे. गावात समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय) उपलब्ध आहे. गावात क्रीडांगण उपलब्ध आहे. गावात खेळ/करमणूक केंद्र उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र २३ किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात सार्वजनिक ग्रंथालय व सार्वजनिक वाचनालय उपलब्ध आहे. गावात वृत्तपत्र पुरवठा आहे. गावात विधानसभा मतदान केंद्र उपलब्ध आहे. गावात जन्म-मृत्यू नोंदणी केंद्र आहे.

• १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) प्रतिदिवस घरगुती वापरासाठी उपलब्ध आहे.
• १५ तासांचा वीजपुरवठा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस घरगुती वापरासाठी उपलब्ध आहे.
• १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) प्रतिदिवस शेतीसाठी उपलब्ध आहे.
• १५ तासांचा वीजपुरवठा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस शेतीसाठी उपलब्ध आहे.
• १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) प्रतिदिवस व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे.
• १५ तासांचा वीजपुरवठा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे.
• १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) प्रतिदिवस सर्व प्रकारच्या वापरासाठी उपलब्ध आहे.
• १५ तासांचा वीजपुरवठा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस सर्व प्रकारच्या वापरासाठी उपलब्ध आहे.

खरसोली ह्या गावात एकूण ५३४ हेक्टर क्षेत्रापैकी जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• वन : आहे
• बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: ५३
• ओसाड व लागवडीला अयोग्य जमीन: नाही
• कुरणे व इतर चराऊ जमीन: नाही
• फुटकळ झाडीखालची जमीन: नाही
• लागवडीयोग्य पडीक जमीन: १८
• कायमस्वरूपी पडीक जमीन: नाही
• सद्यस्थितीतील पडीक जमीन: नाही
• पिकांखालची जमीन: ५१६
• एकूण कोरडवाहू जमीन: १८
• एकूण बागायती जमीन: ५१६

^[४]

हे गाव भीमा नदीकाठावर असल्याने शेतजमिनी अत्यंत सुपीक आहेत.

सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• कालवे: नाहीत
• विहिरी / कूप नलिका: ९२
• तलाव / तळी:१
• ओढे: ५
• इतर: ४५०

• कृषी अवजारे

1. ^ http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB.html
2. ^ "पंढरपूर: दगड खाण माफियांचा धुमाकूळ - सकाळ दैनिक". सकाळ दैनिक. 2016-03-05 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. ५ जून, इ.स. २०१५ रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य); |accessdate= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
3. ^ http://www.zpsolapur.gov.in
4. ^ "संग्रहित प्रत". 2016-01-10 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2015-12-16 रोजी पाहिले. Unknown parameter |आर्काईव्ह दुवा= ignored (सहाय्य); Unknown parameter |आर्काईव्ह दिनांक= ignored (सहाय्य)