आलेप

आलेप : (आयुर्वेद). व्रणात रूपांतर होऊ शकेल अशा सर्व सुजांवर उपयुक्त असा पहिला व मुख्य उपचार लेप होय. तो केसांच्या उलट दिशेने लावावा म्हणजे औषध त्वचेला नीट लागते व राहते त्वचेच्या छिद्रात केसांच्या मुळांतून शिरते तेथे पचन होऊन शिरांच्या तोंडातून त्याचे वीर्य आत जाते व सुजेचे दोष नष्ट करिते. हा लेप सुकल्यावर काढावा कारण त्याचा उपयोग होत नाही उलट वेदना होतात व्रणावर दाब निर्माण करावयाचा असेल तरच पीडन औषधांचा लेप सुकला तरी ठेवावा.

प्रलेप, प्रदेह व आलेप. प्रलेप : पातळ, थंड, ओला तसाच नंतर सुकलेलाही असतो. हा रक्तपित्तात्मक सुजेवर उपयुक्त. प्रदेह : उष्ण किंवा थंड, जाड किंवा थोडा जाड पण ओलाच असतो. वातकफशामक, शोधक, रोपक, वेदना व सूजनाशक. हा व्रणावरही उपयुक्त.

वातकफपित्तांवरच्या आलेपात क्रमाने १/४, १/६ व १/८ स्नेह घालावा.

• प्रमाण : आलेप, म्हशीच्या ओल्याकातड्याच्या जाडी इतका असावा.
• निषेध : रात्री, शिळा किंवा लावलेला वा सुकलेला, पुन्हा ओला करून तो लावू नये.

लेपावर लेप लावू नये.