आकाश

आकाश किंवा आकाशीय कळस (इंग्रजी -skype)‌ हा वातावरण आणि बाह्य जागेसह पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या वरच्या बाजूस जे काही आहे ते सर्व आहे. खगोलशास्त्राच्या क्षेत्रामध्ये आकाशास आकाशाचे क्षेत्र देखील म्हणतात. हे पृथ्वीवर केंद्रीत असलेला एक गोलाकार गोल आहे, ज्यावर सूर्य, तारे, ग्रह आणि चंद्र प्रवास करत आहेत. आकाशीय क्षेत्र पारंपारिकपणे नक्षत्र असे नामित भागात विभागले गेले आहे. सहसा, आकाश शब्द हा अनौपचारिकरित्या पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या दृष्टिकोनात म्हणून वापरला जातो; तथापि, अर्थ आणि वापर भिन्न असू शकतात. पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर निरीक्षक आकाशातील एक छोटासा भाग पाहू शकतो, जो एक घुमट असल्याचे दिसते, ज्यास आकाशातील वाडगा असेही म्हणतात, रात्रीपेक्षा दिवसा चापळ. हवामानाविषयी चर्चा करण्यासारख्या काही प्रकरणांमध्ये, आकाश वातावरणाच्या फक्त खालच्या आणि अधिक दाट भागाचा संदर्भ घेतो. दिवसाकाळाच्या दरम्यान, आकाश निळे दिसत आहे कारण हवा लालसररंगापेक्षा जास्त निळे सूर्यप्रकाश पसरवते. रात्री, आकाश मुख्यतः गडद पृष्ठभाग किंवा ताऱ्यांनी मिसळलेला प्रदेश असल्याचे दिसते. दिवसा ढगांनी अस्पष्ट केल्याशिवाय सूर्य आणि काहीवेळा चंद्र आकाशात दिसू शकतो. रात्रीच्या आकाशात चंद्र, ग्रह आणि तारे आकाशात एकसारखेच दिसू शकतात. आकाशात दिसणारी काही नैसर्गिक घटना म्हणजे ढग, इंद्रधनुष्य आणि ऑरो. आकाशात वीज व पाऊस देखील दिसू शकतो. पक्षी, कीटक, विमान आणि पतंग आकाशात उडतात. मानवी क्रियाकलापांमुळे, दिवसा धुके आणि रात्री प्रकाशाचे प्रदूषण मोठ्या शहरांपेक्षा वरचेवर दिसून येते.^[१]

पृथ्वीचे वातावरण हे वायू, पाण्याची वाफ, धूळ कण इत्यादीने बनले आहे. हे वातावरण पृथिवीच्या सभोवताल आहे. जेव्हा या मधून सूर्याचा प्रकाश प्रसार पावतो तेव्हा निळा रंग हा सर्वोतोपरी पसरतो कारण निळा रंग हा प्रसारण पावलेल्या सर्व रंगात जास्त असतो. म्हणून आकाश हे निळ्या रंगाचे दिसते. दृश्य प्रकाशाच्या तरंगलांबीच्या तुलनेत हवेतील वायूंचे रेणू आणि वातावरणातील इतर सूक्ष्म कणांचे आकार खूपच लहान असतात. ज्या वेळी सूर्यप्रकाश वातावरणातून जातो त्या वेळी या सूक्ष्म कणांमुळे कमी तरंगलांबीच्या निळ्या रंगाचे जास्तीतजास्त प्रमाणात विकिरण होते. विकिरण झालेला हा प्रकाश आपल्याला दिसत असल्याने आकाश निळे भासते.