अपंगत्व

अपंगत्व ही अशी कोणतीही स्थिती असते की ज्याच्यामुळे एखाद्या व्यक्तीला काही क्रिया करणे किंवा त्यांच्या सभोवतालच्या जगाशी (सामाजिक किंवा भौतिकदृष्ट्या) प्रभावीपणे संवाद साधणे अधिक कठीण होते. या स्थिती किंवा दोष हे संज्ञानात्मक, विकासात्मक, बौद्धिक, मानसिक, शारीरिक, संवेदी किंवा अनेक घटकांचे संयोजन असू शकतात. अपंगत्वास कारणीभूत असणारे दोष जन्मापासून असू शकतात किंवा एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनकाळात प्राप्त होऊ शकतात.

संयुक्त राष्ट्रांच्या अपंग व्यक्तींच्या हक्कांवरील अधिवेशनात अपंगत्वाची व्याख्या खालीलप्रमाणे आहे:^[१]

इंग्रजी:

long-term physical, mental, intellectual or sensory impairments which in interaction with various barriers may hinder [a person's] full and effective participation in society on an equal basis with others.

मराठी:

दीर्घकालीन शारीरिक, मानसिक, बौद्धिक किंवा संवेदनात्मक कमजोरी जी विविध अडथळ्यांसह परस्परसंवादामुळे [व्यक्तीचा] समाजात इतरांबरोबर समान आधारावर पूर्ण आणि प्रभावी सहभागास अडथळा आणू शकते.