यू.एस. नेव्ही म्युनिशन कमांड, डिटेचमेंट सेवेल्स पॉईंट, काही दिवसांपूर्वी माजी अध्यक्ष गेराल्ड आर. फोर्ड यांच्या मृत्यूच्या स्मरणार्थ आयोवा पॉइंट येथे 21 तोफांची सलामी देते.दक्षिण आफ्रिकेचे राष्ट्राध्यक्ष नेल्सन मंडेला यांनी 1994 मध्ये अमेरिकेची राजधानी वॉशिंग्टन, डी.सी. येथे भेट दिली तेव्हा त्यांच्या सन्मानार्थ यूएस आर्मी हॉविट्झर्स 21 तोफांची सलामी देतात. 21 तोफांची सलामी बहुधा प्रतिष्ठित किंवा महत्त्वाच्या व्यक्तींच्या सन्मानार्थ दिली जाते.
२१ तोफांची सलामी हा एक लष्करी सन्मान असतो, ज्यामध्ये गोळीबाराद्वारे पारंपारिक तोफांची सलामी दिली जाते. नौदल रीतिरिवाज जसजसे विकसित होत गेले तसतसे राज्य प्रमुखांसाठी किंवा सरकार प्रमुखांसाठी अपवादात्मक परिस्थितीत २१ तोफांचा गोळीबार केला जाऊ लागला. या सन्मानात प्राप्तकर्त्याच्या रँकनुसार तोफांची संख्या कमी होत जाते.
२१-बंदुकीची सलामी सर्वात सामान्यपणे ओळखली जाते, परंतु कोणत्याही दिलेल्या सलामीमध्ये गोळीबार केलेल्या राउंडची संख्या परिस्थितीनुसार बदलू शकते. या भिन्नतेवर परिणाम करणाऱ्या परिस्थितींमध्ये विशिष्ट प्रसंग तसेच लष्करी आणि राज्य अंत्यसंस्कारांच्या बाबतीत, सेवेची शाखा आणि ज्या व्यक्तीला सन्मान दिला जात आहे त्या व्यक्तीचा दर्जा (किंवा कार्यालय) यांचा समावेश होतो.
भारतातील २१ तोफांची सलामी
ब्रिटिश राज दरम्यान, भारताने बंदुकीच्या सलामीची औपचारिक श्रेणीबद्ध प्रणाली विकसित केली. 1947 मध्ये भारतीय स्वातंत्र्याच्या वेळी, ब्रिटिश भारतामध्ये सलामीची श्रेणी खालीलप्रमाणे होती:[१]
बंदुकांची संख्या
प्राप्तकर्ते
101
(शाही सलाम)
भारताचा राजा-सम्राट
31
(रॉयल सलाम)
राणी-सम्राज्ञी आणि राजघराण्याचे सदस्य
व्हाईसरॉय आणि भारताचे गव्हर्नर जनरल
21
राज्यप्रमुख
परदेशी सार्वभौम आणि त्यांच्या कुटुंबातील सदस्य
19
सरकार प्रमुख
पोर्तुगीज भारताचे गव्हर्नर जनरल
राजदूत
कमांडर-इन-चीफ, भारत (फील्ड मार्शल पद धारण केलेले)
१७
मुंबई, मद्रास आणि बंगाल प्रेसिडेन्सीचे राज्यपाल
भारतीय प्रांतांचे राज्यपाल
फ्रेंच भारताचे राज्यपाल
दूत असाधारण आणि मंत्री पूर्णाधिकारी
कमांडर-इन-चीफ, भारत (जनरल पद धारण केलेले)
अॅडमिरल, जनरल आणि एर चीफ मार्शल
15
भारतीय प्रांतांचे लेफ्टनंट-गव्हर्नर
पूर्णाधिकारी आणि दूत
मंत्री निवासी
कमांडर-इन-चीफ, ईस्ट इंडीज फ्लीट
रॉयल इंडियन नेव्हीचे कमांडिंग फ्लॅग ऑफिसर (वायस-अॅडमिरल पद)
एर ऑफिसर कमांडिंग-इन-चीफ, भारतातील हवाई दल (एर मार्शलचा दर्जा)
लेफ्टनंट-जनरल पदासह आर्मी कमांडर
व्हाइस-अॅडमिरल, लेफ्टनंट-जनरल आणि एर मार्शल
13
भारतीय प्रांतांचे मुख्य आयुक्त
रहिवासी (पहिला वर्ग)
रहिवासी (2रा वर्ग)
रॉयल इंडियन नेव्हीचे कमांडिंग फ्लॅग ऑफिसर (रिअर-अॅडमिरल पद)
एर ऑफिसर कमांडिंग-इन-चीफ, भारतातील हवाई दल (एर व्हाइस-मार्शल पद)
जिल्ह्यांचे कमांडिंग मेजर जनरल
रीअर-अॅडमिरल, मेजर-जनरल आणि एर व्हाइस-मार्शल
11
राजकीय प्रतिनिधी
कन्सल-जनरल
प्रभारी
ब्रिगेड कमांडर (मेजर-जनरल जर ब्रिगेडचे कमांडिंग करत असतील तर)
कमोडोर, ब्रिगेडियर आणि एर कमोडोर
9
दमणचे राज्यपाल; दीवचे राज्यपाल (पोर्तुगीज भारत)
संदर्भ
^The India Office and Burma Office List: 1945. Harrison & Sons, Ltd. 1945. pp. 44–45.
