हरियाणाचे मुख्यमंत्री
हरियाणाचे मुख्यमंत्री हे भारताच्या हरियाणा राज्याचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आहेत. भारतीय राज्यघटनेनुसार, राज्यपाल हे राज्याचा न्यायप्रविष्ट प्रमुख असतात, परंतु वास्तविक कार्यकारी अधिकार मुख्यमंत्री असतात. हरियाणा विधानसभेच्या निवडणुकांनंतर, हरियाणाचे राज्यपाल बहुमत असलेल्या पक्षाला किंवा युतीला सरकार स्थापन करण्यासाठी आमंत्रित करतात. राज्यपाल मुख्यमंत्र्यांची नियुक्ती करतात, ज्यांचे मंत्री परिषद एकत्रितपणे विधानसभेला जबाबदार असते. विधानसभेचा विश्वास आहे हे पाहता मुख्यमंत्र्यांचा कार्यकाळ हा पाच वर्षांचा असतो आणि त्याला मुदतीची मर्यादा नसते.[१]
१९६६ पासून, दहा लोकांनी हरियाणाचे मुख्यमंत्री म्हणून काम केले आहे.
हरियाणाचे मुख्यमंत्री
क्र. | चित्र | नाव | मतदारसंघ | कार्यकाळ | विधानसभा (मतदान) | पक्ष[a] | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
१ | भागवत दयाल शर्मा | झज्जर विधानसभा मतदारसंघ | १ नोव्हेंबर १९६६ | २३ मार्च १९६७ | ० वर्षे, १४२ दिवस | १ ली (१९६२ मतदान) | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | ||
२ री (१९६७ मतदान) | |||||||||
२ | राव बिरेंदर सिंग | पतैडी विधानसभा मतदारसंघ | २४ मार्च १९६७ | २० नोव्हेंबर १९६७ | ० वर्षे, २४१ दिवस | विशाल हरियाणा पक्ष | |||
– | रिक्त[b] (राष्ट्रपती राजवट) | - | २० नोव्हेंबर १९६७ | २१ मे १९६८ | ० वर्षे, १८३ दिवस | विसर्जीत | - | ||
३ | बन्सी लाल | तोशाम विधानसभा मतदारसंघ | २१ मे १९६८ | १४ मार्च १९७२ | ७ वर्षे, १९३ दिवस | ३ री (१९६८ मतदान) | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | ||
१४ मार्च १९७२ | ३० नोव्हेंबर १९७५ | ४ थी(१९७२ मतदान) | |||||||
४ | बनारसी दास गुप्ता | भिवानी विधानसभा मतदारसंघ | १ डिसेंबर १९७५ | ३० एप्रिल १९७७ | १ वर्ष, १५० दिवस | ||||
– | रिक्त[b] (राष्ट्रपती राजवट) | - | ३० एप्रिल १९७७ | २१ जून १९७७ | ० वर्षे, ५२ दिवस | विसर्जीत | - | ||
५ | देवीलाल | भट्टू कलान विधानसभा मतदारसंघ | २१ जून १९७७ | २८ जून १९७९ | २ वर्षे, ७ दिवस | ५ वी (१९७७ मतदान) | जनता पक्ष | ||
६ | भजन लाल | अदमपूर विधानसभा मतदारसंघ | २८ जून १९७९ | २३ मे १९८२ | ६ वर्षे, ३४१ दिवस | ||||
२३ मे १९८२ | ४ जून १९८६ | ६ वी (१९८२ मतदान) | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | ||||||
(३) | बन्सी लाल | तोशाम विधानसभा मतदारसंघ | ५ जून १९८६ | २० जून १९८७ | १ वर्ष, १५ दिवस | ||||
(५) | देवीलाल | महम विधानसभा मतदारसंघ | २० जून १९८७ | २ डिसेंबर १९८९ | २ वर्षे, १६५ दिवस | ७ वी (१९८७ मतदान) | जनता दल | ||
७ | ओमप्रकाश चौटाला | उचाना कलान विधानसभा मतदारसंघ | २ डिसेंबर १९८९ | २२ मे १९९० | ० वर्षे, १७१ दिवस | ||||
(४) | बनारसी दास गुप्ता | भिवानी विधानसभा मतदारसंघ | २२ मे १९९० | १२ जुलै १९९० | ० वर्षे, ५१ दिवस | ||||
(७) | ओमप्रकाश चौटाला | उचाना कलान विधानसभा मतदारसंघ | १२ जुलै १९९० | १७ जुलै १९९० | ० वर्षे, ५ दिवस | ||||
८ | हुकम सिंग | दादरी विधानसभा मतदारसंघ | १७ जुलै १९९० | २२ मार्च १९९१ | ० वर्षे, २४८ दिवस | ||||
(७) | ओमप्रकाश चौटाला | उचाना कलान विधानसभा मतदारसंघ | २२ मार्च १९९१ | ५ एप्रिल १९९१ | ० वर्षे, १४ दिवस | समाजवादी जनता पार्टी (राष्ट्रीय) | |||
- | रिक्त[b] (राष्ट्रपती राजवट) | - | ६ एप्रिल १९९१ | २३ जुलाई १९९१ | ० वर्षे, १०८ दिवस | विसर्जीत | - | ||
(६) | भजन लाल | अदमपूर विधानसभा मतदारसंघ | २३ जून १९९१ | १० मे १९९६ | ४ वर्षे, ३२२ दिवस | ८ वी (१९९१ मतदान) | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | ||
(३) | बन्सी लाल | नूह विधानसभा मतदारसंघ | ११ मे १९९६ | २४ जुलाई १९९९ | ३ वर्षे, ७४ दिवस | ९ वी (१९९६ मतदान) | हरियाणा विकास पक्ष | ||
(७) | ओमप्रकाश चौटाला | नरवाना विधानसभा मतदारसंघ | २४ जुलाई १९९९ | २ मार्च २००० | ५ वर्षे, २२४ दिवस | भारतीय राष्ट्रीय लोक दल | |||
२ मार्च २००० | ५ मार्च २००५ | १० वी (२००० मतदान) | |||||||
९ | भूपिंदरसिंह हूडा | गढी सांपला किलोई विधानसभा मतदारसंघ | ५ मार्च २००५ | २५ ऑक्टोबर २००९ | ९ वर्षे, २३५ दिवस | ११ वी (२००५ मतदान) | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | ||
२५ ऑक्टोबर २००९ | २६ ऑक्टोबर २०१४ | १२ वी (२००९ मतदान) | |||||||
१० | मनोहरलाल खट्टर | कर्नाल विधानसभा मतदारसंघ | २६ ऑक्टोबर २०१४ | २७ ऑक्टोबर २०१९ | ९ वर्षे, ३१६ दिवस | १३ वी (२०१४ मतदान) | भारतीय जनता पक्ष | ||
२७ ऑक्टोबर २०१९ | पदस्थ | १४ वी (२०१९ मतदान) |
- तळटीप
- ^ या स्तंभात फक्त मुख्यमंत्र्यांच्या पक्षाची नावे आहेत. ते ज्या राज्य सरकारचे नेतृत्व करतात ते अनेक पक्ष आणि अपक्षांची जटिल युती असू शकते; जे येथे सूचीबद्ध नाही.
- ^ a b c राष्ट्रपती राजवट लादली जाऊ शकते जेव्हा एखाद्या राज्यातील सरकार राज्यघटनेनुसार कार्य करू शकत नाही, जी बहुतेक वेळा घडते कारण विधानसभेत कोणत्याही पक्षाला किंवा युतीला बहुमत नसते. जेव्हा एखाद्या राज्यात राष्ट्रपती राजवट लागू होते, तेव्हा तिची मंत्रिमंडळ विसर्जित होते. अशा प्रकारे मुख्यमंत्र्यांचे पद रिक्त होते, आणि प्रशासन राज्यपालांच्या ताब्यात असते, जे केंद्र सरकारच्या वतीने काम करतात.[२]
संदर्भ
- ^ Durga Das Basu. Introduction to the Constitution of India. 1960. 20th Edition, 2011 Reprint. pp. 241, 245. LexisNexis Butterworths Wadhwa Nagpur. आयएसबीएन 978-81-8038-559-9. Note: although the text talks about Indian state governments in general, it applies for the specific case of Haryana as well.
- ^ Amberish K. Diwanji. "A dummy's guide to President's rule". Rediff.com. 15 March 2005.