साखर (वेल्हे)
| ?साखर महाराष्ट्र • भारत | |
| — गाव — | |
| प्रमाणवेळ | भाप्रवे (यूटीसी+५:३०) |
| जवळचे शहर | वेल्हे |
| जिल्हा | पुणे जिल्हा |
| भाषा | मराठी |
| सरपंच | |
| बोलीभाषा | |
| कोड • आरटीओ कोड | • एमएच/ |
साखर हे भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील पुणे जिल्ह्यातील वेल्हे तालुक्यातील एक गाव आहे.
हवामान
येथील सर्वसाधारण हवामान उष्ण व कोरडे आहे. हवामानातील बदलानुसार प्रत्येक वर्षात मुख्यतः तीन ऋतू असतात.मार्च ते मे पर्यंत उन्हाळा, जून ते ऑक्टोबर पर्यंत पावसाळा आणि नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी पर्यंत हिवाळा असतो. हिवाळ्यात शीतल वातावरण असते. तालुक्यातील वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान २५६० मिमी पर्यंत असते.
भौगोलिक स्थान आणि लोकसंख्या
साखर हे पुणे जिल्ह्यातल्या वेल्हे तालुक्यातील १९४ हेक्टर क्षेत्राचे गाव असून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात १५५ कुटुंबे व एकूण ७३७ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर पुणे ६० किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये ३७६ पुरुष आणि ३६१ स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे लोक ५७ असून अनुसूचित जमातीचे ३९ लोक आहेत.ह्या गावाचा जनगणना स्थल निर्देशांक ५५६६४४ [१] आहे.
साक्षरता
- एकूण साक्षर लोकसंख्या: ५१८ (७०.२८%)
- साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ३०२ (८०.३२%)
- साक्षर स्त्री लोकसंख्या: २१६ (५९.८३%)
शैक्षणिक सुविधा
गावात १ शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा, १ शासकीय प्राथमिक शाळा व १ शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक शाळा आहे. सर्वात जवळील माध्यमिक शाळा,उच्च माध्यमिक शाळा व पदवी महाविद्यालय विंझर येथे ४ किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अभियांत्रिकी महाविद्यालय नायगाव (नसरापूर जवळ) येथे २० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वैद्यकीय महाविद्यालय,व्यवस्थापन संस्था,पॉलिटेक्निक व अपंगांसाठी खास शाळा पुणे येथे ६० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यावसायिक प्रशिक्षण शाळा वेल्हे येथे १७ किलोमीटर अंतरावर आहे.
वैद्यकीय सुविधा (शासकीय)
सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र,प्राथमिक आरोग्य केंद्र, प्रसूति व बालकल्याण केंद्र,कुटुंबकल्याण केंद्र कंरजावाने येथे १७ किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात खाजगी पशुवैद्यकीय रुग्णालय आहे.
पिण्याचे पाणी
गावात शुद्धीकरण केलेल्या नळाच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.गावात न झाकलेल्या विहिरीच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात हॅन्डपंपच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.गावात नदी / कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.
स्वच्छता
गावात गटारव्यवस्था उपलब्ध नाही.सांडपाणी थेट जलनिस्सारण केंद्रात सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे. गावात सार्वजनिक स्वच्छता गृह उपलब्ध नाही.
संपर्क व दळणवळण
सर्वात जवळील पोस्ट ऑफिस १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.गावात दूरध्वनी उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. गावात मोबाईल फोन सुविधा उपलब्ध आहे.सर्वात जवळील इंटरनेट सुविधा १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील खाजगी कूरियर १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात शासकीय बस सेवा उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील राज्य महामार्ग ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. सर्वात जवळील जिल्यातील मुख्य रस्ता ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे.
बाजार व पतव्यवस्था
सर्वात जवळील एटीएम व व्यापारी बँक १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील सहकारी बँक १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात शेतकी कर्ज संस्था,स्वयंसहाय्य गट व रेशन दुकान उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील आठवड्याचा बाजार १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील कृषी उत्पन्न बाजार समिती १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.
आरोग्य
गावात एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे.गावात अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील आशा स्वयंसेविका १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील सार्वजनिक ग्रंथालय व सार्वजनिक वाचनालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वृत्तपत्र पुरवठा १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील विधानसभा मतदान केंद्र व जन्म व मृत्यु नोंदणी केंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.
ऐतिहासिक माहिती
छत्रपती शिवाजी महाराज आग्र्याहून सुटका करून २९ ऑगस्ट १६६६ या दिवशी किल्ले राजगडावर सुखरूप परत आले याच्या आंनदात जिजाऊ माँसाहेबानी या गावात हत्ती वरून साखर वाटली. तेव्हापासून या गावाचे नाव साखर पडले असा इतिहास आहे.
जमिनीचा वापर
साखर ह्या गावात जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):
- वन: ७
- बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: ७६
- लागवडीयोग्य पडीक जमीन: १
- पिकांखालची जमीन: ११०
- एकूण कोरडवाहू जमीन: १४
- एकूण बागायती जमीन: ९६
सिंचन सुविधा
सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):
- विहिरी / कूप नलिका: १०
- इतर: ४