संवैधानिक राजेशाही
संवैधानिक राजेशाही हा सरकारचा एक प्रकार आहे ज्यामध्ये देशाचा राष्ट्रप्रमुख एखादा राजा किंवा राणी असते व ज्यांचे अधिकार संविधानानाने ठरवले असतात. ह्याउलट संपूर्ण राजेशाही प्रकारच्या सरकार प्रकारामध्ये राजा/राणीला संपूर्ण कायदेशीय अधिकार असतात व ते कोणत्याही संविधानाला बांधिल नसतात.
बव्हंशी संवैधानिक राजेशाह्यांमध्ये देशाचा राज्यकारभार चालवण्याची जबाबदारी संसदेवर असते व राजा/राणीचे महत्त्व केवळ औपचारिक असते. पंतप्रधान हा सरकारप्रमुख असून राजकीय अधिकार त्याच्या हातात असतात.
राष्ट्रकुल क्षेत्रामधील सर्व देशांमध्ये संवैधानिक राजेशाही प्रकारचे सरकार अस्तित्वात आहे.
राजेशाही असलेले देश
देश | नवे संविधान | राजेशाही प्रकार | राजा/राणीची निवड |
---|---|---|---|
आंदोरा | 1993 | सह-प्रमुखता | |
अँटिगा आणि बार्बुडा | 1981 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
ऑस्ट्रेलिया | 1901 | संवैधानिक राजेशाही व संघीय सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |
बहामास | 1973 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
बार्बाडोस | 1966 | उज्ज्वल राज | वारसा हक्क |
बहरैन | 2002 | राजतंत्र | |
बेल्जियम | 1831 | राजतंत्र; | वारसा हक्क |
बेलीझ | 1981 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
भूतान | 2007 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
कंबोडिया | 1993 | राजतंत्र | सिंहासन समितीद्वारे निवड |
कॅनडा | 1867 | संवैधानिक राजेशाही व संघीय सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |
डेन्मार्क | 1953 | संवैधानिक राजेशाही व सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |
ग्रेनेडा | 1974 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
जमैका | 1962 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
जपान | 1946 | साम्राज्य | वारसा हक्क |
जॉर्डन | 1952 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
कुवेत | 1962 | अमिराती | वारसा हक्क |
लेसोथो | 1993 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
लिश्टनस्टाइन | 1862 | संपूर्ण व संवैधानिक राजेशाहीची मिसळ | |
लक्झेंबर्ग | 1868 | शाही डुची | |
मलेशिया | 1957 | संघीय राजेशाही | मलाय राज्यांच्या ९ वारसांमधून निवड केली जाते. |
मोनॅको | 1911 | Principality | |
मोरोक्को | 2011 | सांसदीय संवैधानिक राजेशाही | वारसा हक्क |
नेदरलँड्स | 1815 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
न्यूझीलंड | 1907 | संवैधानिक राजेशाही व सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |
नॉर्वे | 1814 | राजतंत्र | |
पापुआ न्यू गिनी | 1975 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
सेंट किट्स आणि नेव्हिस | 1983 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
सेंट लुसिया | 1979 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
सेंट व्हिन्सेंट आणि ग्रेनेडीन्स | 1979 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
सॉलोमन द्वीपसमूह | 1978 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
स्पेन | 1978 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
इस्वाटिनी | 1968 | राजतंत्र; संपूर्ण व संवैधानिक राजेशाहीची मिसळ | वारसा हक्क |
स्वीडन | 1974 | राजतंत्र | |
थायलंड | 1946 | संवैधानिक राजेशाही व सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |
टोंगा | 1970 | राजतंत्र | |
तुवालू | 1978 | राजतंत्र | वारसा हक्क |
संयुक्त अरब अमिराती | 1971 | निवडलेली राजेशाही | सात सुलतानांद्वारे राष्ट्राध्यक्षाची निवड केली जाते. |
युनायटेड किंग्डम | 1688 | संवैधानिक राजेशाही व सांसदीय लोकशाही | वारसा हक्क |