संभाषणात्मक वापरकर्ता इंटरफेस

संभाषण इंटरफेस (सीयूआय) हे संगणकांसाठी एक यूजर इंटरफेस आहे जो खऱ्या मनुष्यासह संभाषणाचे अनुकरण करतो. ऐतिहासिकदृष्ट्या, संगणक वापरकर्त्याच्या क्रिया संगणकाला समजणाऱ्या आज्ञामध्ये भाषांतर करण्यासाठी मजकूर-आधारित वापरकर्ता इंटरफेस आणि ग्राफिकल यूजर इंटरफेस (जीयूआय) (उदा. "बॅक" बटण दाबणे) वर अवलंबून आहे. संगणकीय क्रिया पूर्ण करण्याची प्रभावी यंत्रणा असताना, जीयूआय ^[१] शी संबंधित वापरकर्त्यासाठी एक शिक्षण गरज आहे. त्याऐवजी, वाक्यरचना आधारित इंटरफेस संगणकीय आदेशांऐवजी वापरकर्त्यास त्यांच्या सहज भाषेत संगणकाशी संवाद साधण्याची संधी "सीयूआय" उपलब्ध करतात.^[२]

हे करण्यासाठी, संभाषण इंटरफेस संगणकांना मानवी भाषेतून समजून घेण्यासाठी, त्यांचे विश्लेषण करण्यास आणि अर्थ समजण्यास नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया (एनएलपी) वापरतात. वर्ड प्रोसेसर सारखे न करता, NLP मानवी भाषेची रचना ग्राह्य धरते. (म्हणजे, म्हणजे अक्षरांची शब्द , शब्दांचे वाक्य आणि वाक्यामधली कल्पना किंवा हेतू जो वापरकर्ता सांगायचा  प्रयत्न करत आहे). मानवी भाषेचे अस्पष्ट स्वरूप पाहता मशीनसाठी वापरकर्त्याच्या विनंत्या योग्यरित्या स्पष्ट करणे कठीण करते, म्हणूनच आपण नैसर्गिक भाषा समजूत (एनएलयू) ^[३] कडे वळत आहे.

एनएलयु हे भावना विश्लेषण आणि संवादात्मक शोध करून प्रश्न चालू ठेवते आणि ह्या सगळ्यात संदर्भ जतन केला जातो. एनएलयू स्पेलिंग चुकांसारखी अरचनात्मक माहिती जी मानवी मेंदूला समजते ती हाताळण्यास मदत करते ^[४] . उदाहरणार्थ एनएलयूचा वापर करून वापरकर्ता अमेरिकेची लोकसंख्या माहित करून घेऊ शकतो. त्यानंतर वापरकर्त्याने "अध्यक्ष कोण आहे?" असे विचारले तर ते अमेरिकेच्या संदर्भात पुढचा शोध घेऊन उचित प्रतिसाद देईल.

संभाषणात्मक इंटरफेस हे ग्राहकांना कमी खर्चात प्रभावीपणे संबंधित माहिती पुरविण्यासाठी व्यवसायांसाठी एक उत्तम साधन म्हणून उदयास आले आहेत. सीयूआय तंत्रज्ञाना वापरकर्त्याला तांत्रिक गुंतागुंत वगळुन व नवीन गोष्टी न शिकता वापरकर्त्यास संबंधित माहितीचा वापर करण्यासाठीचा मार्ग खुला करून देते .

सध्या विविध प्रकारचे इंटरफेस ब्रँड आहेत. मुख्यतः संभाषणात्मक इंटरफेसच्या दोन मुख्य श्रेणी आहेत - आवाज सहाय्यक आणि चॅटबॉट्स .

आवाज सहाय्यक हा असा यूजर इंटरफेस आहे जो वापरकर्त्याला फक्त बोलून क्रिया करण्यासाठी मदत करतो . ऑक्टोबर २०११ मध्ये सादर झालेला, ॲपल सिरी व्यापकपणे स्वीकारल्या जाणाऱ्या पहिल्या आवाज सहाय्यकांपैकी एक होती. आयफोन वापरकर्ते फक्त बोलून सिरीचा माहिती मिळवण्यासाठी व क्रिया पूर्ण करण्यासाठी वापर करतात.

सिरीचा समावेश घरी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणांमध्ये झाल्यापासून व पुढील प्रगती मुळे वापरकर्ते आता गूगल होम आणि अ‍ॅमेझॉन इको वापरून त्यांचे घर स्मार्ट उपकरणांसोबत जोडून, विविध विविध प्रकारे वापर करण्याचा पर्याय उपलब्ध करू शकतात.

वापरकर्ते हे वापरून आता दिवे बंद करू शकतात, फोनमध्ये रिमाइंडर सेट करू शकतात आणि त्यांच्या मित्रांना तोंडी बोलुन कॉल करू शकतात.

संभाषण इंटरफेस ज्यांनी आवाज सहाय्यकाचा वापर करून ग्राहकांमधील आणि व्यवसायामधील घर्षण दूर केले आहे, त्यामुळे व्यवसायांसाठी ग्राहकांसोबत संवाद साधायला आणि हा प्रभावी व लोकप्रिय मार्ग निर्माण झाला आहे. ग्राहकांना आता त्यांच्या विविध खात्यांशी संबंधित यूजरनेम व पासवर्ड (सांकेतिक शब्द) लक्षात ठेवायची गरज नाही; ते फक्त त्यांच्या खात्याला गुगल किंवा अमेझॉन शी एकदाच जोडतात. आता असे दिवस गेले की आपल्याला एक साधा प्रश्न विचारण्यासाठी तासभर थांबावे लागेल.

चॅटबॉट हा संगणक वेब- किंवा मोबाइल-आधारित इंटरफेस आहे जो वापरकर्त्यास प्रश्न विचारून माहिती मिळवण्यासाठी मदत करतो. ही माहिती गूगल सहाय्यक चॅट विंडोमधल्या माहितीसारखी सामान्य असू शकते जी वापरकर्त्याला इंटरनेटवर शोध घेण्यास समर्थ करते किंवा ही एक विशिष्ट ब्रँड किंवा सेवा असू शकते जी वापरकर्त्यास त्यांच्या विविध खात्यांच्या स्थितीबद्दल माहिती मिळवून देते. त्यांची बॅकएंड प्रणाली आवाज सहाय्यकाप्रमाणेच कार्य करते व फ्रंटएन्ड माहिती दाखवण्यासाठी दृश्य इंटरफेसचा वापर करते.

हा इंटरफेस ज्या कंपन्यांना गुंतागुंतीचे व्यवहार करायचे आहेत त्यांच्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो कारण सूचना, खोल दुवे आणि ग्राफिक्स या सर्वांचा उपयोग उत्तर देण्यासाठी एकत्रितपणे केला जाऊ शकतो.

चॅटबॉट्स प्रश्नांची उत्तरे देणारी जटिलता बॅकएन्ड  प्रणालीच्या विकासावर अवलंबून असते. ज्या चाटबॉट्स मध्ये ठरलेली उत्तरे असतात त्यांना माहिती आणि कौशल्यांचा आधार कमी प्रमाणात असतो. मशीन लर्निंगचा फायदा करून चाटबॉट्स जास्त माहिती विकसित करतील आणि जास्त जटिल उत्तरे देतील. ^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2019)">उद्धरण आवश्यक</span> ]} बहुतेक वेळा कंपन्या त्यांच्याकडे येणाऱ्या सध्या प्रश्नांचा आणि व्यवहारांचा भर कमी करण्यासाठी चाटबॉट्सचा फायदा घेतात. हे चॅटबॉट्स वापरकर्त्यास मदत करण्याचा पर्याय उपलब्ध करतात, परंतु जर संभाषण खूपच गुंतागुंतीचे झाले तर ग्राहकांना त्याच चॅट विंडो मधून ते संभाषण  ग्राहक प्रतिनिधीकडे सोपवले जाते

• चॅटबॉट
• नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया
• नैसर्गिक भाषा समजून घेणे
• व्हॉईस कमांड डिव्हाइस
• व्हॉईस संगणन