लोकसभेचा अध्यक्ष
भारताच्या लोकसभेचे सभापती | |||
माध्यमे अपभारण करा | |||
विकिपीडिया | |||
प्रकार | पद | ||
---|---|---|---|
उपवर्ग | सभापती (लोकसभा) | ||
स्थान | भारत | ||
कार्यक्षेत्र भाग | भारत | ||
स्थापना |
| ||
| |||
भारताच्या लोकसभेचे सभापती हा भारतीय संसदेच्या लोकसभा ह्या कनिष्ठ सभागृहाचा सभापती आहे. प्रत्येक लोकसभेच्या पहिल्या अधिवेशनादरम्यान नवनिर्वाचित लोकसभा सदस्यांपैकी एकाची सभापतीपदी निवड केली जाते. लोकसभा सभापतीचा कार्यकाळ ५ वर्षाचा असून साधारणपणे तो सत्ताधारी पक्षाचाच सदस्य असतो. लोकसभेचे कामकाज सुरळीत चालवण्याची व शिस्त राखण्याची जबाबदारी सभापतीवर असते. कामकाजामध्ये सतत व्यत्यय आणणाऱ्या सदस्यांना तात्पुरते निलंबित करण्याचा हक्क देखील अध्यक्षाला आहे. लोकसभा सभापती लोकसभेपुढे अनेक विधायके व ठराव मांडतो व त्यावर चर्चा व मतदान घडवून आणतो.
सुमित्रा महाजन ह्या लोकसभेच्या माजी सभापती आहेत.ओम बिर्ला हे 17व्या लोकसभेचे विद्यमान अध्यक्ष.निवड बिनविरोध झाली.
लोकसभा अध्यक्षांची यादी
क्रम. | नाव | चित्र | कार्यकाळ | पक्ष | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
सुरुवात | शेवट | काळ | लोकसभा | ||||
1 | ग.वा. मावळणकर | — | 15 मे 1952 | 27 फेब्रुवारी 1956 | ३ वर्षे, २८८ दिवस | पहिली | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस |
2 | एम.ए. अय्यंगार | — | 8 मार्च 1956 | 10 मे 1957 | १ वर्ष, ६३ दिवस | ||
11 मे 1957 | 16 एप्रिल 1962 | ४ वर्षे, ३४० दिवस | दुसरी | ||||
3 | सरदार हुकम सिंग | — | 17 एप्रिल 1962 | 16 मार्च 1967 | ४ वर्षे, ३३३ दिवस | तिसरी | |
4 | नीलम संजीव रेड्डी | 17 मार्च 1967 | 19 जुलै 1969 | २ वर्षे, १२४ दिवस | चौथी | ||
5 | गुरदयाल सिंग धिल्लन | — | 8 ऑगस्ट 1969 | 19 मार्च 1971 | १ वर्ष, २२१ दिवस | ||
22 मार्च 1971 | 1 डिसेंबर 1975 | ४ वर्षे, २५४ दिवस | पाचवी | ||||
6 | बलीराम भगत | — | 15 जानेवारी 1976 | 25 March 1977 | १ वर्ष, ६९ दिवस | ||
(4) | नीलम संजीव रेड्डी | 26 मार्च 1977 | 13 जुलै 1977 | ० वर्षे, १०९ दिवस | सहावी | जनता पक्ष | |
7 | के.एस. हेगडे | 21 जुलै 1977 | 21 जानेवारी 1980 | २ वर्षे, १८४ दिवस | |||
8 | बलराम जाखड | 22 जानेवारी 1980 | 15 जानेवारी 1985 | ४ वर्षे, ३५९ दिवस | सातवी | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | |
16 जानेवारी 1985 | 18 डिसेंबर 1989 | ४ वर्षे, ३३६ दिवस | आठवी | ||||
9 | रवी रे | — | 19 डिसेंबर 1989 | 9 जुलै 1991 | १ वर्ष, २०२ दिवस | नववी | जनता दल |
10 | शिवराज पाटील | 10 जुलै 1991 | 22 मे 1996 | ४ वर्षे, ३१७ दिवस | दहावी | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | |
11 | पी.ए. संगमा | — | 23 मे 1996 | 23 मार्च 1998 | १ वर्ष, ३०४ दिवस | अकरावी | |
12 | जी.एम.सी. बालयोगी | — | 24 मार्च 1998 | 19 ऑक्टोबर 1999 | १ वर्ष, २०९ दिवस | बारावी | तेलुगू देसम पक्ष |
22 ऑक्टोबर 1999 | 3 मार्च 2002 | २ वर्षे, १३२ दिवस | तेरावी | ||||
13 | मनोहर जोशी | 10 मे 2002 | 2 जून 2004 | २ वर्षे, २३ दिवस | शिवसेना | ||
14 | सोमनाथ चॅटर्जी | — | 4 जून 2004 | 31 मे 2009 | ४ वर्षे, ३६१ दिवस | चौदावी | मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्ष |
15 | मीरा कुमार | 4 जून 2009 | 4 जून 2014 | ५ वर्षे, ० दिवस | पंधरावी | भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस | |
16 | सुमित्रा महाजन | ६ जून २०१४ | १७ जून २०१९ | ५ वर्षे, ११ दिवस | सोळावी | भारतीय जनता पक्ष | |
17 | ओम बिर्ला | १९ जून २०१९ | विद्यमान | ५ वर्षे, ७९ दिवस | सतवारी | भारतीय जनता पक्ष |