रत्‍नागिरी जिल्हा

रत्‍नागिरी जिल्हा रत्‍नागिरी जिल्हा
महाराष्ट्र राज्यातील जिल्हा
महाराष्ट्र मधील स्थान
देश	भारत
राज्य	महाराष्ट्र
विभागाचे नाव	कोकण विभाग
मुख्यालय	रत्‍नागिरी
तालुके	मंडणगड, दापोली, खेड, चिपळूण, गुहागर, संगमेश्वर, रत्‍नागिरी, लांजा, राजापूर
क्षेत्रफळ
- एकूण	८,२०८ चौरस किमी (३,१६९ चौ. मैल)
लोकसंख्या
-एकूण	१६,९६,७७७ (२००१)
-लोकसंख्या घनता	२०७ प्रति चौरस किमी (५४० /चौ. मैल)
-शहरी लोकसंख्या	११.३३%
-साक्षरता दर	६५.१३%
प्रशासन
-लोकसभा मतदारसंघ	रत्‍नागिरी-सिंधुदुर्ग
-विधानसभा मतदारसंघ	दापोली, गुहागर, चिपळूण, रत्‍नागिरी, राजापूर
-खासदार	विनायक राऊत
प्रमुख_शहरे	रत्‍नागिरी, चिपळूण
संकेतस्थळ

रत् नागिरी जिल्हा 

महाराष्ट्रातील जिल्हा
माध्यमे अपभारण करा
विकिपीडिया
प्रकार	भारतीय जिल्हे
स्थान	कोकण विभाग, महाराष्ट्र, भारत
राजधानी	रत्‍नागिरी
स्थापना	डिसेंबर ३१, इ.स. १८३२
लोकसंख्या	१६,१५,०६९ (इ.स. २०११)
क्षेत्र	८,२०८ km²
अधिकृत संकेतस्थळ
१७° ००′ ००″ N, ७३° ३०′ ००″ E
अधिकार नियंत्रण  Q1771768 व्हीआयएएफ ओळखण: 150135553 जीएनडी ओळखण: 4818006-3 एलसीसीएन ओळखण: n83150618 OpenStreetMap relation ID: 1986246 National Library of Israel J9U ID: 987007557394705171
रिसोनेंटेर पेटस्केन सखोलीया ओपनस्ट्रीट मॅप शोधक साधन विकिशूटमी चित्रित शोध

रत्‍नागिरी जिल्हा भारत देशातील महाराष्ट्र राज्याच्या ३६ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे. या जिल्ह्याच्या पश्चिमेस अरबी समुद्र, दक्षिणेस सिंधुदुर्ग जिल्हा, पूर्वेस सातारा जिल्हा, कोल्हापूर जिल्हा व सांगली जिल्हा तर उत्तरेस रायगड जिल्हा (जुने नाव कुलाबा जिल्हा) आहे. रत्‍नागिरी शहर हे या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. या जिल्ह्याची शहरी लोकसंख्या ११.३३% इतकी आहे.

हल्लीचा रत्‍नागिरी जिल्हा हा ब्रिटिश काळात आणि नंतरही उत्तर रत्‍नागिरी जिल्हा म्हणून ओळखला जात होता. हल्लीच्या सिंधुदुर्ग जिल्ह्याला दक्षिण रत्‍नागिरी जिल्हा म्हणत. दक्षिण रत्‍नागिरी जिल्ह्यात सावंतवाडी या संस्थानाचाही समावेश होता. सन १९८१ साली या जिल्ह्यांची नावे बदलली.

• पश्चिमेस अरबी समुद्र
• दक्षिणेस सिंधुदुर्ग जिल्हा
• पूर्वेस सातारा जिल्हा व सांगली जिल्हा व कोल्हापूर जिल्हा
• उत्तरेस रायगड जिल्हा

कोकणात मे महिन्यात सरासरीपेक्षा जास्त तापमान असेल.उष्णतेच्या लाटा नेहमीप्रमाणे असतील.^[१]

अंबा नदी, अर्जुना नदी, काजळी नदी, केव नदी, गड नदी, चोरद नदी, जगबुडी नदी, जोग नदी, नळकडी नदी, नारिंगी नदी, बोर नदी, भारजा नदी, मुचकुंदी नदी, मृदानी नदी, वाशिष्ठी नदी, शास्त्री नदी, शिव नदी, शुक नदी, वाघोटण नदी, सप्तलिंगी नदी, सावित्री नदी,

रत्‍नागिरी जिल्ह्यात खालील तालुके समाविष्ट आहेत:

1. गुहागर
2. खेड
3. चिपळूण
4. मंडणगड
5. दापोली तालुका
6. रत्‍नागिरी
7. राजापूर
8. लांजा
9. संगमेश्वर

रत्‍नागिरी ते कोल्हापूर (राष्ट्रीय महामार्ग २०४)

मुंबई ते कोचीन (राष्ट्रीय महामार्ग 66)

1. आंबडवे
2. गणपतीपुळे
3. गणेशगुळे
4. गुहागर
5. चिपळूण
6. जयगड
7. नाणीज
8. पावस
9. पूर्णगड
10. माचाळ
11. मार्लेश्वर
12. रत्‍नागिरी (शहर)
13. शेरीवली
14. संगमेश्वर
15. रसाळगड
16. महिपतगड

१. आंबोळगड

२. गोपाळगड

३. गोविंदगड

४. जंगली जयगड

५. जयगड

६. पालगड

७. पूर्णगड

८. भवानीगड

९. महिपतगड

१०. महीमंडणगड

११. यशवंतगड

१२. रत्‍नदुर्ग

१३. रसाळगड

१४. विजयगड

१५. सुवर्णदुर्ग

रत्‍नागिरी जिल्हा हापूस आंब्यांसाठी जगप्रसिद्ध आहे. आंब्याप्रमाणेच काजू, नारळ, फणस, आमसूल(रातांबा) इत्यादींची लागवड येथे केली जाते. तांदळाची शेती येथे प्रामुख्याने केली जाते

डॉ.बाळासाहेब सावंत कोकण कृषि विद्यापीठ,दापोली (स्थापना ;१८ मे १९७२) रत्‍नागिरी जिल्हा एक निसर्गरम्य व पर्यटन स्थळ म्हणून ओळखले जातो जिल्ह्याला लाभलेला समुद्रकिनारा व आजूबाजूची निसर्गरुपी डोंगररांग आहे त्याच्यामुळे रत्‍नागिरी येथे पर्यटक संपूर्ण जगातून येत असतात.

लोकसभा मतदारसंघ (१) : रत्‍नागिरी-सिंधुदुर्ग.

विधानसभा मतदारसंघ (५) : दापोली, गुहागर, चिपळूण, रत्‍नागिरी व राजापूर.

• महर्षी धोंडो केशव कर्वे
• महामहोपाध्याय पां वा. काणे
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
• लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक
• भागोजी कीर (यांच्या नावाचा रस्ता मुंबईत माहीम येथे आहे.)
• विनायक दामोदर सावरकर
• अनंत लक्ष्मण कान्हेरे
• मोरोपंत

• जिल्हा परिषद संकेतस्थळ

1. ^ महाराष्ट्र टाईम्स, गुरुवार दिनांक ०२ मे २०२४.