म्हसळा तालुका हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील रायगड जिल्ह्याचा एक तालुका आहे. म्हसळा राजापूरी खाडीच्या दक्षिणेस वसलेले आहे. पूर्वी हे व्यापारी केंद्र होते.
तालुक्यातील गावे
- अडी ठाकूर
- अडीमहाड खाडी
- आगरवाडा
- आंबेत
- बांदवाडी
- बानोटी
- भाबट
- भेकऱ्याचा कोंड
- चिचोंदे
- चिखलप
- चिरगाव
- दगडघूम
- देहेन (म्हसळा)
- देवघर (म्हसळा)
- देवघर कोंड
- ढोरजे
- गडाडाव
- गणेशनगर (म्हसळा)
- गौळवाडी (म्हसळा)
- घोणसे
- घुम
- गोंडघर
- जांभुळ (म्हसळा)
- कळसुरी
- कांदळवाडा
- कणघर
- केळते
- खामगाव (म्हसळा)
- खाणलोशी
- खरवते (म्हसळा)
- खारगाव बुद्रुक
- खारगाव खुर्द
- खारसई
- कोकबळ
- कोळे (म्हसळा)
- कोळवट
- कोणझारी
- कृष्णानगर (म्हसळा)
- कुडगाव
- कुडतुडी
- लेप (म्हसळा)
- लिपणी
- महम्मद खाणीखार
- मांडाठाणे
- मर्यामखार
- मेंदाडी
- मेंदाडीकोंड
- म्हासळा
- मोरवणे
- नेवारूळ
- निगडी (म्हसळा)
- पाभरे (म्हसळा)
- पाणवे
- पंदारे
- पांगलोळी
- पाष्टी
- पेढांबे (म्हसळा)
- फळसप
- रातिवणे
- रेवळी
- रोहिणीकोंड
- रुद्रावत
- साकळप
- सालविंदे
- सांदेरी
- सांगवाड
- सरवार
- सावर
- सोनघर (म्हसळा)
- सुरई (म्हसळा)
- तळवडे (म्हसळा)
- ताम्हाणे करंबे
- ताम्हाणे शिर्के
- ठाकरोळी
- तोंडसुरे
- तोराडी
- तुरुंबाडी
- विचारेवाडी
- वाघाव
- वांगणी (म्हसळा)
- वारळ
- वारवटणे
- वारणात
- वावे (म्हसळा)
इतिहास
टॉलेमीने (इ.स. १५०) मुसोपल्ली म्हणून ज्या गावाचा उल्लेख केला आहे तेच म्हसळे हे गाव असावे. [२]
तालुका – एक दृष्टीक्षेप
भौगोलिक स्थान | अक्षांक्ष | रेखांक्ष |
|---|
| १८' ते ३०'उ | ७३' to १०' पू |
सरासरी तापमान | अधिकतम | न्यूनतम |
|---|
| ३६° c | १६°c |
लोकसंख्या | पुरुष | स्त्रीया | एकूण |
|---|
| २७६५५ | ३२२५९ | ५९९१४ |
| ग्रामीण लोकसंख्या | ५००५९ |
| शहरी लोकसंख्या | ९८५५ |
साक्षरता | पुरुष | स्त्रीया | एकूण |
|---|
| ९१.६५% | ७३.६९% | ८१% |
| भौगोलिक क्षेत्र | ३११७० हेक्टर |
| लागवड लायक जमीन | १५९५२.४२ हेक्टर |
| वनाखालील जमीन | ४५९१.४९ हेक्टर |
| औद्योगिक क्षेत्र | १ (दास ऑफशोअर प्रा. लि.प्रमुख) |
| उद्योग | शेती, मासेमारी |
| महसूल मंडळ | 2 |
| तलाठी सजांची संख्या | १४ |
| गावांची संख्या | ८४ |
| ग्रामपंचायतींची संख्या | ३९ |
| नगरपंचायत / नगरपरिषदांची संख्या | १ |
| महानगरपालिकांची संख्या | ० |
| जिल्हा परिषदा गटांची संख्या | २ |
| पंचायत समिती गणांची संख्या | ४ |
| पोलीस स्टेशनची संख्या | १ |
| पोलीस आऊटपोस्टची संख्या | २ |
| प्राथमिक आरोग्य केंद्राची संख्या | ४ |
| ग्रामीण रुग्णालयांची संख्या | १ |
| उप जिल्हा रुग्णालयांची संख्या | ० |
शाळा-महाविद्यालये | शाळा/महाविद्यालये | शासकीय | खाजगी |
|---|
| प्राथमिक शाळा | ११२ | २ |
| माध्यमिक शाळा | निरंक | २४ |
| महाविद्यालय | निरंक | १ |
| औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था | १ | निरंक |
प्रमुख नद्या | अ.क्र. | नदीचे नांव | तालुक्यातील लांबी (कि.मी.) |
|---|
| १ | जानसईनदी | ११ किमी |
प्रमुख धरणे | अ.क्र. | धरणाचे नांव | साठा | वापराचे प्रयोजन |
|---|
| १ | पाभरा | १.७८७४ द.ल.घ.मी. | पिण्याचे पाणी |
| २ | मेंदडी | ११३.७ द.ल.घ.मी. | पिण्याचे पाणी |
| ३ | खरसई | १.८९०द.ल.घ.मी. | पिण्याचे पाणी |
| ४ | संदेरी | २.५० द.ल.घ.मी. | पिण्याचे पाणी |
राज्य महामार्ग | अ.क्र. | राज्य महामार्गाचे नांव | तालुक्यातील लांबी (कि.मी.) |
|---|
| १ | दीघी पुणे क्र.९८ | २५ किमी |
| २ | श्रीवर्धन-लोणेरे-पंढरपूर क्र. ९९ | ३५ किमी |
संदर्भ
१.https://villageinfo.in/ २.https://www.census2011.co.in/ ३.http://tourism.gov.in/ ४.https://www.incredibleindia.org/ ५.https://www.india.gov.in/topics/travel-tourism ६.https://www.mapsofindia.com/
- ^ [१]
- ^ चौधरी, डॉ. कि. का. रायगड जिल्हा (PDF). ३०.०१.२०२० रोजी पाहिले.