ब्रॉड गेज

रेल्वे गेज

आकारमानानुसार

किमान गेज   15 Inch 381 mm. (15 Inch) नॅरो गेज   600 मिमी, २ फूट 597 मिमी 600 मिमी 603 मिमी 610 मिमी (1 फूट 11+1⁄2 इंच) (1 फूट 11+5⁄8 इंच) (1 फूट 11+3⁄4 इंच) (2 फूट)   750 मिमी, बॉस्नियन गेज, २ फूट ६ इंच, 800 मिमी 750 मिमी 760 मिमी 762 मिमी 800 मिमी (2 फूट 5+1⁄2 इंच) (2 फूट 5+15⁄16 इंच) (2 फूट 6 इंच) (2 फूट 7+1⁄2 इंच)   स्वीडिश ३ फुटी, 900 मिमी, 3 फूट 891 मिमी 900 मिमी 914 मिमी (2 ft11+3⁄32 इंच) (2 फूट 11+7⁄16) (3 फूट)   मीटर गेज 1,000 मिमी (3 फूट 3+3⁄8 इंच)   ३ फूट ६ इंच 1,067 मिमी (3 फूट 6 इंच)   ४ फूट ६ इंच 1,372 मिमी (4 फूट 6 इंच)   प्रमाण गेज 1,435 मिमी (4 फूट 8+1⁄2 इंच) ब्रॉड गेज   रशियन गेज 1,520 मिमी 1,524 मिमी (4 फूट 11+27⁄32 इंच) (5 फूट)   आयरिश गेज 1,600 मिमी (5 फूट 3 इंच)   आयबेरियन गेज 1,668 मिमी (5 फूट 5+21⁄32 इंच)   भारतीय ब्रॉड गेज 1,676 मिमी (5 फूट 6 इंच)   अमेरिकन ६ फूट गेज 1,829 मिमी (6 फूट)   ब्रुनेल गेज 2,140 मिमी (7 फूट 1⁄4 इंच)

ब्रॉड गेज हा लोहमार्गांवरील अनेक रेल्वे गेजपैकी सर्वात रूंद गेज आहे. ह्या गेजमध्ये लोहमार्गाच्या दोन रूळांमधील अंतर १६७६ मिमी किंवा ५ फूट ६ इंच इतके असते. ब्रॉड गेज प्रामुख्याने भारतीय उपखंडावरील भारत, पाकिस्तान, नेपाळ, बांग्लादेश व श्रीलंका तसेच दक्षिण अमेरिका खंडातील आर्जेन्टिना व चिली ह्या देशांमध्ये वापरला जातो.

भारत देशात १८५० पूर्वी रेल्वे मालवाहतूक प्रमाण गेजमार्गे होत असे. परंतु ब्रिटिश राजवटीदरम्यान ग्रेट इंडियन पेनिनसुला रेलवे कंपनीची भारतामधील पहिली प्रवासी रेल्वे १८५३ साली मुंबई व ठाणे शहरांदरम्यान धावली. ह्या गाडीसाठी ब्रॉड गेजचा वापर करण्यात आला होता. त्यानंतर भारतभर ब्रॉड गेजचे मार्ग बांधले जाऊ लागले. आजच्या घडीला भारतीय रेल्वे पूर्णपणे ब्रॉड गेजवर धावते. बहुतेक सर्व नॅरो गेज व मीटर गेज लोहमार्ग ब्रॉड गेजमध्ये रूपांतरित करण्यात आले आहेत. परंतु दिल्ली मेट्रो व कोलकाता मेट्रोवरील काही मार्ग वगळता बहुतेक सर्व मेट्रो रेल्वेमार्ग मात्र प्रमाण गेज वापरतात.

विकिमीडिया कॉमन्सवर

ब्रॉड गेज

संबंधित संचिका आहेत