बालिंगे

बालिंगे हे महाराष्ट्रातील कोल्हापूर जिल्ह्यातल्या करवीर तालुक्यातील गाव आहे.

बालिंगे हे कोल्हापूर जिल्ह्यातल्या करवीर तालुक्यातील ४२२ हेक्टर क्षेत्राचे गाव असून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात ११६३ कुटुंबे व एकूण ५१५८ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर कोल्हापूर १० किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये २७०३ पुरुष आणि २४५५ स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे लोक ५९९ असून अनुसूचित जमातीचे ४१ लोक आहेत.ह्या गावाचा जनगणना स्थल निर्देशांक ५६७३८८ ^[१] आहे.

• एकूण साक्षर लोकसंख्या: ३९८१
• साक्षर पुरुष लोकसंख्या: २१८८ (८०.९५%)
• साक्षर स्त्री लोकसंख्या: १७९३ (७३.०३%)

गावात सहा शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा , चार शासकीय प्राथमिक शाळा ,एक खाजगी प्राथमिक शाळा आहे. गावात दोन शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक , एक शासकीय माध्यमिक व एक शासकीय उच्च माध्यमिक शाळा आहे. सर्वात जवळील पदवी महाविद्यालय कोल्हापूर येथे दहा किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अभियांत्रिकी महाविद्यालय, वैद्यकीय महाविद्यालय , व्यवस्थापन संस्था , पॉलिटेक्निक , व्यावसायिक प्रशिक्षण शाळा ,अनौपचारिक प्रशिक्षणकेंद्र व अपंगांसाठी खास शाळा कोल्हापूर येथे दहा किलोमीटर अंतरावर आहे.

सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र व प्राथमिक आरोग्य केंद्र दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात एक प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र आहे. सर्वात जवळील प्रसूति व बालकल्याण केंद्र, क्षयरोग उपचार केंद्र व ॲलोपॅथी रुग्णालय दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पर्यायी औषधोपचार रुग्णालय पाच ते दहा किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पशुवैद्यकीय रुग्णालय पाच किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. सर्वात जवळील फिरता दवाखाना पाच ते दहा किलोमीटर अंतरावर आहे.

गावात एक निवासी व बाह्यरुग्ण वैद्यकीय सुविधा आहे. गावात एक एमबीबीएस पदवीधर व एक इतर पदवीधर वैद्यक व्यवसायी आहे. गावात औषधाचे एक दुकान आहे.

गावात शुद्धीकरण केलेल्या नळाच्या पाण्याचा , विहिरीच्या पाण्याचा , हॅन्डपंपच्या पाण्याचा ,ट्यूबवेलच्या/बोअरवेलच्या तसेच नदी / कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.

गावात गटारव्यवस्था उघडी आहे. सांडपाणी थेट जलस्रोतांमध्ये सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे. गावात न्हाणीघर नसलेले सार्वजनिक स्वच्छता गृह उपलब्ध आहे.

गावात पोस्ट ऑफिस आहे. गावाचा पिन कोड ४१६०१० आहे. गावात सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र , मोबाईल फोन सुविधा व इंटरनेट सुविधा उपलब्ध आहे. गावात खाजगी कूरियर उपलब्ध आहे. गावात शासकीय बस सेवा उपलब्ध आहे. जवळील खाजगी बस सेवा पाच ते दहा किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील रेल्वे स्थानक दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात ऑटोरिक्षा व टमटम ,टॅक्सी व व्हॅन उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील ट्रॅक्टर पाच ते दहा किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.राज्य महामार्ग गावाला जोडलेला आहे. जिल्यातील मुख्य रस्ता व दुय्यम रस्ता गावाला जोडलेला आहे. सर्वात जवळील कच्चा रस्ता व डांबरी रस्ता पाच किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे.

सर्वात जवळील एटीएम पाच ते दहा किलोमीटर अंतरावर आहे.गावात व्यापारी बँक आहे. गावात सहकारी बँक उपलब्ध आहे. गावात शेतकी कर्ज संस्था आहे. गावात स्वयंसहाय्य गट उपलब्ध आहे.गावात रेशन दुकान उपलब्ध आहे.गावात मंडया/कायमचा बाजार उपलब्ध आहे.गावात आठवड्याचा बाजार उपलब्ध आहे.सर्वात जवळील कृषी उत्पन्न बाजार समिती दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

गावात एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे.गावात अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. गावात इतर पोषण आहार केंद्र उपलब्ध आहे. गावात आशा स्वयंसेविका उपलब्ध आहे.गावात समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय) उपलब्ध आहे. गावात क्रीडांगण उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील क्रीडांगण दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात खेळ/करमणूक केंद्र उपलब्ध नाही.सर्वात जवळील खेळ/करमणूक केंद्र दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.सर्वात जवळील चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र दहा किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.गावात सार्वजनिक ग्रंथालय उपलब्ध आहे. गावात सार्वजनिक वाचनालय आहे. गावात वृत्तपत्र पुरवठा आहे. गावात विधानसभा मतदान केंद्र उपलब्ध आहे. गावात जन्म व मृत्यु नोंदणी केंद्र उपलब्ध आहे.

प्रतिदिवस १६ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) घरगुती वापरासाठी, शेतीसाठी व व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे. प्रतिदिवस १८ तासांचा वीजपुरवठा हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस घरगुती वापरासाठी, शेतीसाठी व व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे.

बालिंगे गावाचा प्रस्तावित महापालिका हद्दवाढीत समावेश केला गेला आहे. परंतु येथील ग्रामस्थांचा याला विरोध आहे. गावाला किमान सुविधा पुरवा, मगच पुढील विकासाचे स्वप्न दाखवा असे येथील नागरिकांचे म्हणणे आहे.^[२] यावर विविध प्रकारची भूमिका घेतली गेली आहे. राजकीय पक्षही यात हिरीरीने उतरले आहेत.^[३] शहराच्या विकासासाठी ही हद्दवाढ अपरिहार्य आहे अशीही मांडणी केली जाते. पण केवळ हद्द वाढवून आधीच मेटाकुटीला आलेली महापालिका विकास म्हणजे काय करणार अशी शंका व्यक्त केली जात आहे.^[४]

हे गाव पंचगंगा नदीच्या काठावर वसले आहे. गावाचे सांडपाणी थेट नदीत मिसळत असल्याने तसेच वरच्या भागातील साखर उद्योग इ. मुळे दुषित पाणी पुरवठा होवून विविध आजारांना जनतेला सतत तोंड द्यावे लागते. या गावचा समावेश प्रदूषणाच्या रेड झोनमध्ये केलेला आहे.यासाठी कित्येक कोटी रकमेचे प्रस्ताव बनविले गेले आहेत, पण प्रत्यक्षात कृती झालेली नाही.^[५] पंचगंगा प्रदूषण नियंत्रणासाठी जिल्हा परिषदेने उपाययोजना ^[६] बनविण्यात आली असून त्यात या गावाचा समावेश केला आहे.

बालिंगे ह्या गावात जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: ५२
• फुटकळ झाडीखालची जमीन: ४.३१
• लागवडीयोग्य पडीक जमीन: ७
• पिकांखालची जमीन: ३५८.६९
• एकूण कोरडवाहू जमीन: ९०
• एकूण बागायती जमीन: २६८.६९

सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• विहिरी / कूप नलिका: ९०

बालिंगे या गावी पुढील वस्तूंचे उत्पादन होते ( महत्त्वाच्या उतरत्या अनुक्रमाने):ऊस, साखर