प्रचार

प्रचार (इंग्रजी: Propaganda) हा संप्रेषणाचा एक प्रकार आहे, ज्याचा उपयोग मुख्यतः प्रेक्षकांना प्रभावित करण्यासाठी किंवा कार्यसूची (अजेंडा) पुढे नेण्यासाठी केला जातो. असा प्रचार वस्तुनिष्ठ नसतो आणि यामध्ये विशिष्ट धारणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी निवडक तथ्ये सादर केली जातात. तसेच तर्कसंगत प्रतिसाद देण्याऐवजी भावनिक भाषा वापरली जाते. प्रचार हा विविध संदर्भांमध्ये आढळू शकतो.

२० व्या शतकात, इंग्रजी शब्द "प्रोपगंडा" हा बऱ्याचदा हाताळणीच्या दृष्टिकोनाशी संबंधित होता, परंतु ऐतिहासिकदृष्ट्या, प्रचार ही विशिष्ट मते किंवा विचारसरणींना प्रोत्साहन देणारी कोणत्याही सामग्रीची तटस्थ वर्णनात्मक संज्ञा आहे. ^{[१] [२]} समतुल्य गैर-इंग्रजी संज्ञा देखील मोठ्या प्रमाणात मूळ तटस्थ अर्थ टिकवून ठेवतात.

चित्रे, व्यंगचित्रे, पोस्टर्स, पॅम्प्लेट्स, चित्रपट, रेडिओ शो, टीव्ही शो आणि वेबसाइट्स यासह नवीन तंत्रज्ञानाचा शोध लागल्याने बदललेली सामग्री आणि प्रसारमाध्यमांची विस्तृत श्रेणी प्रचार संदेश देण्यासाठी वापरली जाते. अगदी अलीकडे, डिजिटल युगाने प्रचार प्रसारित करण्याच्या नवीन मार्गांना जन्म दिला आहे, उदाहरणार्थ, बॉट्स आणि अल्गोरिदम सध्या संगणकीय प्रचार आणि बनावट किंवा पक्षपाती बातम्या तयार करण्यासाठी आणि सोशल मीडियावर पसरवण्यासाठी वापरल्या जात आहेत.