पुलिकुलम गाय

पुलिकुलम हा एक शुद्ध भारतीय गोवंश असून हा मुख्यतः तामिळनाडू राज्यातील बैलांशी संबंधित असलेल्या जल्लीकट्टु खेळासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरल्या जात होता. जलीकट्टू खेळास सर्वोच्च न्यायालयाने इ.स. २०१४ मध्ये भारतात बंदीचा आदेश दिलेला आहे.^[१]

पुलिकुलम हे तामिळनाडू राज्यातील शिवगंगा जिल्ह्यातील एक गाव आहे. या गावात हा गोवंश मोठ्या प्रमाणावर आढळतो आणि यामुळेच या गावाच्या नावावरून या गोवंशाला सुद्धा पुलिकुलम असे म्हणतात. हा गोवंश अत्यंत शांत परंतु धाडसी असल्यामुळे, तसेच याची शिंगे धारदार असल्यामुळे 'कोणार' आणि 'थेवर' समुदायाने याचे जतन केले आहे. तमिळ भाषेत पुली म्हणजे वाघ आणि कुलम म्हणजे तळे. त्यावरून या गावाचे नाव पुलिकुलम असे पडले. या भागात वाघ पाणी पिण्यासाठी येत असत तेव्हा हा गोवंश वाघाशी अगदी निकराने लढत असे.^[२]

हा गोवंश तामिळनाडूच्या रामनाथपुरम, तिरुनेलवेली, शिवगंगा, मदुराई तसेच विरुधु नगर जिल्हात मोठ्या प्रमाणावर शेतीकामासाठी वापरला जातो.

हा गोवंश शरीराने मध्यम जाड आणि काटक असून बैलाचा रंग गडद राखाडी ते काळपट असतो. कपाळ, मान, वशिंड आणि चारही पाय गडद रंगाचे असतात. तुलनेने गाय फिकट राखाडी ते पांढरट राखाडी असते. या गोवंशाचे डोके मोठे असून फुगी आणि भारदस्त कपाळ असते. या गोवंशाचे शिंग मोठे टोकदार, मुळाशी जाड असून, प्रथम बाहेर वळून शेवटी टोकाशी थोडे आत वळलेले असतात. कान मध्यम, तिक्ष्ण, सावध आणि टोकदार असतात.

हा गोवंश मध्यम जाड आणि काटक असून तिक्ष्ण उन्हात सुद्धा मोकळ्या वातावरणात सहज टिकणारा आहे. याची रोगप्रतिकारक शक्ती सुद्धा उत्तम असून याची कमी काळजीत सहज जोपासना करता येते. राष्ट्रीय डेरी विकास बोर्डाच्या (NDDB) निकषानुसार हा मशागतीचा गोवंश म्हणून ओळखला जातो^[३]

भारतीय गायीच्या इतर विविध जातींची माहिती मिळवण्यासाठी येथे टिचकी द्या ― भारतीय गायीच्या विविध जाती

• भारतीय गाय
• कंपोस्ट खत
• जनावरांचे वजन मोजणे
• जनावरांचा चारा

• Department of Animal Husbandry, Dairying & Fisheries, Government of India, New Delhi
• ICAR-Indian Agricultural Research Institute
• Cattle — Breeds of Livestock, Department of Animal Science
• Zebu Cattle of India and Pakistan. An FAO Study Prepared by N.R. Joshi ... and R.W. Phillips. [With Illustrations.]