निरूळ

निरूळ महाराष्ट्राच्या हे रत्‍नागिरी जिल्ह्यातल्या रत्‍नागिरी तालुक्यातील गाव आहे.

या गावाचे क्षेत्रफळ ११३५.४९ हेक्टर असून २०११ च्या जनगणनेनुसार ह्या गावात १९९ कुटुंबे व एकूण ७७२ लोकसंख्या आहे. ह्याच्या सर्वात जवळचे शहर रत्‍नागिरी २० किलोमीटर अंतरावर आहे. यामध्ये ३६८ पुरुष आणि ४०४ स्त्रिया आहेत. यामध्ये अनुसूचित जातीचे दोनजण आहेत. या गावाचा जनगणना स्थल निर्देशांक ५६५६३७ आहे.^[१] आहे.

• एकूण साक्षर लोकसंख्या: ५७७
• साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ३०४ (८२%)
• साक्षर स्त्री लोकसंख्या: २७३ (६८%)

पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व अनेकदा सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे भातशेती, नागलीशेती केली जाते.

गावात एक शासकीय पूर्व-प्राथमिक शाळा,एक शासकीय प्राथमिक शाळा व एक शासकीय कनिष्ठ माध्यमिक शाळा आहे. सर्वात जवळील माध्यमिक शाळा व उच्च माध्यमिक शाळापावस येथे ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पदवी महाविद्यालय रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अभियांत्रिकी महाविद्यालय रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वैद्यकीय महाविद्यालय रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यवस्थापन संस्था रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पॉलिटेक्निक रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यावसायिक प्रशिक्षण शाळा रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अनौपचारिक प्रशिक्षणकेंद्र रत्‍नागिरी येथे १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील अपंगांसाठी खास शाळा पावस येथे ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.

सर्वात जवळील सामूहिक आरोग्य केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य केंद्र५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.सर्वात जवळील प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.सर्वात जवळील प्रसूति व बालकल्याण केंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळचे क्षयरोग उपचार केंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील ॲलोपॅथी रुग्णालय ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.सर्वात जवळील पर्यायी औषधोपचार रुग्णालय ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. सर्वात जवळील दवाखाना ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पशुवैद्यकीय रुग्णालय ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील फिरता दवाखाना १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील कुटुंबकल्याण केंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे.

गावात शुद्धीकरण न केलेल्या नळाच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात न झाकलेल्या विहिरीच्या पाण्याचा पुरवठा आहे. गावात झऱ्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.गावात नदी / कालव्याच्या पाण्याचा पुरवठा आहे.

गावात गटारव्यवस्था उपलब्ध नाही. सांडपाणी थेट जलनिस्सारण केंद्रात सोडले जाते. या क्षेत्राचा संपूर्ण स्वच्छता अभियानात समावेश आहे.

सर्वात जवळील पोस्ट ऑफिस ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील पोस्ट व तार ऑफिस ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. गावात दूरध्वनी उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील सार्वजनिक दूरध्वनी केंद्र ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे.गावात मोबाईल फोन सुविधा उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील इंटरनेट सुविधा १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील खाजगी कूरियर १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. गावात शासकीय बस सेवा उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील खाजगी बस सेवा १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील रेल्वे स्थानक १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील ऑटोरिक्षा, टॅक्सी व व्हॅन ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील ट्रॅक्टर १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील राष्ट्रीय महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील राज्य महामार्ग १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील जिल्यातील मुख्य रस्ता १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. जिल्ह्यातील दुय्यम रस्ता गावाला जोडलेला आहे.

सर्वात जवळील एटीएम १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील व्यापारी बँक १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील सहकारी बँक ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील शेतकी कर्ज संस्था ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे. गावात स्वयंसहाय्य गट उपलब्ध आहे. गावात रेशन दुकान उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील मंडया/कायमचा बाजार १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील आठवड्याचा बाजार १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील कृषी उत्पन्न बाजार समिती १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे.

गावात एकात्मिक बाल विकास योजना (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. गावात अंगणवाडी (पोषण आहार केंद्र) उपलब्ध आहे. गावात इतर पोषण आहार केंद्र उपलब्ध आहे. सर्वात जवळील आशा स्वयंसेविका १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील समाज भवन (टीव्ही सह/शिवाय)१० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील क्रीडांगण १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील खेळ/करमणूक केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील चित्रपटगृह / व्हिडिओ केंद्र १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील सार्वजनिक ग्रंथालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील सार्वजनिक वाचनालय १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील वृत्तपत्र पुरवठा १० किलोमीटरहून जास्त अंतरावर आहे. सर्वात जवळील विधानसभा मतदान केंद्र ५ ते १० किलोमीटर अंतरावर आहे. सर्वात जवळील जन्म व मृत्यु नोंदणी केंद्र ५ किलोमीटरहून कमी अंतरावर आहे.

१९ तासांचा वीजपुरवठा उन्हाळ्यात (एप्रिल-सप्टेंबर) व हिवाळ्यात (ऑक्टोबर-मार्च) प्रतिदिवस घरगुती वापरासाठी, शेतीसाठी व व्यापारी वापरासाठी उपलब्ध आहे.

निरूळ ह्या गावात जमिनीचा वापर खालीलप्रमाणे होतो (हेक्टरमध्ये क्षेत्रफळ):

• बिगरशेती वापरात असलेली जमीन: १३.१८
• ओसाड व लागवडीला अयोग्य जमीन: ४१.३
• फुटकळ झाडीखालची जमीन: ५८.५८
• लागवडीयोग्य पडीक जमीन: २८.४
• सद्यस्थितीतील पडीक जमीन: ३.६
• पिकांखालची जमीन: ९९०.४३
• एकूण बागायती जमीन: ९९०.४३

सिंचनाचे स्रोत खालीलप्रमाणे आहेत.

• विहिरी / कूप नलिका: ५

रत्‍नागिरी शहराच्या पूर्वेला २० किमी.वर असलेले निरूळ हे गाव निसर्गाने समृद्ध आहे. बारमाही वाहणाऱ्या नदीच्या काठावरील हे गाव पर्यटकांसाठी एक वरदान आहे. पशुतिनाथाचा संदर्भ असलेल्या आख्यायिका व त्याच्याशी निगडित पुराणकालीन मंदिरे येथे लक्ष वेधून घेतात. त्या पैकी सांब मंदिर एक आहे.

गावातील शिमगा हा विशेष सण आहे.^[२]

निरूळ या गावी पुढील वस्तूंचे उत्पादन होते (महत्त्वाच्या उतरत्या अनुक्रमाने): आंबा, काजू, नारळ