देवणी गाय

देवणी गाय हा एक भारतीय गोवंश असून लातूर जिल्ह्यातील देवणी तालुक्यात जास्त प्रसिद्ध आहे. ही गाय लातूर, उस्मानाबाद, परभणी सह कर्नाटकातील बिदर मध्ये मोठ्या प्रमाणात आढळते. यांची दूध देण्याची क्षमता १०-१५ लिटर प्रतिदिन असून शेतीकामासाठी बैल पण उपयुक्त आहे.^[१]

देवणी गाय ही पाळीव जनावराची जात मुख्यतः कर्नाटक आणि महाराष्ट्र राज्यातील काही जिल्ह्यात पाळले जाते. उत्तम दूध उत्पादन आणि शेताची नांगरणी यासाठी प्रसिद्ध असलेल्या देवणी जातीला सध्या अस्तित्वात असलेल्या गुरांची दुहेरी हेतू असलेली जात मानली जाते. तेलंगणा, कर्नाटक व महाराष्ट्रातील शेजारचे जिल्हयामध्ये देखील ह्या गाईची मागणी आणि पोहोच वाढत आहे. देवणीची सामान्य वैशिष्ट्ये म्हणजे, व्यापक आणि रुंद कान, गुळगुळीत आणि मऊ त्वचा. या देवणी जातीच्या गायी अतिशय संवेदनशील असतात. सामान्यतः देवणी गाई कमी दूध देतात पण कधीकधी दिवसाला दहा लिटर देखील देऊ शकतात. एवढी क्षमता ह्या जातीच्या गायीमध्ये दिसून येते. देवणी आज भारतीय जातींमध्ये सर्वात वेगाने विकसित होणाऱ्या जातींपैकी एक आहे.

• भारतीय गाय