तिसरे रघूजी भोसले - मराठी विकिपीडिया

इ.स. १८०३ ते १८५३ हा सुमारे ५० वर्षांचा काळ नागपूरच्या भोसले घराण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. याच काळात सार्वभौम असलेल्या नागपूर राज्याने इंग्रजांचे मांडलिकत्व पत्करले. भोसल्यांना आपल्या राज्याचा बराचसा प्रदेश इंग्रजांना द्यावा लागला. सरतेशेवटी इ.स. १८५३ मध्ये नागपूरचे राज्य इंग्रजी राजवटीने खालसा केले.

इतिहास

इ.स. १८०३ मध्ये,दुसऱ्या इंग्रज मराठा युद्धाचे दरम्यान,राजे रघुजी द्वितीय यांना, मराठ्यांच्या पराजयामुळे वऱ्हाड, ओडिशा इत्यादी प्रांत इंग्रजांना सोडून द्यावे लागले.परंतु त्यांनी नागपूरचे स्वातंत्र्य अबाधित ठेवले.सन १८१६ मध्ये, त्यांच्या मृत्यु नंतर,इंग्रजांनी या राज्यासाठी राजकारण केले.

नागपूर-संबंधित विषय
इतिहास	गोंड • भोसले • तिसरे रघूजी भोसले • बख्तबुलंद शाह • नागपूर राज्य • नागपूर प्रांत • मध्य प्रांत • सेंट्रल प्रॉव्हिंसेस व बेरार • सिताबर्डीचा किल्ला • नामांतर आंदोलन • नागपूर करार
भूगोल	नाग नदी • गोरेवाडा तलाव • अंबाझरी तलाव • फुटाळा तलाव • गांधीसागर • सोनेगाव तलाव
प्रशासन	नामपा • नासुप्र • नागपूर जिल्हा • नागपूर विभाग • नागपूर पोलिस
शिक्षण	रातुम विद्यापीठ • व्हीएनआयटी • डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर विधी महाविद्यालय, नागपूर • नागपूरातील शैक्षणिक संस्थांची यादी
आकर्षणे	दीक्षाभूमी • महाराजबाग • रामण विज्ञान केंद्र • नामांतर शहीद स्मारक • गोंड राजाचा किल्ला • अजबबंगला
वाहतूक व आधारभूत संरचना	डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ • मिहान • नागपूर रेल्वे स्थानक • नागपूर मेट्रो • कोराडी औष्णिक विद्युत प्रकल्प • खापरखेडा औष्णिक विद्युत प्रकल्प
प्रसिद्ध घटना	१९२७ च्या नागपूर दंगली • गोवारी चेंगराचेंगरी
उद्योग	बैद्यनाथ गट • दिनशॉ • हल्दिराम • इंडोरामा • महिंद्र व महिंद्र • परसिस्टंट सिस्टीम्स • विको • पूर्ती उद्योग समूह
मतदार संघ	नागपूर (लोकसभा मतदारसंघ) • नागपूर पूर्व विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर मध्य विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर दक्षिण विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर दक्षिण पश्चिम विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर उत्तर विधानसभा मतदारसंघ • नागपूर पदवीधर मतदार संघ
वैशिष्ट्ये	झेंडा सत्याग्रह • नागपुरी संत्री • मारबत व बडग्या • मानवी वाघ • सेवाग्राम एक्सप्रेस • तान्हा पोळा • अंबाझरी आयुध निर्माणी