डांगी गाय

डांगी गाय हा एक भारतीय गोवंश असून महाराष्ट्रातील नाशिक व अहमदनगर जिल्ह्यात प्रामुख्याने आढळतो.^[१] यांची दूध देण्याची क्षमता ही जवळपास ६ लिटर (एका वेळेचे) पर्यंत असून शेतीकामासाठी बैल उपयुक्त आहे. ही प्रतिकूल परिस्थितीत उत्तम टिकणारी गाय आहे.^[२] ठाणे जिल्हा देखील जवळ असल्याने त्या भागात देखील या गाई पाहायला मिळतात.

या गोवंशामध्ये संपूर्ण पांढऱ्या रंगावर काळे लहान आकाराचे गोल ठिपके असतात. मस्तक रुंद असून शिंगे लहान, गोलाकार असतात तर डोळे काळे, पाणीदार असतात.

जास्त पावसाच्या प्रदेशात यांची कार्यक्षमता टिकून राहते. यांच्या कातडीवर तेलकट स्त्राव पसरलेला असल्याने पाण्यापासून अपाय होत नाही.^[३] काटक आणि ताकदवान असल्यामुळे या जातीच्या गायी डोंगरात जाऊन चरतात.^[४] नाशिक भागात ५०/१०० गायीचे कळप रानात चरायला जाणारे मोठे प्रमाणात पाहायला मिळतात.

बैल शेतीकामाला पण चालतो. चिखलात देखील गाडी ओढण्याचे काम चांगले करतो. तुकतूकीत कात असल्याने पाणी अंगावर राहत नाही, ओझे वाहण्यासाठी पक्का मेहनतीचा बैल म्ह्णून या गोवंशाची एक वेगळी ओळख आहे.

उत्तर महाराष्ट्र

• भारतीय गाय