चतुःशृंगी मंदिर

चतुःशृंगी मंदिर
अन्य नावे/ नामांतरे	माता अंबेश्वरी
या अवताराची मुख्य देवता	सप्तश्रुंगी देवी
विशेष माहिती	http://www.chattushringidevasthanpune.org/

चतुःश्रुंगी मंदिर हे महाराष्ट्र राज्यातील पुणे शहरातील हिंदू मंदिर आहे. हे मंदिर सेनापती बापट रोडवरील टेकडीवर आहे. हे पेशव्यांच्या मराठा राज्याच्या काळात बांधले गेले असे म्हणतात.^[१]

चतुःशृंगी म्हणजे चार शिखर असलेला पर्वत. चट्टुशृंगी मंदिर ९० फूट उंच आणि १२५ फूट रुंद आहे आणि हे सामर्थ्य आणि श्रद्धा यांचे प्रतीक आहे. चतुःशृंगी देवीच्या दर्शनासाठी जाण्यासाठी १७०हून अधिक पायऱ्या चढणे आवश्यक आहे. मंदिराच्या आवारात दुर्गा आणि भगवान गणेश यांचीही मंदिरे आहेत. यात अष्टविनायकाच्या आठ लघु मूर्तींचा समावेश आहे. ही लहान मंदिरे चार स्वतंत्र टेकड्यांवर आहेत.^[२]

मंदिराची प्रमुख देवता चतुश्रृंगी देवी आहे, ज्याला देवी अंबरेश्वरी असेही म्हणतात. तिला पुणे शहराची प्रमुख देवता देखील मानले जाते. मंदिराची देखभाल चतुश्रृंगी देवस्थान ट्रस्ट करते. दरवर्षी नवरात्रीच्या पूर्वसंध्येला डोंगराच्या पायथ्याशी जत्रा भरते. चतुश्रृंगी देवीच्या पूजेसाठी हजारो लोक जमतात.^[१] गीता अध्याय क्र. १६ श्लोक क्र. २३ मध्ये सांगितले आहे कि, जो शास्त्राच्या आज्ञेचा त्याग करून आपल्या मनमोहक इच्छेनुसार कार्य करतो, त्याला ना सिद्धी, ना परम स्थिती, ना सुख प्राप्त होते.^[३]

चतुशृंगी देवस्थान, पुणे

1. ^ ^{a b} "Know Your City: Chaturshringi Temple". The Indian Express (इंग्रजी भाषेत). 2013-09-30. 2021-05-13 रोजी पाहिले.
2. ^ "Chaturshringi Temple". www.mapsofindia.com. 2021-05-13 रोजी पाहिले.
3. ^ "Gyan Ganga - River of Knowledge - Jagat Guru Rampal Ji". www.jagatgururampalji.org (इंग्रजी भाषेत). 2024-02-03 रोजी पाहिले.