Jump to content

कर्नाटकमधील जिल्हे

भारताच्या कर्नाटक राज्यात ३१ जिल्ह्यांचा समावेश होतो, त्यांची ४ प्रशासकीय विभागांमध्ये विभागणी करण्यात आली आहे. राज्यामध्ये भौगोलिकदृष्ट्या 3 प्रमुख प्रदेश आहेत: करावलीचा किनारी प्रदेश, पश्चिम घाटाचा समावेश असलेला डोंगराळ मालेनाडू प्रदेश आणि दख्खनच्या पठाराच्या मैदानाचा समावेश असलेला बायलुसेमी प्रदेश.

इतिहास

1956 मध्ये म्हैसूर आणि कूर्ग ही पूर्वीची राज्ये बॉम्बे, हैदराबाद आणि मद्रास या पूर्वीच्या राज्यांतील कन्नड भाषिक जिल्ह्यांमध्ये विलीन करून म्हैसूर राज्याची निर्मिती करण्यात आली. बेंगळुरू, कोलार, तुमाकुरु, मंड्या, म्हैसूर, हसना, चिक्कमगालुरू, शिवमोग्गा, चित्रदुर्ग आणि बल्लारी या दहा जिल्ह्यांचे एकत्रित म्हैसूर राज्य बनले होते जे 1953 मध्ये मद्रास राज्यातून म्हैसूरला हस्तांतरित करण्यात आले होते, जेव्हा आंध्र प्रदेश हे नवीन राज्य होते. मद्रासच्या उत्तर जिल्ह्य़ातून निर्माण झाले. कूर्ग राज्य हा कोडागु म्हणून ओळखला जाणारा जिल्हा बनला, दक्षिण कन्नड मद्रास राज्यातून, उत्तरा कन्नड, धारवाडा, बेलगावी आणि विजयपुरा बॉम्बे राज्यातून हस्तांतरित करण्यात आले. हैदराबाद राज्यातील बिदर, कलबुर्गी आणि रायचुरु. 1973 मध्ये राज्याचे नाव बदलून कर्नाटक हे नवीन नाव ठेवण्यात आले.

  • 15 ऑगस्ट 1986 रोजी मुख्यमंत्री रामकृष्ण हेगडे यांच्या प्रशासनाने पूर्वीच्या बेंगळुरूपासून बेंगळुरू ग्रामीण आणि बेंगळुरू शहरी या दोन जिल्ह्यांची निर्मिती केली.
  • 25 ऑगस्ट 1997 रोजी मुख्यमंत्री जे. एच. पटेल यांच्या प्रशासनाने नवीन सात जिल्ह्यांची निर्मिती केली.
  1. म्हैसूरपासून चामराजनगर
  2. चित्रदुर्ग, बल्लारी आणि शिवमोग्गा यांच्यापासून दावणगेरे
  3. विजयपुरापासून बागलकोट
  4. धारवाडपासून गदगा आणि हावेरी ही दोन जिल्हे
  5. दक्षिण कन्नडपासून उडुपी
  6. रायचुरु पासून कोपला
  • 21 जून 2007 रोजी मुख्यमंत्री एच.डी. कुमारस्वामी यांच्या प्रशासनाने बंगळुरू ग्रामीणपासून रामनगर तर कोलारपासून चिक्कबल्लापुरा या दोन जिल्ह्यांची निर्मिती केली.

प्रशासकीय रचना

बेळगांव विभागबंगळूर विभागगुलबर्गा विभागमैसूर विभाग

जिल्ह्याची यादी

क्र. नाव कोड स्थापना मुख्यालयक्षेत्रफळ (किमी२) लोकसंख्या (२०११) नकाशा
१ उडुपीUD 25 August 1997[२]उडुपी३,८८० चौ. किमी (१,५०० चौ. मैल) 1,177,361 ३२९ /चौ. किमी (८५० /चौ. मैल)
२ उत्तर कन्नडUK 1 नोव्हेंबर 1956 कारवार१०,२९१ चौ. किमी (३,९७३ चौ. मैल) 1,437,169 १४० /चौ. किमी (३६० /चौ. मैल)
३ कोडागुKD 1 नोव्हेंबर 1956 मडिकेरी४,१०२ चौ. किमी (१,५८४ चौ. मैल) 554,519 १३५ /चौ. किमी (३५० /चौ. मैल)
४ कोप्पळKP 24 August 1997[२]कोप्पळ७,१८९ चौ. किमी (२,७७६ चौ. मैल) 1,389,920 २५० /चौ. किमी (६५० /चौ. मैल)
५ कोलारKL 1 नोव्हेंबर 1956 कोलार३,९६९ चौ. किमी (१,५३२ चौ. मैल)[३]1,536,401 ३८६ /चौ. किमी (१,००० /चौ. मैल)
६ गदगGA 24 August 1997[२]गदग४,६५६ चौ. किमी (१,७९८ चौ. मैल) 1,064,570 २२९ /चौ. किमी (५९० /चौ. मैल)
७ गुलबर्गाGU 1 नोव्हेंबर 1956 गुलबर्गा१०,९५१ चौ. किमी (४,२२८ चौ. मैल) 2,566,326 २३४ /चौ. किमी (६१० /चौ. मैल)
८ चामराजनगरCJ 15 August 1997[२]चामराजनगर५,१०१ चौ. किमी (१,९७० चौ. मैल) 1,020,791 १८१ /चौ. किमी (४७० /चौ. मैल)
९ चिकबल्लपूर10 सप्टेंबर 2007[२]चिकबल्लपूर४,५२४ चौ. किमी (१,७४७ चौ. मैल)[४]1,255,104 २९६ /चौ. किमी (७७० /चौ. मैल)
१० चिकमगळूरCK 1 नोव्हेंबर 1956 चिकमगळूर७,२०१ चौ. किमी (२,७८० चौ. मैल) 1,137,961 १५८ /चौ. किमी (४१० /चौ. मैल)
११ चित्रदुर्गCT 1 नोव्हेंबर 1956 चित्रदुर्ग८,४४० चौ. किमी (३,२६० चौ. मैल) 1,659,456 १९७ /चौ. किमी (५१० /चौ. मैल)
१२ तुमकुर TU 1 नोव्हेंबर 1956 तुमकुर १०,५९७ चौ. किमी (४,०९२ चौ. मैल) 2,678,980 २५३ /चौ. किमी (६६० /चौ. मैल)
१३ दक्षिण कन्नडDK 1 नोव्हेंबर 1956 मंगळूर४,५६० चौ. किमी (१,७६० चौ. मैल) 2,089,649 ४३० /चौ. किमी (१,१०० /चौ. मैल)
१४ दावणगेरेDA 15 August 1997[२]दावणगेरे५,९२४ चौ. किमी (२,२८७ चौ. मैल) 1,945,497 ३२८ /चौ. किमी (८५० /चौ. मैल)
१५ धारवाडDH 1 नोव्हेंबर 1956 धारवाड४,२६० चौ. किमी (१,६४० चौ. मैल) 1,847,023 ४३४ /चौ. किमी (१,१२० /चौ. मैल)
१६ बंगळूर ग्रामीणBR 15 August 1986[५]बंगळूर२,२५९ चौ. किमी (८७२ चौ. मैल) 990,923 ४३१ /चौ. किमी (१,१२० /चौ. मैल)
१७ बंगळूर नागरी BN 1 नोव्हेंबर 1956 बंगळूर२,१९० चौ. किमी (८५० चौ. मैल) 9,621,551 ४,३८१ /चौ. किमी (११,३५० /चौ. मैल)
१८ बागलकोटBK 15 ऑगस्ट 1997[२]बागलकोट६,५७५ चौ. किमी (२,५३९ चौ. मैल) 1,889,752 २८८ /चौ. किमी (७५० /चौ. मैल)
१९ बीदरBD 1 नोव्हेंबर 1956 बीदर५,४४८ चौ. किमी (२,१०३ चौ. मैल) 1,703,300 ३१३ /चौ. किमी (८१० /चौ. मैल)
२० बेल्लारी BL 1 नोव्हेंबर 1956 बेल्लारी ८,४५० चौ. किमी (३,२६० चौ. मैल) 2,452,595 २९० /चौ. किमी (७५० /चौ. मैल)
२१ बेळगाव BG 1 नोव्हेंबर 1956 बेळगाव १३,४१५ चौ. किमी (५,१८० चौ. मैल) 4,779,661 ३५६ /चौ. किमी (९२० /चौ. मैल)
२२ मंड्याMA 1 नोव्हेंबर 1956 मंड्या४,९६१ चौ. किमी (१,९१५ चौ. मैल) 1,805,769 ३६४ /चौ. किमी (९४० /चौ. मैल)
२३ म्हैसूर MY 1 नोव्हेंबर 1956 म्हैसूर ६,८५४ चौ. किमी (२,६४६ चौ. मैल) 3,001,127 ४७६ /चौ. किमी (१,२३० /चौ. मैल)
२४ यादगीर30 डिसेंबर 2009 यादगीर५,२७३ चौ. किमी (२,०३६ चौ. मैल) 1,174,271 २२३ /चौ. किमी (५८० /चौ. मैल)
२५ रायचूरRA 1 नोव्हेंबर 1956 रायचूर६,८२७ चौ. किमी (२,६३६ चौ. मैल) 1,928,812 २२८ /चौ. किमी (५९० /चौ. मैल)
२६ रामनगर10 September 2007[२]रामनगर ३,५५६ चौ. किमी (१,३७३ चौ. मैल) 1,082,636 ३०८ /चौ. किमी (८०० /चौ. मैल)
२७ विजापूरBJ 1 नोव्हेंबर 1956 विजापूर१०,४९४ चौ. किमी (४,०५२ चौ. मैल) 2,177,331 २०७ /चौ. किमी (५४० /चौ. मैल)
२८ विजयनगरVN 18 नोव्हेंबर 2020 होस्पेट
२९ शिमोगाSH 1 नोव्हेंबर 1956 शिमोगा८,४७७ चौ. किमी (३,२७३ चौ. मैल) 1,752,753 २०७ /चौ. किमी (५४० /चौ. मैल)
३० हसन HS 1 नोव्हेंबर 1956 हसन ६,८१४ चौ. किमी (२,६३१ चौ. मैल) 1,776,421 २६१ /चौ. किमी (६८० /चौ. मैल)
३१ हावेरीHV 24 August 1997[२]हावेरी४,८२३ चौ. किमी (१,८६२ चौ. मैल) 1,597,668 ३३१ /चौ. किमी (८६० /चौ. मैल)

हे सुद्धा पहा

संदर्भ

  1. ^ "'विजयनगर' कर्नाटकातील ३१ वा जिल्हा; बळ्ळारी जिल्ह्याचे विभाजन". सनातन प्रभात (इंग्रजी भाषेत). 2020-11-20. 2022-05-12 रोजी पाहिले.
  2. ^ a b c d e f g h i "A Handbook of Karnataka — Administration" (PDF). Government of Karnataka. pp. 354, 355. 2011-10-08 रोजी मूळ पान (pdf) पासून संग्रहित. 16 नोव्हेंबर 2010 रोजी पाहिले.
  3. ^ "Kolar district at a glance" (pdf). 18 नोव्हेंबर 2010 रोजी पाहिले.
  4. ^ "District Profile — Area and population". 2010-11-25 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 18 नोव्हेंबर 2010 रोजी पाहिले.
  5. ^ "District Profile". 18 नोव्हेंबर 2010 रोजी पाहिले.