करधण

करधण हे भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील उत्तर कोकणातील पालघर जिल्ह्यातील जव्हार तालुक्यातील एक गाव आहे.

जव्हार बस स्थानकापासून विक्रमगड मार्गाने गेल्यावर पुढे डहाणू रस्त्याने गेल्यानंतर कासटवाडी जिल्हा परिषद शाळेनंतर हे गाव लागते. जव्हार बस स्थानकापासून हे गाव १४ किमी अंतरावर आहे.

पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व अनेकदा सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे भातशेती, नागलीशेती केली जाते.

हे मध्यम आकाराचे लहान गाव आहे.२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार गावात ७१ कुटुंबे राहतात. एकूण ३१७ लोकसंख्येपैकी १६९ पुरुष तर १४८ महिला आहेत. गावाची साक्षरता ४७.१९ टक्के आहे.पुरुष साक्षरता ५६.८३ आहे तर स्त्री साक्षरता ३६.७२ आहे. गावातील वय वर्ष शून्य ते सहा वर्षे लहान मुलांची संख्या ५० आहे. ती एकूण लोकसंख्येच्या १५.७७ टक्के आहे. मुख्यतः आदिवासी समाजातील लोक येथे राहतात. छोट्या प्रमाणावर शेती व शेतमजूर, वीटभट्टीमजूर म्हणून ते काम करतात.अगदी लहान प्रमाणात कुक्कुटपालन, बकरीपालन सुद्धा ते करतात. येथे भरपूर प्रमाणात रानभाज्या मिळतात. खरशिंग,करडू,बाफली,पेंढर, बांबूशिंद,कवळ, खुरासनीचा पाला, लोत, शेवळी, उडदाचा पाला, काकड, रानचिकू, आभईची शेंग, अळबी, आंबट बिबली, माड, चावा वेल,टेरा, कर्टुलं,लोथी, सतरा, हळंदा, शेवळे,कोरड, टाकळा, शेवगा, तेरे, कुडाची फुलं, घोळ, कोळू, रताळ्याचे कोंब, टेंभरण, मोहदोडे,नारळी, मोखा, चायवळ, वांगोटी, भोपा, बोंडारा, रानकेळी, भारंगा ह्या काही रानभाज्या आहेत. ह्या भाज्या मुख्यतः पावसाळ्यात होतात.ह्या भाज्या पोटाचे विकार, खोकला आणि इतर तत्सम आजारावर गुणकारी असतात. आदिवासी समाज बांधवांना त्याची चांगली समज असते. तारपा नृत्य आणि वारली रंगकला हे आदिवासी समाजाचे अविभाज्य भाग आहेत.ह्या गावात गुढी पाडव्याच्या दिवशी मोठ्या उत्साहात बोहाडा उत्सव साजरा केला जातो. या उत्सवात देवदेवतांचे मुखवटे वाजतगाजत नेले जातात.काळोबा, बहरोबा,खंड्याराव, रखुमाई, गणपती, मारुती, महादेव ह्यांचे मुखवटे केलेले असतात. होळीनंतर लगेचच मुखवट्यांना रंगरंगोटी करण्यास ग्रामस्थ सुरुवात करतात.^[१]

गावात प्राथमिक शिक्षण,प्राथमिक आरोग्यसेवा, रस्ते वीजपुरवठा, सार्वजनिक स्वच्छता,पाणी पुरवठा इत्यादी आवश्यक गोष्टी उपलब्ध आहेत. महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाच्या बस जव्हार बस स्थानकावरून येथे येण्यासाठी ठराविक वेळी उपलब्ध असतात.रिक्षा सुद्धा जव्हारवरून उपलब्ध असतात.

खडखड, भारासातमेट,कुतुरविहीर, अधखडक, हडे, तुळजपूर, देंगाचीमेट, कलमविहिरा, कासटवाडी, जयेश्वर, रामनगर ही जवळपासची गावे आहेत.देंगाचीमेट ग्रामपंचायतीमध्ये देंगाचीमेट, करधण, तुळजपूर ही गावे येतात.

१. https://www.census2011.co.in/data/subdistrict/4163-palghar-thane-maharashtra.html

२. https://villageinfo.in/maharashtra/thane/palghar.html

३. https://www.mapsofindia.com/lat_long/maharashtra/

४. http://tourism.gov.in/

५. http://districts.nic.in/districtsdetails.php?sid=MH&disid=MH036

६. https://palghar.gov.in/

७. https://palghar.gov.in/tourism/

1. ^ #महाराष्ट्र टाईम्स, मुंबई टाईम्स, वसई विरार पुरवणी, बुधवार दिनांक १५ मार्च २०२३