एक्सएमएम-न्यूटन
| एक्सएमएम-न्यूटन XMM-Newton | |
|---|---|
तुलूझ येथील एक्सएमएम चे प्रारुप | |
| साधारण माहिती | |
| इतर नावे | हाय थ्रूपूट एक्स-रे स्पेक्ट्रोस्कोपी मिशन एक्स-रे मल्टि-मिरर मिशन |
| एनएसएसडीसी क्रमांक | १९९९-०६६ए |
| संस्था | युरोपीय अंतराळ संस्था |
| मुख्य कंत्राटदार | डॉर्नियर सॅटेलिटेनसिस्टेम, कार्ल झाइस, फोकर स्पेस, मत्रा मार्कोनी स्पेस[१] |
| सोडण्याची तारीख | १० डिसेंबर १९९९ |
| कुठुन सोडली | गुयाना अंतराळ केंद्र |
| सोडण्याचे वाहन | एरियान ५ |
| प्रकल्प कालावधी | नियोजित: २ वर्षे[१] पश्चात: २४ वर्षे, २६९ दिवस |
| कक्षेचा प्रकार | भूकेंद्रीय कक्षा |
| कक्षेची उंची | अर्धदीर्घ अक्ष: ६५,६४८.३ किमी (४०,७९२.० मैल) उत्केंद्रता: ०.८१६५८५ अपसूर्य बिंदू: ५,६६२.७ किमी (३,५१८.६ मैल) उपसूर्य बिंदू: १,१२,८७७.६ किमी (७०,१३८.९ मैल) कल: ६७.१३३८ अंश |
| कक्षेचा कालावधी | २७८९.९ मिनिटे |
| दुर्बिणीची रचना | ३ × वोल्टर दुर्बीण[१] |
| तरंगलांबी | १ - १२० ॲंगस्ट्रॉम[१] |
| व्यास | बाहेरील आरसा: ७० सेंमी (२८ इंच)[१] आतील आरसा: ३०.६ सेंमी (१२ इंच)[१] |
| एकूण क्षेत्रफळ | १.५ KeV ला: ४,४२५ सेंमी२ (५ चौ. फूट)[१] ८ KeV ला: १,७४० सेंमी२ (२ चौ. फूट)[१] |
| फोकल लांबी | ७.५ मी (२५ फूट)[१] |
| उपकरणे | |
| EPIC | European Photon Imaging Camera |
| RGS | Reflection Grating Spectrometer |
| OM | Optical Monitor |
| संकेतस्थळ sci xmm | |
एक्सएमएम-न्यूटन ही युरोपीय अंतराळ संस्थेने डिसेंबर १९९९ मध्ये एरियान ५ या रॉकेटमधून अंतराळात पाठवलेली क्ष-किरण अंतराळ वेधशाळा आहे. या दुर्बिणीचे नाव सर आयझॅक न्यूटन यांच्या सन्मानार्थ देण्यात आले आहे. आंतरतारकीय माध्यमातील क्ष-किरण स्रोतांचे निरीक्षण करणे, रुंद आणि अरुंद बॅंडमध्ये पंक्तिदर्शन (स्पेक्ट्रोस्कोपी) करणे आणि खगोलीय स्रोतांचे पहिल्यांदा क्ष-किरण व दृश्य प्रकाश किरणांमध्ये एकाच वेळी निरीक्षण करणे ही या वेधशाळेची मुख्य उद्दिष्टे आहेत.[२] सुरुवातीला दोन वर्षांच्या कार्यकाळासाठी नियोजित करण्यात आलेली ही वेधशाळा अजूनही चांगल्या स्थितीत असून २०१६ मध्ये तीला नव्या मोहिमा देण्यात आल्या आहेत.[३]
संदर्भ
- ^ a b c d e f g h i Andrew Wilson. "XMM-Newton". ESA Achievements (PDF) (इंग्रजी भाषेत). pp. 206–209. ESA Publication BR-250.
- ^ "XMM-Newton: Objectives" (इंग्रजी भाषेत). 5 February 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Working life extensions for ESA's science missions" (इंग्रजी भाषेत). 5 February 2016 रोजी पाहिले.