इंधन
इंधन (इंग्रजी:Fuel) इंधन म्हणजे असा पदार्थ की ज्याच्या ज्वलनाने अथवा बदलण्याने हालचाल अथवा उष्णता मिळवण्यासाठी उपयुक्त अशी उर्जा मिळते. इंधन हे त्यातील रासायनिक गुणधर्मामुळे व प्रक्रियेने उर्जा मुक्त करते. हवी तेंव्हा उर्जा साठवून हवी तेंव्हा उपलब्ध करता येणे हे चांगल्या इंधनाचे लक्षण आहे. याचे उदाहरण म्हणजे पेट्रोल व डीझेल ही द्रवरूप इंधने तसेक कोळसा हे घनरूप इंधन. इंधनामध्ये इंधनाची उष्णतामान, ज्वलनउष्मा यातील कार्यक्षमता महत्त्वाची असते.
रासायनिक
| इंधनाचे प्रकार | प्राथमिक (नैसर्गिक) | दुय्यम (कृत्रिम) |
|---|---|---|
| घन इंधने | लाकूड , कोळसा , कुजून रूपांतर झालेले वनस्पतिजन्य(peat), शेण इ. | कोक[२] (कोळसा)[३] , कोळसा |
| द्रव इंधने | पेट्रोलियम | डिझेल , पेट्रोल( गैसोलीन Gasoline[४] ) , रॉकेल (केरोसीन) , एलपीजी ,दगडी कोळसा डांबर( coal tar कोल टार) , नाफ्था , इथेनॉल |
| वायू इंधने | नैसर्गिक वायू | हायड्रोजन, प्रोपेन , मिथेन , कोळसा गॅस , वॉटर गॅस , ब्लास्ट फर्नेस गॅस ( blast furnace gas), कोक ओव्हन गॅस( coke oven gas), सी.एन.जी |
घन इंधन
इंधनाचे तीन प्रकार आहेत. घन, द्रव आणि वायू.
- घन इंधने – लाकूड, कोळसा, दगडी कोळसा
- द्रव इंधने– खनिज तेल, अशुद्ध तेल
- वायूरूप इंधने– द्रविकृत पेट्रोलियम वायू, नैसर्गिक वायू, सी.एन.जी., मिथेन वायू
जीवाष्म इंधन
जैवइंधन
वनस्पतिजन्य तेल,प्राणीजन्य पदार्थ , टाकाऊ अन्नधान्य,घनकचरा इ.
अणु इंधन
= अधिक वाचन
संदर्भ यादी
- ^ "Fuel". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2020-01-05.
- ^ "Coke (fuel)". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2020-01-22.
- ^ "कोक". विकिपीडिया (हिंदी भाषेत). 2017-03-06.
- ^ "Gasoline". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2020-01-08.